Η ευθύνη της αντιπολίτευσης

Παντελής Καψής 18 Φεβ 2015

Η πολιτική και η ηθική είναι δύσκολοι συνοδοιπόροι. Πολλές φορές μια άκαμπτα ηθική στάση μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα. Οπως φυσικά μπορεί να ισχύσει και το αντίθετο. Ηθικά, ακόμα και ποινικά αμφιλεγόμενες συμπεριφορές μπορεί να σώσουν καταστάσεις, ακόμα και να λειτουργήσουν απελευθερωτικά για μια κοινωνία. Ανάλογα διλήμματα βάζει σήμερα σε όλους μας ο ΣΥΡΙΖΑ.

Η ταχύτητα και ο κυνισμός της μεταστροφής του εντυπωσιάζει ακόμα και παλιές καραβάνες της πολιτικής. Το εξίσου εντυπωσιακό είναι πως αυτό γίνεται μέσα σε ένα γενικευμένο αίσθημα πατριωτικής έξαρσης, όπου η επίκληση της πραγματικότητας παίζει μικρό ρόλο.

Ο «αγώνας» αφορά τη «λαϊκή κυριαρχία» και την «αξιοπρέπεια». Τον τόνο φυσικά τον δίνουν οι ίδιοι οι υπουργοί, οι οποίοι, όταν δεν τάζουν κατά βούληση, μεταδίδουν ένα κλίμα ευδαιμονίας εντελώς αναντίστοιχο με το βαρύ κλίμα των διαπραγματεύσεων, τις δυσκολίες και το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας που θα περιλαμβάνει και οδυνηρά μέτρα. Αναχωρούν για τις Βρυξέλες σαν να πηγαίνουν στο αλβανικό μέτωπο – αν και κάποιοι φοβούνται ότι επαναλαμβάνουμε την εκστρατεία του 1897!

Γιατί εδώ βρίσκεται ο κίνδυνος. Οσο περισσότερο η διαπραγμάτευση μετατρέπεται σε ζήτημα εθνικής ανεξαρτησίας -ο Γλέζος την παρομοίασε με την αντίσταση στον φασισμό το 1940!- τόσο πιο δύσκολη γίνεται η συμφωνία και τόσο περισσότερο πιθανό το ατύχημα. Και η αντιπολίτευση; Για την ώρα βρίσκεται κατηγορούμενη. Για κάποιο λόγο θεωρείται ότι οφείλει να στηρίζει την κυβέρνηση. Αν δεν το κάνει, είναι εκδικητική, μίζερη, ακόμα και αντιπατριωτική. Από τις κατηγορίες μάλιστα δεν γλιτώνει, ακόμα και αν στηρίζει, διότι τότε απλώς υποκρίνεται. Κι αυτά τα λέει ποιος; Ο ΣΥΡΙΖΑ! Αλλά βέβαια ρόλος της αντιπολίτευσης δεν είναι να στηρίζει, αλλά να ασκεί κριτική. Ετσι βοηθά την εθνική προσπάθεια. Ιδίως όταν έχει απέναντί της μια κυβέρνηση που τουλάχιστον σε ένα όλοι σχεδόν συμφωνούν: ήταν απολύτως ανέτοιμη και δεν είχε κανένα σχέδιο ούτε για να διαπραγματευτεί ούτε για να κυβερνήσει. Μόνο παροχές ήξερε να εξαγγέλλει.

Ακόμα χειρότερα, αν αποδεχθούμε τη λογική της «πατριωτικής» στάσης και της «πέμπτης φάλαγγας», ποιο θα είναι το επόμενο βήμα; Το μονοκομματικό κράτος; Με αυτή την έννοια η ευθύνη της αντιπολίτευσης είναι διπλή: να βοηθήσει τη στροφή της κυβέρνησης στον ρεαλισμό αλλά και να προστατέψει τον δημοκρατικό διάλογο.

Ιδίως σήμερα που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κυριαρχήσει πλήρως επικοινωνιακά. Είναι ενδεικτικό ότι την προηγούμενη κυβέρνηση την εγκαλούσαν όλοι για υποχωρητικότητα επειδή γνώριζαν και δεν ανησυχούσαν ότι τελικά θα συμφωνήσει με την Ευρώπη. Τη σημερινή αντιθέτως σχεδόν την παρακαλούμε να υποχωρήσει, φοβούμενοι ότι μπορεί να οδηγηθούμε σε ναυάγιο. Οταν αντιστέκεται, μας γεμίζει υπερηφάνεια. Οταν συνθηκολογήσει, θα επιδείξει ρεαλισμό. Μονά ζυγά δικά της. Εως ότου προσγειωθούμε στην πραγματικότητα.