Η μελέτη Γιαννίτση-Ζωγραφάκη και ο Πολύφημος

30 Μαϊ 2015

«Στην διάρκεια έξι περίπου ετών, η ελληνική κοινωνία γνώρισε την έντονη αποσταθεροποίηση πολύ σημαντικών ισορροπιών της και μια ριζική υποχώρηση του επιπέδου διαβίωσής της. Τα πραγματικά εισοδήματα μειώθηκαν κατά 38%».

Εχει γίνει, ήδη, τίτλος σε ευρωπαϊκά και διεθνή ΜΜΕ το βασικό συμπέρασμα της μελέτης των Τάσου Γιαννίτση και Σ. Ζωγραφάκη με θέμα «Ελλάδα: Αλληλεγγύη και προσαρμογή σε συνθήκες κρίσης» που παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής.
Στην έρευνα που έγινε για λογαριασμό του γερμανικού Ιδρύματος Hans Bockler περιγράφεται με ενάργεια, διεισδυτικότητα και πολύ συγκροτημένη τεκμηρίωση ο τρόπος με τον οποίο κατανεμήθηκαν τα βάρη της κρίσης ο οποίος αποτελεί και μία από τις κεντρικές αιτίες για τις οποίες η χώρα μας δεν έχει ακόμη καταφέρει να βγει από το φαύλο κύκλο της ύφεσης και της λιτότητας.
Ο αναγνώστης της μελέτης θα διαπιστώσει ποια ήταν η μεταβολή στα εισοδήματα και ποια η φορολογική επιβάρυνση για ποιες κοινωνικές και οικονομικές κατηγορίες του πληθυσμού για να συνειδητοποιήσει τελικά ότι «στα χρόνια της κρίσης διαμορφώθηκαν νέες και βαθιές διαχωριστικές γραμμές στην ελληνική κοινωνία«. Οπως σημειώνουν οι συντάκτες της μελέτης, «γύρω στο 42% όλων των νοικοκυριών βίωσε μια μικρότερη ή πολύ έντονη μεταβολή της θέσης του. Σε αντίθεση με πριν την κρίση, η φτώχεια σήμερα δεν πλήττει τόσο έντονα τους ηλικιωμένους, αλλά τα νοικοκυριά με νέους ανθρώπους και παιδιά, που έχουν ένα, δύο ή και όλα τα μέλη άνεργα«.
Εχουν μεγάλο ενδιαφέρον τα συμπεράσματα των Τ. Γιαννίτση και Στ. Ζωγραφάκη για την εξέλιξη των ανισοτήτων, τη δημιουργία μιας νέας φτώχειας που προκάλεσε έναν συνταρακτικό κοινωνικό μετασχηματισμό και τη σημασία που (δεν) δόθηκε στην αλληλεγγύη. Ισως, όμως, η πιο σημαντική διαπίστωση είναι η καταληκτική των δύο πανεπιστημιακών καθηγητών:
«Έξοδος από την κρίση θα παραμένει άπιαστος στόχος, όσο δεν υπάρχει πραγματική επιτυχία όχι μόνο στην δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά και στην κινητοποίηση όλων των κινητήριων δεδομένων που δημιουργούν μεγέθυνση. Μείναμε προσκολλημένοι στον πρώτο στόχο, αλλά χωρίς τον δεύτερο, θα τρέχουμε πίσω από συνεχή δημοσιονομικά ελλείμματα, μειώσεις εισοδημάτων και αυξήσεις φόρων. Πίσω από όλα αυτά τελικά καραδοκεί ένας Πολύφημος, που δεν  αναγνωρίζουμε ότι είναι οι αντιλήψεις μας, οι επιλογές μας, ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα και χειριζόμαστε την κρίση μας ως κοινωνικό και πολιτικό σύνολο«.
Ο Πολύφημος, στον οποίο αναφέρονται οι συντάκτες αυτής της σημαντικής μελέτης που συνέβαλε στην ευαισθητοποίηση του ευρωπαϊκού ακροατηρίου για όσα υπέστη η ελληνική κοινωνία στα χρόνια της κρίσης, υπάρχει πάντα στο βάθος της εικόνας και ακόμη δεν έχει ηττηθεί.