Σε ένα άρθρο του με τίτλο “Γιατί η Ευρωζώνη χρειάζεται μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ” (Why the Eurozone Needs a Syriza Victory) το αμερικανικό “Foreign Affairs” τον Αύγουστο του 2015 εξηγούσε γιατί το καλύτερο σενάριο για την Ε.Ε. ήταν μια νίκη του Αλ.Τσίπρα στις εκλογές που είχαν προκηρυχθεί για τον Σεπτέμβριο. Στην ανάλυσή του επισήμαινε ότι το πολιτικό κόστος από την εφαρμογή των νέων μέτρων έπρεπε να πέσει στις πλάτες του Αλ.Τσίπρα, γιατί ήταν ο μόνος που μπορούσε να το σηκώσει.

Οι προβλέψεις δεν διαψεύστηκαν. Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ συνοδεύτηκε από εφαρμογή των συμφωνηθέντων και κορυφαίοι Ευρωπαίοι παράγοντες, από τον “σκληρό” Γερούν Ντάισεμπλουμ ως τον “χαλαρό” Π. Μοσκοβισί, δε φείδονται καλών λόγων για τον Αλ. Τσίπρα. Το γεγονός ότι “οι ξένοι είναι ευχαριστημένοι μαζί του γιατί τους κάνει όλα τα χατίρια” αποτελεί πλέον κοινή πεποίθηση.

Η εξήγηση όμως για τη στήριξη που του παρέχουν είναι πιο σύνθετη. Για την Ε.Ε. η διαρκής kolotumba του Αλ. Τσίπρα, συμβολίζει την αφομoιωτική δύναμη των ευρωπαϊκών θεσμών. Το 2014, ο ΣΥΡΙΖΑ κάλπαζε προς την εξουσία και οι Podemos στην Ισπανία έδειχναν να ακολουθούν την ίδια πορεία. Οι θεωρίες του Γ. Βαρουφάκη έβρισκαν ευήκοα ώτα στο πανευρωπαϊκό αντισυστημικό ακροατήριο. Βλέποντας ότι ο Αλ. Τσίπρας θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός, οι Ευρωπαίοι προτίμησαν να μην κλείσουν την τελευταία αξιολόγηση με την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, με την οποία θα ολοκληρωνόταν το Δεύτερο Μνημόνιο. “Αφού σε λίγο θα έχουμε νέα κυβέρνηση, δεν έχει νόημα μια συμφωνία με την απερχόμενη. Ας διαπραγματευθούμε απευθείας με αυτήν” υπολόγισαν. Η αντιμετώπιση της κυβέρνησης Τσίπρα ήταν ένα στρατηγικό στοίχημα για την Ε.Ε. Το δίλημμα ήταν το εξής: Έπρεπε η Ευρώπη να ακολουθήσει μια σκληρή τακτική απέναντί του, στέλνοντας το μήνυμα και σε άλλους ή θα ακολουθούσε μια τακτική ενσωμάτωσης μέσω “καρότου και μαστιγίου” που θα έδειχνε στον υπόλοιπο κόσμο ότι η Ευρώπη έχει τη δύναμη αφομοίωσης ακραίων φωνών; Επέλεξε το δεύτερο δρόμο. Μια τακτική όπου ήταν σαφές ότι δεν θα γίνουν δεκτά ακραία αιτήματα (ακύρωση μνημονίων, αποδοχής μονομερούς διαγραφής χρέους κλπ) αλλά θα μένει πάντα ανοιχτή η πόρτα συνεννόησης ακόμη και στην εποχή συγκρούσεων (π.χ. δημοψήφισμα). Το αποτέλεσμα ήταν το “μπουλντόγκ να μετατραπεί σε κανίς”. Η κυβέρνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς, όχι μόνο τελείωσε τα αντιμνημονιακά συνθήματα στην Ελλάδα, αλλά αποδέχθηκε αιτήματα που απέρριψαν όλοι οι “προσκυνημένοι” προηγούμενοι (π.χ. μεταβίβαση της κρατικής περιουσίας σε ταμείο υπό ξένη εποπτεία για 99 χρόνια). Οι Ευρωπαίοι που επισκέπτονται την Αθήνα, βρίσκουν πλέον να τους περιμένουν κόκκινα χαλιά, αντί για διαδηλώσεις στο Σύνταγμα και αφίσες που τους παρομοιάζουν με ναζί. Το πρόβλημα Ελλάδα έχει φύγει από το τραπέζι τους και δεν είναι κεντρικό ζήτημα στις προεκλογικές εκστρατείες τους. Η ακύρωση των συνθημάτων του ΣΥΡΙΖΑ λειτούργησε αποτρεπτικά για εκείνους που πρότειναν τον ίδιο δρόμο (π.χ. Podemos), ο Αλέξης Τσίπρας έχει αποποιηθεί τον παλιό εαυτό του και ο Γ. Βαρουφάκης έχει καταντήσει μια γραφική φιγούρα. Η μεταστροφή θεωρείται διεθνώς ως απόδειξη της ικανότητας της Ένωσης. Ένα ευρωπαϊκό success story.

Αυτό που δεν ενδιαφέρει τις ευρωπαϊκές ηγεσίες, είναι η υποβάθμιση της θέσης της Ελλάδας. Η χώρα κατρακυλάει σε όλους τους δείκτες, αλλά από τη στιγμή που επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι, ακόμα και με φορολογική αφαίμαξη που σκοτώνει την πραγματική οικονομία, τους είναι αδιάφορο. Όπως αδιάφορη τους είναι και η διαρκής διάβρωση των θεσμών (διοίκηση, παιδεία, δικαιοσύνη). Από τη στιγμή που στην Ευρώπη δεν υπάρχει πολιτική ενοποίηση, ο καθένας κοιτάζει τα του οίκου του και οι υπόλοιποι παρεμβαίνουν μόνο όταν το πρόβλημα του ενός επηρεάζει κι εκείνους (χρεοκοπία Ελλάδας, προσφυγικό κλπ). Από τη στιγμή που το πρόβλημα μένει εντός συνόρων, η λογική είναι “ας το λύσει αυτός που το έχει”. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται για την αξιοποίηση της κρίσιμης γεωστρατηγικής θέσης της χώρας κι από τη στιγμή που το εξασφαλίζουν είναι απολύτως ικανοποιημένες.

Στα χρόνια που ο ελληνικός λαός δοκίμαζε τις παράλογες εναλλακτικές που του προτείνονταν, ο υπόλοιπος κόσμος δεν μας περίμενε να προσγειωθούμε στην πραγματικότητα. Προχωρούσε. Η Ελλάδα χάνει διαρκώς έδαφος, όπως δείχνουν όλες οι διεθνείς εκθέσεις. Στην Ε.Ε, στα χρόνια που εμείς βολοδέρνουμε στα μνημόνια, χώρες του πρώην σοσιαλιστικού μπλοκ (Σλοβενία, Τσεχία, Εσθονία) που βρίσκονταν πολύ πίσω από μας, μας έχουν ήδη ξεπεράσει στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ενώ άλλες (Λετονία, Λιθουανία, Σλοβακία, Πολωνία) σύντομα θα μας ξεπεράσουν. Αλλά αυτό είναι αποκλειστικά δική μας υπόθεση. Η πορεία της Ελλάδας θα έπρεπε να νοιάζει πρωτίστως εμάς. Οι άλλοι έχουν να ενδιαφερθούν για τις δικές τους χώρες. Ο “Dear Alexis” τους έχει απαλλάξει από το ελληνικό πρόβλημα. Και το έχει κάνει ακόμα πιο βαρύ στις δικές μας πλάτες.