Το Κίνημα Αλλαγής, αλλά και πολλοί διαμορφωτές της κοινής γνώμης, υποστηρίζουν πως το αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Ιουλίου είναι ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα που δείχνει τις αντοχές του κόμματος. Στρεψοδικώντας μάλιστα ορισμένοι από την ηγεσία του κόμματος συγκρίνουν το αποτέλεσμα με τις προβλέψεις για 6%. Δεν τολμούν όμως να το συγκρίνουν με τις δικές τους «προβλέψεις» για διψήφια ποσοστά και για μείωση της διαφοράς με τον ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι είναι αν έτσι νομίζουν. Το δε επιχείρημα, το οποίο επικαλούνται και σοβαροί επιστήμονες ότι αυτό το 8% είναι σφήνα στα δυο μεγάλα κόμματα, μόνο ως μορφή έκφρασης της απογοήτευσης τους θα μπορούσαμε να το εκλάβουμε. Αλήθεια τι σημαίνει να είσαι τρίτος στο 8% όταν ο δεύτερος έχει τετραπλάσια δύναμη; Όλοι αυτοί μοιάζουν με τους φιλότιμους μουσικούς του Τιτανικού που αν και ήξεραν ότι το καράβι βουλιάζει, αυτοί συνέχιζαν να παίζουν για να διασκεδάσουν τους επιβάτες του πλοίου, οι οποίοι πανικόβλητοι έτρεχαν δεξιά- αριστερά για να βρουν βάρκα να ανέβουν και να σωθούν.

Όσοι θέλουν ένα «κληρονομικό» κόμμα που θα κινείται εκεί γύρω στο 8%, καλά κάνουν και επιμένουν στην «αντοχή» του χώρου. Τόσοι είναι και τόσα τους φτάνουν. Αυτό το 8% όντως δεν θα εγκαταλείψει εύκολα το ΚΙΝΑΛ, αφού έμεινε σ’ αυτό ακόμη και στην περίοδο του ναυαγίου του. Δεν είναι τυχαίο που το 64% εξ αυτών θεωρεί ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο κόμμα που ψήφισε. Μόνο οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ με 72% και της ΝΔ με 68% τους ξεπερνούν. Όσοι όμως δεν ικανοποιούνται από αυτό το αποτέλεσμα, όσοι δεν συναινούν στο «κεντροαριστερό» μοίρασμα σανού, καλό είναι να ανησυχούν και να ενεργοποιούνται. Γιατί το ΚΙΝΑΛ όχι μόνο δεν άντεξε, αλλά και έχασε και τις τελευταίες ελπίδες ανάκαμψής του, αν παραμείνει έτσι όπως είναι. Όσοι δεν ξεγελιούνται με την αντοχή, αναζητούν την απαντοχή. Αυτοί κατανοούν ότι αν δεν αλλάξουν πολλά, η τάση για επιστροφή σε εποχές μεγάλου δικομματισμού θα είναι χωρίς επιστροφή. Φτάνει πια με αυτούς που αρνούνται να παραδεχθούν ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός.

Που οφείλεται όμως αυτό το καθαρά αρνητικό αποτέλεσμα; Κατ’ αρχάς οι αλλοπρόσαλλες απαντήσεις της ηγεσίας για την επόμενη μέρα, η πολυγλωσσία σ’ ένα πρόσωπο, μπέρδευαν όλο και περισσότερο τους πολίτες. Ας θυμηθούμε τις αρχικές εκκλήσεις του 2015–2017 για «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» ή και για κυβέρνηση των τριών, που μετά ονομάστηκε τρίτη εντολή, για να ακολουθήσει το «εδώ και τώρα εκλογές». Ενώ το «είμαστε δύναμη σταθερότητας» ακολούθησε η «ψήφος ανοχής» και αυτήν το «θα είμαστε υπεύθυνη αντιπολίτευση». Όταν ένα κόμμα μιλά για μια εκ των προτέρων αποδοχή του ρόλου του μόνο ως αντιπολίτευση, αποξενώνεται από τους πολίτες που όταν ψηφίζουν ενδιαφέρονται να επιλέξουν μεταξύ προτάσεων διακυβέρνησης του τόπου και όχι μεταξύ προτάσεων αντιπολίτευσης. Οι πολίτες εκλέγουν κυβερνήσεις, όχι αντιπολιτεύσεις.

Υπήρξε όμως και εμφανής κρίση στρατηγικής και πολιτικής γραμμής. Η ηγετική ομάδα του ΚΙΝΑΛ δεν διάβασε τον χαρακτήρα και τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας που βγαίνει από τα μνημόνια. Μια βαθιά διχασμένη κοινωνία σε δυο ακραία ρεύματα και ένα ενδιάμεσο, λιγότερο ισχυρό σήμερα, αλλά με προοπτικές. Το πρώτο ρεύμα εκφράζει αυτούς που μπορούν να επιβιώνουν μόνο σε συνθήκες κρατισμού και πελατειακών σχέσεων και αδυνατούν να παρακολουθήσουν τις επιταγές των αγορών. Η υπόσχεση του κρατικού προστατευτισμού και των επιδοματοκεντρικών πολιτικών «έσπρωξε» το μεγαλύτερο τμήμα των παλαιών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ στον ΣΥΡΙΖΑ. Το δεύτερο ρεύμα εκφράζει αυτούς οι οποίοι θεωρούν πως όσοι δεν έχουν γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για την κατάντια της χώρας και τη δική τους. Οι φτωχοί φταίνε για τη φτώχεια τους αλλά και για τη φτώχεια γενικά. Σ’ αυτούς η κοινωνία δεν οφείλει τίποτα. Ο κοινωνικός αυτοματισμός είναι το πρόβλημα και όχι ο νεοφιλελευθερισμός.

Και τέλος υπάρχει ο πραγματικός ενδιάμεσος «κοινωνικός πόλος» που θα μπορούσε να εκφραστεί από ένα σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Είναι εκείνοι που κατανοούν τη σημασία του δημόσιου χαρακτήρα των κοινωνικών υπηρεσιών ως μοχλού ανάπτυξης και όσοι εκπροσωπούν ένα παραγωγικό ιδιωτικό τομέα που «ασφυκτιά» από τη γραφειοκρατία. Όλοι όσοι υιοθετώντας ένα ανορθωτικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και εκσυγχρονισμών και με τη στήριξη της δημιουργικής Ελλάδας σπρώχνουν ανοδικά και τα ασθενέστερα στρώματα. Αντί να αναζητήσει το ΚΙΝΑΛ ψηφοφόρους σ’ αυτές τις δυνάμεις, φάνηκε να ακολουθεί ασθμαίνοντας την πρόταση Τσίπρα για το κόμμα των ασθενέστερων «πολλών». Η δε σημερινή αντιπολιτευτική του γραμμή κατά «της υποταγής στους δανειστές» συνεχίζει την ίδια καταστροφική πορεία.

Η αδυναμία του ΚΙΝΑΛ να διαβάσει την ελληνική πραγματικότητα και η ατολμία του να μιλήσει για τα ζητήματα που απασχολούν τους δυναμικούς πολίτες τού στέρησε τη μόνη δυνατότητα να κερδίσει κοινωνικά στρώματα που μη έχοντας που αλλού να πάνε στράφηκαν προς τον κ. Μητσοτάκη ή από καιρό τώρα απέχουν. Είναι πλέον σαφές πως δεν αρκούν κάποια μπαλώματα στο παλιό για να γίνει νέο. Χρειάζεται κάτι πραγματικά νέο. Ίσως αυτό να ξεκινούσε με τη δημιουργία μιας λέσχης επιστημονικού και πολιτικού διαλόγου για τη συγκρότηση της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας στον 21ο αιώνα.