Αλλοιώνοντας
με την παρένθεση της επικεφαλίδος την επίσημη κοινοβουλευτική θέσμιση της Ώρας
του ΠΘ , θέλησα απλώς να δείξω το ειδικό βάρος της οιονεί θεσμικής ταυτοποίησης
των ρόλων των ΠΘ.
Για την
ιστορία να πούμε πως παλιότερα , ως το 1967 υπήρχε ως κορυφαίο συμβουλευτικό
όργανο η συνέλευση των εν ζωή πρώην ΠΘ παρά τω Βασιλεί. Αυτονοήτως καταργήθηκε
με την κατάλυση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας το 1967 και μεταπολιτευτικώς ,
ουδέποτε επανήλθε ως πολιτειακή κατασκευή.
Οι πρώην ΠΘ
στην Ελλάδα - εξαιρουμένων των κανονικών πλην εξωκοινοβουλευτικών ΠΘ Ξ.Ζολώτα
και Λ.Παπαδήμου - μιλώντας για την περίοδο από το 1974 ως σήμερα , υπήρξαν
ταυτοχρόνως και Πρόεδροι των κομμάτων τους λιγότερο ή περισσότερο χρόνο , που
πάντως εμπεριείχε και το διάστημα της Πρωθυπουργίας.
Δοθέντος πως
ο Κων/νος Καραμανλής μεταπήδησε απευθείας μέσω κοινοβουλευτικής εκλογής στην
ΠτΔ , στην πράξη ο πρώτος πρώην ΠΘ , που υπήρξε βουλευτής και μετά την απόσυρσή
του από την Αρχηγία και την Πρωθυπουργία ήταν ο ευπατρίδης Γεώργιος Ράλλης ,
του οποίου για να είμαι ειλικρινής δεν θυμάμαι λόγω δικής μου ηλικίας κάποια
μείζονα περιστατικά , που να δημιούργησαν ζήτημα κατά την διάρκεια της
μεταπρωθυπουργικής του κοινοβουλευτικής θητείας , πλην ίσως κάποιων οριακών διαφορών
αναφορικά με την μετακόμισή του από την Αθήνα στην εκλογική περιφέρεια της
Κέρκυρας και δύο διαγραφές που εμμέσως τον αφορούσαν , αφού είχαν να κάνουν με
τον γαμπρό του Αναστάση Παπαληγούρα.
Ο Ανδρέας ,
για πολύ λίγο διάστημα υπήρξε πρώην -κι αυτό βαρύτατα ασθενής - καθώς λίγο
καιρό με την αναγκαστική παραίτησή του απεβίωσε.
Ουσιαστικά
όμως με την επιταγή των εκλογικών νόμων μετά την μεταπολίτευση τουλάχιστον να
εκλέγονται όπου επιθυμούν σε συμφωνία με το κόμμα τους οι διατελέσαντες ΠΘ
χωρίς σταυρό προτίμησης , δημιούργήθηκε το οιονεί θετικό θεσμικό εύρος του
ρόλου του διατελέσαντος ΠΘ κοινοβουλευτικής εμπιστοσύνης ως ενός κεχωρισμένου
και ατύπου βουλευτή Επικρατείας .
Προσπερνώντας
την ειδικού τύπου περίπτωση του Τζαννή Τζανετάκη , πρακτικώς εντολοδόχου της
τριμερούς τότε συνεργασίας ο πρώτος που δίνει περιεχόμενο με τις παρεμβάσεις
του κυρίως κοινοβουλευτικές είναι ο Κων/νος Μητσοτάκης και μάλιστα για αρκετά
χρόνια μετά το 1993 . Με τοποθετήσεις κατά κανόνα ελευθερόστομες άλλοτε
συμβαδίζει με τον δικό του τρόπο με την κομματτική γραμμή , άλλοτε εφάπτεται κι
άλλοτε διαφέρει. Μιά τέτοια διαφορά , παρεμφερής με κάποιαν άλλη που εξέφρασαν
κι άλλα επιφανή μετριοπαθή πρωτοστελέχη της ΝΔ τασσόμενα υπέρ μιας ρύθμισης του
τότε ΠΘ Κ.Σημίτη για τις ιδιωτικοποιήσεις ,ήταν το αίτιο αυτού που συνέβη μετά
: οι μεν δεύτεροι διεγράφησαν ο δε πρώην ΠΘ ουσιαστικά ετέθη εκτός ΝΔ χωρίς να
τεθεί , καθόσον υπήρχεν η ιδιαιτερότητα του ειδικού θεσμικού και εθιμικού ρόλου
που πήγαινε χέρι χέρι με το μέγεθος του Κ.Μητσοτάκη. Στην πορεία όλα
καλυτέρευσαν για όλους πλην Μάνου , Κοντογιαννόπουλου που αναζήτησαν άλλες
πολιτείες.
Ο άλλος που
ξεχώρισε στον ρόλο του πρώην ΠΘ κοινοβουλευτικά και επιλεκτικά , ήταν ο
Κ.Σημίτης με τις εκλεκτικές τοποθετήσεις του στην Βουλή σε μία εκ των οποίων
προέβλεψε αδρομερώς από το 2007 την εξέλιξη των πραγμάτων και την μελλούμενη
ανάμειξη του ΔΝΤ για πρώτη φορά σε χώρα της ΕΕ. Οι γνώμες του Σημίτη , όντας
πάντα από την νιότη του αιρετικός και συμβιβαστικός ταυτοχρόνως , συχνά
ενοχλούσαν τον τότε Πρόεδρο ΓΑΠ στον οποίο μάλιστα καταστρατηγώντας τα
καταστατικά ο Κ.Σημίτης είχε δώσει την πρώτη υποστήριξη το 2004. Ήταν φανερές
οι αποκλίσεις τους και η ευρυμάθεια του σιωπηλού βομβιστή Μάρκο Βεντούρα δεν
τις άντεχε κυρίως εις ο, τι αφορούσαν τον ρόλο της ΕΕ . Μία ίσως προσχηματική
διαφορά για κάτι που αμφότεροι γνώριζαν πως δεν θα συμβεί δηλαδή τα
δημοψηφίσματα για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα έδωσαν το πάτημα στον ΓΑΠ να τον
απομακρύνει κατά μόνας από την ΚΟ , υπερβαίνοντας κάθε εσκαμμένο της έως τότε
οιονεί διευρυνόμενης θέσμισης του κοστουμιού αυτονομίας των πρώην ΠΘ , ως
οιονεί εφεδρειών του πολιτικού τοπίου και σοφών περί την πολιτικήν. Έκτοτε ο
Κ.Σημίτης παρέμεινε ανεξάρτητος βουλευτής Πειραιά , λέγοντας αυτά που θά έλεγε
και πριν την βλαπτική και αναιδή έξωσή του . Σαν κύριος απεχώρησε της
κοινοβουλευτικής πολιτικής , παραμένοντας ενεργός πολιτικός και διανοούμενος ,
αυτό δηλαδή που πάντα ήταν , ενταγμένος στο κόμμα του οποίου προήδρευσε κι όταν
του ζητήθηκε το 2009 από τον ίδιο τον ΓΑΠ η νικηφόρα επιστράτευσή αλλά σε άλλη
εκλογική περιφέρεια από αυτή του Πειραιά , ο ίδιος υπενόησε το ψηφ.Επικρατείας
θεσμικά ή την παλιά του περιφέρεια με την μνημειώδη απάντηση ....ουδέποτε
υπήρξα περιπλανώμενος πολιτευτής και δεν σκοπεύω να το κάνω και τώρα....Ο
θαλερός Κ.Σημίτης είναι και σήμερα στα 83 χρόνια του πηγή έμπνευσης για τις
απαιτήσεις του επίκαιρου ρεφορμισμού και επιλεκτικός συγγραφέας και αρθρογράφος
, όταν το κρίνει είναι δηλαδή ενεργός στα πλαίσια του διευρυμένου ρόλου του
πρώην , συμμετέχοντας μάλιστα και σε αμφιλεγόμενες διαδικασίες της κομματικής
του μήτρας , ως σύνδεση του τώρα με το πριν παρότι μέσα του κι ο ίδιος μπορεί
να διαφωνεί με διάφορες μεθοδεύσεις.
Κι εδώ
τελειώσαμε με τους δημιουργικούς πρώην και φτάνουμε στους δύο πρώην ΠΘ της ΝΔ ,
τον Κώστα Καραμανλή και τον Αντώνη Σαμαρά . Ο ρόλος του πρώτου περιορίζεται
στην παρατεινόμενη αλαλία του και τις υπερψηφίσεις της κυβέρνησης , ενώ ομνύουν
στο όνομα του πρώην, επάλληλοι και σμικρυνόμενοι έως ανυπαρξίας κύκλοι , τους
οποίους τρίτοι κύκλοι διαψεύδουν . Εδώ το κοστούμι της θεσμικότητας της γνώμης
είναι αδειανό παρότι μεγάλου μεγέθους.
Ο Α.Σαμαράς
μαζί με τον Ευ.Βενιζέλο είχε πράγματι μιά πατριωτική περίοδο στην κρίση με
μπόλικο λαΙκισμό μεν , με αποτελεσματική πολιτική πλην της Παιδείας δε που
οδηγούσε μαθηματικά εκεί , όπου ακόμα δεν βρισκόμαστε. Η παρουσία του ως πρώην
δεν προσέθεσε σοφία μα ούτε και υπονόμευση ως τώρα , έδειξε όμως προφανή
έλλειψη σεβασμού με το να απουσιάσει αναιτιολόγητα και με μπίπ από μιαν
ασήμαντη εντέλει διευθέτηση περί του ποδοσφαίρου , κατεβάζοντας έτσι και τον
πήχυ της ποιότητας των περιπτώσεων , όπου ένας πρώην διαφωνεί. Έδειξε , αθέλητα
ίσως τα όριά του , εκφράζοντας εναργέστερα το ημισυνειδητό του , στην μη
αναφορά του ονόματος της νέας ΠτΔ την οποία στην επιστολή του αποκάλεσε ...επιλογή
του κόμματος ...γράφοντας πως ...εάν δεν ήμουν στο εξωτερικό θα εψήφιζα την
επιλογή της ΝΔ , δηλαδή αν η ΝΔ έφερνε γάϊδαρο που έλεγε παλιά για τα Πασοκικά
Χανιά ο Σήφης Βαλυράκης , θα ψήφιζε επιλογή πάλι...Άσε που πάσχει
γραμματολογικά η διατύπωση , ψηφίζουμε κύρια ονόματα και όχι ουσιαστικά όπως η
λέξη επιλογή.
Κλείνοντας
να πούμε πως τα ράσα δεν κάνουν τον παπά για κανέναν μας οπουδήποτε , πολλώ δε
μάλλον σε εθιμικούς και εφεδρικούς οιονεί θεσμικούς και πρακτικώς
πολιτικοπνευματικούς ρόλους , όπως αυτός της ώρας των πρωην ΠΘ. Κι άλλοι τον
μεγαλώνουν κι άλλο αυτόν τον εθνωφελή ,τιμημένο από το παρελθόν και έμπλεο
σεβασμού από το τώρα και το μέλλον , ρόλο κι άλλοι τον μικραίνουν αισθητικά ,
ποιοτικά .
ΥΓ....δεν
έγραψα κάτι για την πορεία ως πρώην του πρώην ΠΘ ΓΑΠ , για να μη μου μου
προσάψουν εμπάθεια στην αναφορά εμπειρικών και καταγεγραμμένων περιστατικών ,
πολύ γνωστών ήδη που καθόρισαν την στατικότητα του περιβάλλοντος πολιτικού
κελύφους από το 2015 και εντεύθεν.