Κάποιοι εμφορούνται από μια «ακλόνητη πεποίθηση». Οτι ο κόσμος τρέμει στην ιδέα μήπως η Ελλάδα αποχωρήσει από το ευρώ. Νομίζω ότι ο κόσμος τρέμει όχι τόσο για εμάς όσο για την Ισπανία και τη Γερμανία.
Η Γερμανία, για γνωστούς λόγους, είναι η ατμομηχανή της Ευρωζώνης. Καθώς εισέρχεται σε προεκλογική περίοδο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυξάνεται ο αριθμός των Γερμανών πολιτών που θα ήθελαν να φύγουν από το ευρώ, να επιστρέψουν στο μάρκο (αισίως, το 49%). Αυτή η εξέλιξη θέτει σε πραγματικό κίνδυνο την Ευρωζώνη και τρομάζει όλο τον κόσμο. Σημειώστε, δε, όσο αφορά στα καθ’ ημάς, ότι το 83% των Γερμανών θέλει να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη αν δεν σεβαστεί τις υποχρεώσεις της. Υποθέτω, αυτοί προσδιορίζουν τη βούληση και τα περιθώρια της κ. Μέρκελ.
Η Ισπανία, είναι θέμα χρόνου πότε θα προσφύγει στον μηχανισμό διάσωσης. Αγνωστο είναι το ύψος της απαιτούμενης βοήθειας. Ο κ. Ραχόι έχει ήδη λάβει σκληρά δημοσιονομικά μέτρα και προωθεί μεταρρυθμίσεις, επιδιώκοντας να μπουν στον μηχανισμό μόνο οι ισπανικές τράπεζες – όχι και η χώρα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διά του κ. Αλταφάζ, εναρμονισμένη με τη γερμανική θέση, προχθές φάνηκε να το αποκλείει: «Αν διατυπωθεί αίτημα διάσωσης -είπε- τα εργαλεία υπάρχουν, είναι έτοιμα να χρησιμοποιηθούν, σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν συμφωνηθεί στο παρελθόν, το 2011». Δεν είναι σαφείς όλες οι συνέπειες για την Ελλάδα. Μία, όμως, είναι.
Εξηγούμαι: Η Ευρωζώνη έχει σχεδιάσει μέτρα απορρόφησης των κραδασμών από ενδεχόμενη αποχώρηση της Ελλάδας, το λεγόμενο «πύρινο τείχος». Αυτό το τείχος σχηματίζεται με τέσσερις δράσεις:
(α) Απλετη παροχή ρευστότητας στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Προ διμήνου, η ΕΚΤ έδωσε 1,05 τρισ. ευρώ ρευστότητα. Αν χρειαστεί, θα δώσει τόσα κι άλλα τόσα.
(β) Διασύνδεση των ευρωπαϊκών τραπεζών ώστε να δημιουργηθεί ενιαίο σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, με στόχο να αποτραπεί η φυγή καταθέσεων από τις τράπεζες του ευρωπαϊκού νότου.
(γ) Διεύρυνση του περιεχομένου δράσης της εποπτικής αρχής των τραπεζών, ώστε να αποφασίζει για τη ζωή (ανακεφαλαιοποίηση…) ή τον θάνατο ευρωπαϊκών τραπεζών.
(δ) Ενίσχυση του νέου ευρωπαϊκού μηχανισμού διάσωσης (ESM) με επαρκή κεφάλαια, πλέον των 500 δισ. που έχουν αποφασιστεί και των 440 δισ. που ήδη διαθέτει ο EFSF. Είναι το σημαντικότερο στοιχείο του «πύρινου τείχους». Υπάρχουν διαφωνίες για το ύψος των απαιτούμενων κεφαλαίων και τον τρόπο άντλησής τους –δηλαδή, την κατανομή του κόστους άντλησής τους. Τώρα, οι εκτιμήσεις τείνουν να συγκλίνουν (α) ότι θα απαιτηθεί τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ επιπλέον, για να στηριχτεί η Ισπανία και (β) ότι αυτό θα πρέπει να αντληθεί κεντρικά – ίσως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντως όχι από τα κράτη-μέλη. Θα το συζητήσουν οι «4», στη Ρώμη, στις 22 Ιουνίου.
Ορισμένοι θεωρούν ότι το 1 τρισ. είναι η «πυρηνική βόμβα» που διαθέτει η Ελλάδα. Δεν είναι – βεβαίως. Αλλά κι αν ήταν, μάλλον τη χάνουμε. Εφόσον σπεύσει στον μηχανισμό διάσωσης, θα «προλάβει» να την πυροδοτήσει η Ισπανία. Μια, ακόμη, «ακλόνητη πεποίθηση» θα καταρρεύσει. Για να μην κινδυνεύσει να καταρρεύσει κι η Ελλάδα, ας φροντίσουμε να βρίσκεται μέσα στο «πύρινο τείχος».