Το ξέρω, είναι κάτι σαν εκτός τόπου και χρόνου, την ώρα που το ένα μετά το άλλο εξαιρετικά σοβαρά γεγονότα, έως και τραγικά, έρχονται να αποδείξουν την πλήρη ανικανότητα της κυβέρνησης να τα αντιμετωπίσει, στοιχειωδώς έστω, το βασικό θέμα που απασχολεί τις ηγεσίες και τον κόσμο των κομμάτων και Κινήσεων της κεντροαριστεράς να είναι το πώς θα γίνει η εκλογή του αρχηγού του νέου φορέα – που ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί ούτε ποια θα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του, ούτε καν φυσικά το όνομά του – «Φορέας Χωρίς Όνομα» (Φου Χου Ο, κάτι σαν ΠουΓουΔουΜου, ένα πράγμα…)!
Ισως όμως και γι’ αυτό, για την αναντιστοιχία, δηλαδή, ανάμεσα στις κατεπείγουσες ανάγκες που καθιστούν αβέβαιο το αύριο των πολιτών λόγω της απουσίας διακυβέρνησης και της απουσίας σοβαρής, υπεύθυνης αντιπολίτευσης, παράπλευρο στοιχείο της οποίας είναι και η μάχη μηχανισμών για τον έλεγχο ενός ανύπαρκτου, υπό κατασκευή ακόμη, πολιτικού φορέα, ίσως αυτά ακριβώς, να καταδεικνύουν και το πόσο κατεπείγουσα είναι η ανάγκη να τελειώνουμε με τα διαδικαστικά που αφορούν κάποιους υπαρκτούς ή και ανύπαρκτους μηχανισμούς και να περάσουμε στα σοβαρά: στο τι είναι, τι θα θέλει και τι θα κάνει, επιτέλους, αυτός ο Φου Χου Ο, όταν συγκροτηθεί και έρθει αντιμέτωπος με την πραγματικότητα που λέγεται Ελλάδα του Σύριζα εν έτη 2017 – και βάλε…
Μέχρις ότου, όμως φθάσουμε εκεί, πρέπει πρώτα να λυθεί ένα πρόβλημα, που αν δεν λυθεί, ο νέος αυτός φορέας κινδυνεύει σοβαρά να μην υπάρξει: Πρόκειται για το θεμελιώδους σημασίας πρόβλημα, με ποιο τρόπο θα γίνει η ψηφοφορία για την ανάδειξη του αρχηγού του νέου αυτού φορέα, που ακόμη δεν υπάρχει, δεν έχει όνομα και δεν ξέρουμε τι ακριβώς προτίθεται να κάνει!
Είναι προφανές ότι η εξαιρετικά σοβαρή αυτή ιστορία – όπως άλλωστε οφείλει να είναι η ίδρυση ενός πολιτικού φορέα – έχει στηθεί ανάποδα: με το κεφάλι κάτω και τα πόδια ψηλά! Πρώτα ψάχνουμε τον αρχηγό και μετά θα ψάξουμε να βρούμε τα … υπόλοιπα, ωσάν να πρόκειται για λεπτομέρειες…
Στο σημείο αυτό, ωστόσο, για την ιστορία, που λένε και για να αποδώσουμε δικαιοσύνη, οφείλουμε να θυμίσουμε ότι από όλους τους εμπλεκόμενους σ’ αυτό το εγχείρημα, μόνο ένας πολιτικός, ο επικεφαλής της Κίνησης των ΜΕΤΑρρυθμιστών της Αριστεράς και βουλευτής του Ποταμιού, Σπύρος Λυκούδης – που δεν είναι υποψήφιος, όπως θα έπρεπε, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία… – όχι απλώς έχει επισημάνει το πολιτικά ανορθόδοξο, όσο και παράδοξο, να προτάσσεται η εκλογή του αρχηγού από την συγκρότηση ενός πολιτικού φορέα, με κάποια υποτυπώδη έστω πολιτικά χαρακτηριστικά που να το τοποθετεί με κάποια ευκρίνεια στον πολιτικό χάρτη, αλλά εδώ και χρόνια έχει κατ’ επανάληψη υποδείξει και συγκεκριμένο «οδικό χάρτη» για την μετάβαση σ’ αυτόν τον φορέα.
Παραλείποντας τις δεκάδες συνεντεύξεις σε όλα τα Μέσα που έχει δώσει και στις οποίες, μονότονα θα λέγαμε, επαναλάμβανε την θέση του, ότι πρώτα συγκροτείται ο φορέας από τις πολιτικές δυνάμεις που δηλώνουν ότι συμφωνούν με αυτό και μετά μέσα από μια συγκεκριμένη διαδικασία οδηγείται η προσπάθεια στην εκλογή αρχηγού «από τη βάση», με κατάληξη το ιδρυτικό Συνέδριο του νέου, πλέον, φορέα, ο Σπύρος Λυκούδης, παρουσίασε ολοκληρωμένη την πρόταση του για τη συγκρότηση του νέου φορέα, μόνο τον τελευταίο χρόνο, σε τέσσερις τουλάχιστον δημόσιες εκδηλώσεις: από τον Ιούλιο του 2016 έως τον Μάιο του 2017, στη Β’ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της Κίνησης των ΜΕΤΑρρυθμιστών.
Ιδού και τα συγκεκριμένα «βήματα» που έχει προτείνει ο Σπύρος Λυκούδης, όπως τα έχει «κωδικοποιήσει» ο ίδιος και έχουν δημοσιευθεί – χωρίς, βέβαια, να έχουν καν αναδειχθεί ή έστω σχολιαστεί έστω και αρνητικά από τόσους καλούς και έγκυρους πολιτικούς παρατηρητές και αναλυτές, που σήμερα – κατόπιν εορτής πάντα – διαπιστώνουν «αδιέξοδα»:
- Δημόσια πολιτική δήλωσηόλων όσοι συμφωνούν για τη συγκρότηση νέου και ενιαίου φορέα.
- Προσωρινό Πολιτικό Συμβούλιομε τη συμμετοχή των επικεφαλής κομμάτων, κινήσεων, στελεχών του χώρου κτλ. Δεν συγκροτείται στη βάση συσχετισμών πλειοψηφιών και μειοψηφιών, γιατί δεν είναι όργανο πολιτικών αποφάσεων, αλλά συμβολικό και ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας.
- Πανελλαδική εξόρμησημε ανοιχτές συγκεντρώσεις για το μήνυμα της ενότητας, της αποφασιστικότητας, της ελπίδας και της προοπτικής.
- Εκλογή ηγεσίας από τη βάσημε συμφωνημένες διαδικασίες και με τη σαφή δέσμευση όλων ότι θα σεβαστούν το αποτέλεσμα και θα συμμετάσχουν στο Νέο Φορέα.
- Ιδρυτικό Συνέδριο του Νέου Φορέαγια Καταστατικό, έγκριση Κυβερνητικού Προγράμματος..
Ασφαλώς και δεν είναι βέβαιο ότι αν είχε ακολουθηθεί ο «οδικός χάρτης» που πρότεινε ο Λυκούδης θα είχαν αποφευχθεί τα προβλήματα που εμφανίζονται σήμερα και μάλιστα με τη μορφή αδιεξόδων που τείνουν να τινάξουν την προσπάθεια στον αέρα, ή πιθανόν, ότι δεν θα είχαν εμφανιστεί κάποια άλλα. Ετσι κι αλλιώς, πρόκειται για εγχείρημα που δεν έχει προηγούμενο και όποια «προηγούμενα» υπήρξαν είχαν ουσιώδεις διαφορές, π. χ. υπήρχε ο ηγέτης που μπήκε μπροστά και ακολούθησαν οι άλλοι,
Είναι σαφές, ωστόσο, πώς η συγκεκριμένη διαδικασία Λυκούδη θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αμορτισέρ, ώστε να απορροφώνται πιο εύκολα οι αναπόφευκτοι κραδασμοί που δημιουργούνται στην πορεία ενοποίησης κομμάτων με παρουσία στη Βουλή και Κινήσεων, ορισμένες από τις οποίες έχουν προέλθει από αποχωρήσεις ή και διασπάσεις των κομμάτων με τα οποία τώρα καλούνται να συνυπάρξουν στα πλαίσια νέου κόμματος. Όπως και θα ήταν πιο εύκολο να απορροφηθούν και οι εντάσεις που προκαλεί στα μέλη κομμάτων, με μακρά μάλιστα ιστορία, η διάλυση τους, κάτι σαν αναπόφευκτη θυσία στο βωμό της δημιουργίας ενός νέου κόμματος με ευρύτερα χαρακτηριστικά και προσδοκίες, που φθάνουν ακόμη και στο ενδεχόμενο συμμετοχής σε επόμενη κυβέρνηση.
Ποια είναι ωστόσο τα προβλήματα που εμφανίζονται ως απειλή, ικανή να τινάξει στον αέρα τις προσπάθειες για το νέο φορέα πριν καν κάνει τα πρώτα του βήματα;
Πρώτο και κύριο, όπως όλα μέχρι στιγμής δείχνουν, ο τρόπος εκλογής του επικεφαλής του νέου φορέα, και πιο συγκεκριμένα, η συμμετοχή στην ψηφοφορία χωρίς παρουσία στην κάλπη, ηλεκτρονικά.
Δεν χρειάζεται και μεγάλη επιχειρηματολογία για να καταφανεί ότι αυτή η δυνατότητα θα δώσει την ευκαιρία σε πάρα πολλούς, κυρίως νέους, ανθρώπους που έχουν δυσκολία μετακίνησης, κατοίκους απομακρυσμένων από αστικά κέντρα περιοχών, καθώς και του εξωτερικού, να μετάσχουν σε αυτό το εγχείρημα, πράγμα το οποίο θα του προσδώσει πολύ μεγαλύτερη μαζικότητα.
Κι αυτό ακριβώς, η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή στις διαδικασίες ενός νέου πολιτικού φορέα, θα έπρεπε να είναι η επιδίωξη όλων των κομμάτων και Κινήσεων και των επικεφαλής τους που μετέχουν στο εγχείρημα.
Φαίνεται, όμως, πως όχι. Ή μάλλον, ενώ όλοι εμφανίζονται υπέρμαχοι της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, στην πραγματικότητα προβάλουν τόσες και τέτοιες αιτιάσεις που την υπονομεύουν.
Αφήνοντας κατά μέρος διάφορα «επιχειρήματα» του τύπου, «και πώς αποκλείεται να πάρει κάποιος ακόμη και μερικές χιλιάδες (!!) ταυτότητες και να ψηφίσει μαζικά, χωρίς δυνατότητα ελέγχου…», η μόνη πρόταση που μπορεί να συζητηθεί είναι αυτή που λέει, ναι στην ηλεκτρονική ψήφο, αλλά αφού έχει προηγηθεί η ταυτοποίηση του υποψήφιου ψηφοφόρου με την προσωπική του παρουσία σε ένα σημείο που θα έχει οριστεί προκειμένου να του δοθεί ο κωδικός με τον οποίο θα μπορεί να ψηφίσει από τον υπολογιστή του ή ακόμη και από το τηλέφωνό του.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και αυτή η πρόταση έχει το πρόβλημα της μετακίνησης όλων εκείνων που αναφέρθηκαν προηγουμένως, αν και σε μικρότερο βαθμό, γιατί έτσι μπορεί να πολλαπλασιαστούν πιο εύκολα τα σημεία στα οποία μπορεί να γίνει η ταυτοποίηση – π. χ. μέσω των καταστημάτων τηλεφωνικών εταιριών που ήδη διαθέτουν όλα τα στοιχεία των συνδρομητών τους – σε σχέση με τα εκλογικά κέντρα που θα είναι περιορισμένα και θα απαιτούν μεγαλύτερη και δυσκολότερη μετακίνηση – και μάλιστα δυο Κυριακές μέσα στο Νοέμβριο.
Από την άλλη, και παραβλέποντας τις σκοπιμότητες που πιθανόν υποκρύπτονται από κάποιους που προβάλουν αυτή την πρόταση, αυτή εισάγει προς συζήτηση ένα άλλο θέμα που προς το παρόν έχει μείνει εκτός προβληματισμού.
Η διαδικασία δημιουργίας ενός νέου πολιτικού φορέα και του αρχηγού του, είναι μια κατ’ εξοχήν πολιτική πράξη. Και όπως κάθε πολιτική πράξη (θα πρέπει να ) συνεπάγεται και κάποια μίνιμουμ προσωπικής εμπλοκής.
Δεν νοείται πολιτική πίσω από αόρατες, αδιαφανείς διαδικασίες. Όχι για να διασφαλίζεται απλώς το αδιάβλητο μιας εκλογής, αυτό μπορεί να διασφαλιστεί με όλα τα σύγχρονα μέσα που διαθέτει η τεχνολογία, αλλά για να συναισθάνεται αυτός που θα μετάσχει τη σοβαρότητα της πράξης του, να έχει συνείδηση της προσωπικής εμπλοκής του στη δημιουργία ενός πολιτικού φορέα που αύριο μπορεί να κληθεί να δώσει λύση σε κάποιο πολιτικό αδιέξοδο, στη δημιουργία ενός κυβερνητικού σχήματος, να συμβάλει με τις θέσεις του σ’ ένα νέο προσανατολισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να μετάσχει ενδεχομένως σε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές και τόσα άλλα που πιθανόν να κληθεί να αντιμετωπίσει από θέση ευθύνης πλέον ο νέος φορέας.
Κι επιτέλους, όσο οφείλουν οι πολιτικές ηγεσίες να δρουν μέσα σε συνθήκες πλήρους διαφάνειας και προσωπικής ευθύνης, το ίδιο θα πρέπει να αισθάνονται και οι πολίτες ότι οφείλουν να κάνουν και όχι να παρακολουθούν την πολιτική εκ του μακρόθεν, αποστασιοποιημένοι ή «μετέχοντας» απλώς από την άνεση ενός καναπέ…
Δυστυχώς, όμως, από τις ως τώρα συζητήσεις, διαπραγματεύσεις, διαφωνίες, απειλές, κατηγορίες για σκοπιμότητες, που πιθανόν να υπάρχουν, απουσιάζει η πολιτική διάσταση της συμμετοχής των πολιτών σ’ ένα τόσο σοβαρό πολιτικό εγχείρημα.
Ποτέ δεν είναι αργά, βέβαια, αρκεί να γίνει αντιληπτό από όλους τους εμπλεκόμενους, ότι η δημιουργία ενός νέου φορέα από τόσες και διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις, συνεπάγεται διάλογο, συναινέσεις μέσω αμοιβαίων υποχωρήσεων, πρόταξη του τελικού μεγάλου σκοπού και όχι των ευκαιριακών μικρών υπολογισμών που, αν μεγεθυνθούν κι άλλο, μάλλον τον υπονομεύουν.