Ξεχαστήκαμε με το τουρκικό πραξικόπημα και με τα επακόλουθα… καμώματα του «δημοκράτη» Ερντογάν, και παρατήσαμε τη συζήτηση για την απλή αναλογική. Μέσα στην παραζάλη των ημερών η κυβέρνηση πραγματοποίησε και τον προέλεγχο των υποψηφίων για τις νέες τηλεοπτικές άδειες, ώστε να κοκορεύεται πως επιτέλους έκλεισε το Μέγκα, τάχα πάγιο αίτημα του Λαού (ο οποίος, από το πολύ του το μίσος, το έφερνε πάντα στις πρώτες θέσεις τηλεθέασης). Τα γεγονότα στην Τουρκία απέδειξαν περίτρανα πως η πολυφωνία προστατεύει τον κοινοβουλευτισμό, όμως αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους κυβερνώντες. Εν πάσει περιπτώσει, ας επιστρέψουμε στο ζήτημα του εκλογικού νόμου.
Κινδυνεύοντας να χαρακτηριστώ κοινότυπος, θα θυμίσω κάποια δεδομένα. Κατ’ αρχήν, ο ισχύον νόμος διαθέτει στοιχεία απλής αναλογικής, καθώς με αυτήν διαμοιράζονται οι 250 από τις 300 έδρες του κοινοβουλίου. Πέραν αυτού, το μπόνους των 50 εδρών δεν είναι ακριβώς τόσο, καθώς το πρώτο κόμμα, σε περίπτωση απλής αναλογικής, λογικά θα έπαιρνε άλλες 15-20 έδρες, συνεπώς η σημερινή πριμοδότηση δεν ξεπερνά τους 30-35 βουλευτές. Ακούγονται συνεχώς οι γνωστές ενστάσεις περί ακυβερνησίας και περί ομηρίας των μεγάλων ψηφοφορικών ομάδων-τις οποίες φυσικά ασπάζομαι-όμως εγώ θα ήθελα να εστιάσω σε κάτι άλλο. Η απλή αναλογική, για να λειτουργήσει ομαλά, προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ενιαίας εθνικής εκλογικής περιφέρειας (όπως στις ευρωεκλογές), ή έστω λίγες μεγάλες, ιδανικά με τουλάχιστον 30 εκλεγόμενους έκαστη. Κι εδώ λοιπόν προκύπτει ένα μεγάλο πρόβλημα, κατ’ εμέ. Το πολιτικό μας σύστημα ήδη πάσχει από ανεπαρκή λαϊκή εκπροσώπηση. Οι υφιστάμενες μεγάλες εκλογικές περιφέρειες ευνοούν τους ενδιάμεσους μεταξύ του εκλογικού σώματος και των αιρετών, μήντια, συνδικαλιστές, αθλητικά σωματεία, εκκλησία, δημάρχους, δημοσιοσχεσίτες, ισχυρούς του χρήματος. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το υπάρχον καθεστώς κυρίως είναι υπέρ των επωνύμων, εκείνων που κάνουν καριέρα στην πολιτική, ικανών μα και μαϊντανών. Οι υποψήφιοι δεν μάχονται υπερ των θέσεων του κόμματος τους, δεν αναμετρώνται με τους ανθυποψηφίους βάσει πολιτικών επιχειρημάτων, τους μα με τους συνυποψήφιους τους στο πεδίο της ρουσφετολογίας και της κολακείας, ενώ καταλήγουν να εκλέγονται και άτομα ανερμάτιστα ως πέμπτη και έκτη επιλογή, απλώς και μόνο επειδή είναι οικεία.
Η πολιτική αναταραχή που θα προκύψει σε περίπτωση απλής αναλογική ουδόλως απασχολεί τον κοντόφθαλμο τακτικιστή Τσίπρα. Αυτός επιδιώκει μόνιμη συμμετοχή στην εξουσία, και τίποτε άλλο. Προτιμά να βάλει τη χώρα σε κίνδυνο και να θολώσει την εικόνα του κόμματος του, παρά να αποδεχθεί την ήττα και να αφοσιωθεί σε ανασύνταξη και μεταμόρφωση του πολιτικού μορφώματος του σε μετριοπαθή σοσιαλδημοκρατία. Είναι σαφές πως θυμήθηκε την απλή αναλογική επειδή θεωρεί ως βέβαιο τον τερματισμό του στην δεύτερη θέση, και απλά προσπαθεί ή να συγκυβερνήσει, ή έστω να επανέλθει μετά από δεξιά παρένθεση. Υποτιμά και αφήνει εκτός εκλέγειν τους δημιουργικούς απόδημους, επειδή φοβάται την ψήφο τους. Υποτιμά όμως και τους 17ρηδες, πιστεύοντας πως θα είναι του χεριού του, αδιαφορώντας για το ότι πλείστοι εξ αυτών θα στραφούν στους νεοναζί. Άλλωστε και η ΧΑ δεν τον ενοχλεί πλέον, καθώς με ανυπόκριτο κυνισμό συνυπολόγιζε μέχρι τώρα και τις δικές της ψήφους στις αναγκαίες 200 για την άμεση εφαρμογή του νόμου. Η αλλαγή στάσης του Μιχαλολιάκου, εφόσον φυσικά δεν ξαναμεταβληθεί, δεν απαλλάσσει τον ΣΥΡΙΖΑ από το βάρος της υπόγειας συναλλαγής με τους μαύρους τραμπούκους.
Εάν ο Τσίπρας ειλικρινά επιθυμεί εξυγίανση του πολιτικού συστήματος, η επιλογή είναι απλούστατη. Εκλογή της πλειοψηφίας των βουλευτών σε μονοεδρικές περιφέρειες από τον πρώτο γύρο, και μιας μειοψηφίας σε λίγες περιφέρεις από λίστες χωρίς σταυρό. Έτσι και η σχέση της κοινωνίας με τους εκπρόσωπους της θα αποκατασταθεί, και άτομα με ιδιαίτερη πολιτική και τεχνοκρατική σκέψη θα μπορούν να εκλεγούν, και τα μεγάλα παρασκηνιακά συμφέροντα θα ξεδοντιαστούν. Κι ούτε μπόνους ούτε τίποτε, απλά πράγματα. Όσο δε για τους πιτσιρικάδες, το ζήτημα της ψήφου τους αφορά συνολικά την δικαιοπρακτική τους ικανότητα, όπως αυτή ορίζεται από τους νόμους. Εάν κρίνουμε, ως σύνολο, πως είναι ικανοί για πλήρη αστικά δικαιώματα, τότε θα πρέπει να τους απαλλάξουμε και από κάθε περιορισμό που αφορά περιουσία, γάμο, οδήγηση και φυσικά διασκέδαση. Κάθε άλλη μεμονωμένη πρωτοβουλία είναι αλητεία.
Λίγοι φίλοι μου έχουν πει πως κάποτε θα πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε ως ευρωπαίοι, και να αρχίσουμε να συναποφασίζουμε βάσει ευρέων συναινέσεων, μέσα από πολιτισμένο διάλογο. Πιστεύουν καλοπροαίρετα πως από κάπου θα πρέπει να γίνει η αρχή, και πως τώρα ήρθε αυτή η ώρα. Σε απάντηση τους αναφέρω μόνο πως το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ, τα οποία όλο και κάτι θα είχαν να κερδίσουν από την όλη ιστορία, θα καταψηφίσουν την κυβερνητική πρόταση. Γνωρίζουν καλά πως η συγκυρία είναι τόσο κρίσιμη για την χώρα, που το μόνο που της λείπει να είναι μια ακόμη Βαβέλ στην Πλατεία Συντάγματος, σαν εκείνες που είχαν τελματώσει την Ιταλία. Απαιτείται τώρα κυβερνητική σταθερότητα , ώστε να τελειώσουμε πια με τα Μνημόνια, και να προσελκύσουμε άμεσα μεγάλες ξένες επενδύσεις, επαναφέροντας έτσι κάποιο επίπεδο ευημερίας μα και εξασφαλίζοντας την απειλούμενη εδαφική μας κυριαρχία. Αν είχαμε εθνική ομοφωνία στα κρίσιμα θέματα, αν είχαμε ουσιαστική διοικητική αποκέντρωση με αυτοτέλεια πόρων, αν είχαμε ασυμβίβαστα υπουργών/δημάρχων/περιφερειαρχών με την βουλευτική ιδιότητα, αν δεν είχαμε μια μειονότητα που επηρεάζεται έξωθεν, αν είχαμε υπεύθυνους δημοσιογράφους, αν δεν είχαμε παραταξιακό συνδικαλισμό, αν βάζαμε το κατώφλι εισόδου στο-έξω εφαρμοζόμενο-5%, αν, αν, αν, τότε ίσως η απλή αναλογική θα ήταν μια καλή ιδέα. Ως τότε, ας υιοθετήσουμε πιο πρακτικές λύσεις….