Δεν έχω τίποτε αρνητικό να προσάψω στη Φώφη Γεννηματά. Ούτε όμως και κάτι θετικό που να της πιστώσω από τη θητεία της στις θέσεις που την προώθησαν οι Πρόεδροι του ΠΑΣΟΚ. Μάλλον πέρασε και δεν άγγιξε. Τουλάχιστον δεν θυμάμαι κάτι – μια πρωτοβουλία, ένα άρθρο – και δεν πρέπει να είμαι ο μόνος. Ξέρω τον «αντίλογο»: την ψηφίζουν χιλιάδες άνθρωποι, έχει υψηλό ποσοστό δημοφιλίας και ως εκ τούτου τι να κάνουν και οι Πρόεδροι, την επιλέγουν για Υπερνομάρχη (χωρίς αρμοδιότητες για να έχουν και το κεφάλι τους ήσυχο), Πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής στην πρώτη εκλογή Παπανδρέου, επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας( ασχέτως αν δεν ευδοκίμησε η σύλληψη), υφυπουργό σε δύο Υπουργεία -που στοιχηματίζω ότι δεν θυμόσαστε ποια είναι- και εσχάτως, εκπρόσωπο Τύπου του ΠΑΣΟΚ στο νέο ξεκίνημα υπό τον Βαγγέλη Βενιζέλο.
Όλοι όμως οι σκεπτόμενοι άνθρωποι γνωρίζουν ότι όλα αυτά δεν έχουν να κάνουν με επιλογές αξιοκρατίας, αλλά με την οικογενειοκρατία και την καθυστέρηση που διαπερνούν το εκλογικό σώμα . Όπως επίσης, στοιχείο κομματικής καθυστέρησης και όχι υγείας ή πλουραλισμού είναι η ύπαρξη ομάδας «γεννηματικών», σταθερής σύνθεσης και αγνώστων ιδεολογικοπολιτικών στοιχείων, με επίδοση στη διαπραγμάτευση με τους εκάστοτε ηγέτες και ιδιαίτερη ικανότητα στην έγκαιρη εγκατάλειψη του σκάφους και τον εναγκαλισμό του νέου ηγέτη. Ποιος δεν θυμάται τον Μιλτιάδη Παπαϊωάννου να καταγγέλλει τρέμοντας τη «νέα αποστασία» και να περιγράφει τον Βαγγέλη Βενιζέλο και άλλους πολλούς, λίγες ώρες πριν αλλάξουν τα πράγματα και ο σημερινός Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναβαθμιστεί από επίδοξος αποστάτης, σε Υπουργό Οικονομικών. Και πάλι ο ίδιος Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, πριν από λίγες ημέρες, χλεύασε το «έγκλημα» του Γιάννη Ραγκούση να συγκροτήσει ρεύμα ιδεών. Λεπτομέρεια: ο Ραγκούσης είναι ο μόνος που δεν έσπευσε να κάνει δήλωση υποστήριξης στο νέο Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, όπως έπραξαν όλοι οι άλλοι, με πρώτους τους παντός καιρού «Γεννηματικούς».
Όλα αυτά θα είχαν ελάχιστη σημασία, αν δεν ήταν η επιλογή της Φώφης η αρχή του « Αρχίζουμε», η σηματοδότηση της νέας περιόδου. Πολλοί άνθρωποι που παρακολουθούν με εύλογο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, περίμεναν την επιλογή αυτή και άλλες που λογικά θα ακολουθήσουν, για να εκτιμήσουν αν υπάρχει προσανατολισμός προς τα εμπρός, προς το μέλλον. Αυτή η πρώτη επιλογή, χωρίς δεύτερη σκέψη, σηματοδοτεί επιστροφή στο παρελθόν, αυτό ακριβώς το παρελθόν από το οποίο ο προοδευτικός κόσμος – και ιδιαιτέρως οι νέοι άνθρωποι – έχουν πάρει διαζύγιο. Στο άρθρο μου, της περασμένης Δευτέρας, διατύπωσα την άποψη ότι ο Βαγγέλης Βενιζέλος από πεποίθηση είναι προσανατολισμένος στο όλον ΠΑΣΟΚ και δεν θα τον απασχολήσει η εκπόνηση μιας σύγχρονης προοδευτικής πολιτικής πλατφόρμας με αιχμές και τομές, αλλά η διατήρηση ενός χαλαρού, ευρύχωρου και πολιτικά άοσμου πλαισίου. Ένα πολιτικό πλαίσιο που να χωράει το όλον ΠΑΣΟΚ, δηλαδή τους ανθρώπους μιας ορισμένης ηλικίας και αντίληψης, που προσήλθαν στις κομματικές κάλπες για να επικυρώσουν την εκλογή του. Αυτό οδηγεί σε μια παραπλανητική και αναμενόμενη – πόσο πιο κάτω να πήγαινε το ΠΑΣΟΚ – μικρή συσπείρωση, αλλά ευνουχίζει εξ αρχής κάθε αναγεννητική προσπάθεια, που θα είχε πολλαπλάσια θετικά αποτελέσματα και κυρίως θα κινητοποιούσε πνευματικά τα σύνολο της κεντροαριστεράς.
Μέσα σε αυτήν τη λογική, η επιλογή της Φώφης Γεννηματά είναι χαρακτηριστική και με αυτήν την έννοια και μόνο, δεν είναι αδιάφορη. Το ίδιο ισχύει – με ορισμένες εξαιρέσεις – και για τα ονόματα που ακούγονται ότι πλαισιώνουν τον νέο Πρόεδρο, πράγμα βέβαια που μένει να επιβεβαιωθεί. Γενικά, η εικόνα των στελεχών που αυτές τις ημέρες τα ονόματα τους κυκλοφορούν στον Τύπο, σηματοδοτεί μια βουτιά στα «ασφαλή», αλλά πολύ ρηχά πλέον νερά του παλιού, όλου ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι τυχαία η προώθηση συγκεκριμένων προσώπων και φοβάμαι ότι δεν είναι προσωρινή λύση ανάγκης, αλλά επιλογή με μακροχρόνιο ορίζοντα, ακριβώς επειδή ανταποκρίνεται στο διαμπερές, χωρίς σύνορα και διαχωριστικές γραμμές, πολιτικό πλαίσιο. Μακάρι να διαψευστώ, αλλά το μόνο πολιτικό πλαίσιο που υπάρχει από μέρους του ΠΑΣΟΚ, είναι η πιστή εφαρμογή των μνημονίων. Είναι η πολιτική που θρέφει την ακροδεξιά, προετοιμάζει το έδαφος για συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – ΝΔ, απομακρύνει τη συνεννόηση των δυνάμεων της κεντροαριστεράς, ενισχύει πλαστά και τρομοκρατικά διλήμματα, όπως το «Ευρώπη ή χάος», που προωθεί ο Πρόεδρος του αναμάρτητου ΣΕΒ. Μεγαλύτερος αντιευρωπαϊσμός από την ταύτιση της Ευρώπης με την ακολουθούμενη από τις κυρίαρχες συντηρητικές δυνάμεις πολιτική, δεν υπάρχει. Η δε συνολική μετατόπιση του πολιτικού άξονα και της ατζέντας προς τα δεξιά, αφήνει χώρο ανάπτυξης στην εθνικιστική και ξενοφοβική ακροδεξιά.
Για όλα αυτά, περιμένουμε τις προσεγγίσεις της νέας ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ. Όσο αυτά δεν ξεκαθαρίζουν, είναι αναπόφευκτο να εξαντλείται η αρχική συσπείρωση και να πολλαπλασιάζονται διαμετρικά αντίθετες προσεγγίσεις, όλες «νόμιμες» μέσα στο πλαίσιο ενός χωρίς σύνορα πολιτικού πλαισίου – χυλού. Έτσι και οι μεταμεληθέντες νομιμοποιούνται να απαιτούν την επιστροφή τους στα ψηφοδέλτια και οι αντίθετοι να εισηγούνται τον αποκλεισμό τους. Νομιμοποιούνται όσοι θεωρούν ότι η κατά μέτωπο επίθεση στη Δημοκρατική Αριστερά είναι ο καλύτερος τρόπος για να περιορίσουν τις διαρροές του ΠΑΣΟΚ, μέσα είναι και όσοι εισηγούνται επίθεση φιλίας για μετεκλογική συνεργασία ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, εντός γραμμής και όσοι εισηγούνται μετεκλογική αναβίωση με διάφορους τρόπους της συγκυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ. Η συνέχεια θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί δε μπορεί μέχρι τέλους όλοι να είναι εντός γραμμής, την οποία αναγκαστικά κάποια στιγμή θα χαράξει ο νέος αρχηγός.