Τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ιταλία δεν ανέτρεψαν τελικά τις δημοσκοπικές προβλέψεις. Το λαϊκίστικο «Κίνημα των 5 αστέρων» του ανεκδιήγητου Μπέπε Γκρίλο και η συντηρητική συμμαχία του Μπερλουσκόνι με την ακροδεξιά «Λίγκα του Βορρά» αποκτούν την μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αναλαμβάνοντας τις τύχες της διακυβέρνησης της χώρας. Η Ιταλία των μεγάλων δημοκρατικών παραδόσεων μπαίνει, για μια ακόμα φορά, σε μεγάλες περιπέτειες.
Η Ιταλοί υπήρξαν διαχρονικά πρωτοπόροι σε τολμηρές, θετικές ή αρνητικές πολιτικές επιλογές. Αυτοί ήταν που έδωσαν στο πανίσχυρο τότε PC ποσοστό μεγαλύτερο από 30% καθιστώντας το την πρώτη πολιτική δύναμη της χώρας. Το ΚΚΙ άνοιξε, μαζί με τους Ισπανούς και τους Γάλλους κομμουνιστές, τον δρόμο το ευρωκομμουνισμού, ήταν αυτό που αποφάσισε, κάνοντας ταυτόχρονα και μια γενναία αυτοκριτική, την μετεξέλιξή του σε «Δημοκρατικό Κόμμα». Όλα αυτά έγιναν βέβαια μέσα από θυελλώδεις και δραματικές συγκρούσεις που άφησαν το αποτύπωμά τους στην πολιτική ζωή της χώρας.
Η ιταλική κοινωνία είχε δείξει την μεταστροφή της από τα τέλη του περασμένου αιώνα, αναδεικνύοντας επανειλημμένα τον Μπερλουσκόνι στη θέση του πρωθυπουργού. Τραυματισμένη βαθιά από την τρομοκρατική-εγκληματική δράση των ερυθρών ταξιαρχιών, κουρασμένη από την δημοκρατική ασυνεννοησία και ακυβερνησία της απλής αναλογικής κι από τις συνεχείς εκλογικές διαδικασίες, έπεσε εύκολα στα χέρια των λαϊκιστών. Η πρόσφατη μεταρρυθμιστική κυβέρνηση του Ματέο Ρέντζι υπονομεύτηκε από τη σκληροπυρηνική-παλαιοκομμουνιστική, συντηρητική στην ουσία πτέρυγα του κόμματός του που στάθηκε στις κρίσιμες στιγμές απέναντί του. Η παράδοση της εξουσίας στους κάθε λογής ακροδεξιούς λαϊκιστές ήταν θέμα χρόνου.
Δεν φταίει φυσικά ο ιταλικός λαός για το εκλογικό αποτέλεσμα. Η δημοκρατική παράταξη της χώρας πρέπει να ανασυνταχθεί, αναγνωρίζοντας – και προσωποποιώντας – τις ευθύνες και τα λάθη της. Η χειρότερη σελίδα στην μεταπολεμική πολιτική ιστορία της Ιταλίας πρέπει να γυρίσει το συντομότερο. Η χώρα αξίζει έναν άλλο, δημοκρατικό-προοδευτικό δρόμο και έναν άλλο, εποικοδομητικό ρόλο στην πορεία της ενωμένης Ευρώπης.