Ενόψει ευρωεκλογών, παραφράζοντας τον Κάρολο Μαρξ, ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, το φάντασμα του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς.

.

Εξέχοντες ευρωπαίοι πολιτικοί προειδοποιούν για τους κινδύνους της επικράτησης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, όπως ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο[1], που προειδοποιεί τα πολιτικά κόμματα ότι πρέπει να πάψουν να επαναπαύονται και ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν, ενεργά και με θάρρος, τον πολιτικό εξτρεμισμό, επειδή «το ευρωπαϊκό κεκτημένο δεν είναι δεδομένο». Ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς μιλάει για τον λαϊκισμό των ευρωσκεπτικιστών[2]που θεωρούν όσους έχουν αντίθετες απόψεις όχι ως αντιπάλους αλλά ως εχθρούς. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίτριχ Γκένσερ αναρωτιέται εάν θα ενδώσει η Ευρώπη στη «νεοεθνικιστική αποπλάνηση»[3]. Ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ προειδοποιεί ότι «θα πρέπει να προσέξουμε έτσι ώστε η προέλαση των λαϊκιστών να μην εξελιχθεί σε επέλασή τους»[4]. Ο γερμανός επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ επισημαίνει ότι «οι λαϊκιστές δεν είναι ούτε δημιουργικοί ούτε κριτικοί, αλλά παίζουν με τους ανθρώπους με χυδαίο τρόπο»[5]. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Φαν Ρομπάι υποστηρίζει ότι «ο λαϊκισμός δεν γεννήθηκε με την κρίση του ευρώ. Είναι ένα κοινωνικό, πολιτισμικό φαινόμενο, πολύ πιο βαθύ από τα σημερινά προβλήματα» επισημαίνοντας ότι «η κρίση επιδείνωσε την κατάσταση»[6]. Έγκυρες εφημερίδες όπως ο Guardian και οι New York Timesπροειδοποιούν για ένα «European populist backlash»[7].

.

Είναι πλέον φανερό ότι οι παλιές καλές ημέρες όταν τα αποτελέσματα των εκλογών, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, ερμηνεύονταν με βάση το κλασικό δίπολο Αριστεράς/Δεξιάς έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Νέες έννοιες, νέες πολιτικές συμπεριφορές έχουν εμφανιστεί και απαιτούν ερμηνείες και εξηγήσεις. Τα παραδοσιακά αναλυτικά εργαλεία είναι πλέον ανεπαρκή. Ένα νέο πολιτικό τοπίο είναι υπό διαμόρφωση τόσο στο ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στα εθνικά κράτη.

.

Συνέχεια

.