Στις στις 4-10-2013, καταργήθηκε το πληθυσμιακό κριτήριο για την εγκατάσταση αξονικού τομογράφου, εκτός του δημοσίου τομέα Υγείας. Η κατάργηση αυτή αιτιολογήθηκε ως απαιτούμενος όρος της δανειακής σύμβασης της χώρας μας. Βέβαια το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Δ Τμήμα) με την 273/2012 γνωμοδότησή του έχει ομόφωνα αποφανθεί ότι το συγκεκριμένο κριτήριο πληθυσμιακής κάλυψης που θεσπίστηκε το 2010 δεν έχει καταργηθεί από τις διατάξεις της δανειακής σύμβασης της χώρας.
.
Η αιτιολόγηση συνεπώς του υπουργού Υγείας αντικρούεται από την ομόφωνη απόφαση σε προγενέστερο χρόνο του Νομικού Συμβουλίου του κράτους.
.
Ωστόσο χρειάζεται να αναφερθούμε και στις άλλες ουσιαστικές συνέπειες μιας τέτοιας κατάργησης του πληθυσμιακού κριτηρίου:
.
Η εξέταση των ασθενών με ιοντίζουσες ακτινοβολίες συνοδεύεται από αύξηση της πιθανότητας καρκινογένεσης . Όσο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού εκτίθεται σε ιοντίζουσα ακτινοβολία (και για ιατρικούς λόγους) τόσο αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης των βλαβερών αυτών συνεπειών στην υγεία του. Οι συνέπειες βέβαια εμφανίζονται μετά από 2-3 δεκαετίες . Μελέτες δείχνουν ότι για κάθε 10.000 αξονικές τομογραφίες σε παιδιά, θα αναπτυχθεί ένας καρκίνος σε ένα από αυτά, που θα οφείλεται στην έκθεσή του κατά την εξέταση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συσχετίζει την ακτινοβόληση του πληθυσμού με τον αριθμό των ακτινολογικών μηχανημάτων που διατίθενται σε μια χώρα. Για την αποτροπή της εξάπλωσης μηχανημάτων αξονικής τομογραφίας η EURATOM έχει εκδώσει 2 Οδηγίες , που έχουν κυρωθεί και από την χώρα μας.
.
Η Οδηγία 84/466 στο άρθρο 4 αναφέρει ότι: «Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα μέτρα που θεωρεί αναγκαία για να αποφεύγεται η άσκοπη αύξηση των ακτινολογικών εγκαταστάσεων».
.
Το ίδιο επαναλαμβάνει και η Η Οδηγία 97/43 στο 8ο άρθρο της.
.
Η εργασία των Brenner and Hall (N Engl J Med 2007) αναφέρει ότι η ποσότητα ακτινοβολίας για εξέταση αξονικής τομογραφίας αναλόγως της περίπτωσης και του πρωτοκόλλου της μπορεί να κυμαίνεται από 1000 έως 10.000 millirems. Για να εκτιμηθεί συγκριτικά η ποσότητα αυτή δίδεται η πληροφορία ότι σε απόσταση ανάμεσα σε ένα έως δύο μιλίων από το σημείο μηδέν που έπεσε η βόμβα στην Χιροσίμα τα άτομα – θύματα εκτέθηκαν κατά μέσο όρο σε 3000 millirems.
.
Η εμπειρία δείχνει πως-ατυχώς- πολλοί άνθρωποι υφίστανται περισσότερες από μια εξετάσεις με αξονικό τομογράφο κατά την διάρκεια της ζωής τους.
.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μειωθεί η δόση ακτινοβολίας στον πληθυσμό είναι να περιοριστεί ο αριθμός των αξονικών τομογραφιών που συνταγογραφούνται.
.
Διεθνώς υποστηρίζεται ότι περίπου το 1/3 όλων των αξονικών τομογραφιών δεν είναι αιτιολογημένες από ιατρικής απόψεως. Περισσότερο από 20 εκατομμύρια ενήλικες και 1 εκατομμύριο παιδιά ανά έτος στις ΗΠΑ ακτινοβολούνται χωρίς να υπάρχει λόγος.
.
Στην χώρα μας κατ’ έτος διενεργούνται 320.000 αξονικές τομογραφίες ανά εκατομμύριο κατοίκων, όταν ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 130.000 ανα εκατ. κατοίκων ( ΟΟΣΑ 2012).
.
Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα σε πυκνότητα αξονικών τομογράφων στην Ευρώπη, με 34,3 μηχανήματα ανά εκατομμύριο κατοίκων, ενώ η Γερμανία έχει ακριβώς τους μισούς, και η Ολλανδία έχει 12,3 τομογράφους ανά εκατομμύριο κατοίκων.
.
Η συσχέτιση των προηγούμενων δείχνει που οδηγεί η κατάργηση του μέτρου της άδειας σκοπιμότητας με βάση το πληθυσμιακό κριτήριο.
.
Παραφράζοντας τον νόμο του Roemer «σε ένα πληθυσμό με ασφάλιση υγείας, κάθε προσφερόμενη νοσοκομειακή κλίνη θα αποτελέσει μια κατειλημμένη κλίνη» , κάθε εγκαθιστάμενο μηχάνημα θα αποτελεί ένα χρησιμοποιούμενο μηχάνημα που καταναλώνει πόρους ασφάλισης και συμβάλλει στην αύξηση της ακτινοβόλησης του πληθυσμού.
.
Ο καθηγητής Γ. Κυριόπουλος προτείνει την θεσμοθέτηση αδειοδοτήσεων με βάση την αρχή πιστοποιητικών αναγκαιότητας προκειμένου να ανασταλούν τα φαινόμενα επιβάρυνσης της υγειονομικής δαπάνης και της υπερβάλλουσας ζήτησης ( Γ. Κυριόπουλος κ.α. Οικονομική κρίση και Υγεία, εκδ. Καστανιώτη 2012).
.
Το πιστοποιητικό αναγκαιότητας αναφέρεται στην αδειοδότηση από μια ρυθμιστική αρχή για την πραγματοποίηση μιας επένδυσης στην Υγεία, στην βάση ότι η επένδυση που θα πραγματοποιηθεί είναι απαραίτητη για τον πληθυσμό αναφοράς. Τα πιστοποιητικά αναγκαιότητας έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για τον περιορισμό της χωρίς όρια εξάπλωσης της ιατρικής τεχνολογίας . Από την ρυθμιστική αρχή αφαίρεσε ο υπουργός Υγείας το πολύ σημαντικό κριτήριο (το πληθυσμιακό) πριν λίγες ημέρες.