Μπορεί σε λίγες μέρες το δημοψήφισμα στη Μ. Βρετανία να επηρεάσει τις εξελίξεις ως προς το μέλλον της ΕΕ, αλλά όσα θα γίνουν από την επαύριο του δημοψηφίσματος και θα κορυφωθούν το 2017 με τις εκλογές σε Γερμανία και Γαλλία, θα κρίνουν τα πιο πολλά.

Η Ευρώπη ασθενεί και η κατάσταση θα επιδεινωθεί κι άλλο. Τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα αλλάζουν ως προς τη σύνθεση τους. Τόσο ως προς τις ιδέες ως προς και το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Οι νέοι δεν συγκινούνται από την ιστορία των –ισμών του 20^ου αιώνα και αυτό είναι μία πραγματικότητα σε όλες τις χώρες της ΕΕ, αλλά και στις ΗΠΑ. Η Ευρωζώνη υπέστη σοκ που φαίνεται ότι το ξεπέρασε, αλλά η ανάπτυξη αναβλήθηκε. Οι ευρωσκεπτικιστές κερδίζουν έδαφος και ο λαϊκισμός διαβρώνει όλο και περισσότερο, όπως φάνηκε για μία ακόμα φορά στον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών στην Ιταλία, όπου το Κίνημα των Πέντε Αστέρων  του Μπέπε Γκρίλο αποκομίζει σημαντικά εκλογικά κέρδη. Στην Ρώμη, η  υποψήφια του Γκρίλο, Βιρτζίνια Ράτζι, κέρδισε το 35,6% των ψήφων, ενώ ο Ρομπέρτο Τζακέτι, του Δημοκρατικού Κόμματος, έλαβε 24,7% το και οι δύο τους πλέον θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο της 19ης Ιουνίου.

Η Ευρώπη πλήττεται και ως οικονομική οντότητα και ως προς την αναζήτηση ταυτότητας.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προτείνει ένα διάλειμμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εγκαταλείψει τα «ουτοπικά όνειρα» της πλήρους ολοκλήρωσης, για να επικεντρωθεί αποτελεσματικότερα στην αντιμετώπιση των ευρωσκεπτικιστών, ρίχνοντας όλο το βάρος στην ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων και στην ολοκλήρωση της νομισματικής ένωσης.

Πριν από τον Τουσκ, για την ανάγκη μίας… «παύσης» μίλησε και ο Γάλλος Ιμ. Βεντρίν, πρώην ΥΠΕΞ και ένθερμος ευρωπαϊστής.

«Στις περισσότερες χώρες έχουμε σήμερα ένα 15% έως 20% των ψηφοφόρων που απορρίπτουν συνολικά την Ευρώπη και ένα άλλο 15% έως 20% που παραμένουν ευρωπαϊστές. Αυτό αφήνει ένα ενδιάμεσο 60%, που είναι αυτό που θα αποκαλούσα ευρω-αλλεργικοί… Και, όμως, βλέπετε ότι κυβερνήσεις και κόμματα χοροπηδάνε ζητώντας περισσότερη Ευρώπη, περισσότερη Ευρώπη», δήλωσε σε συνέντευξή του στο «Politico».

Η ΕΕ όμως, δεν έχει την πολυτέλεια άλλης μίας μετάθεσης των υπαρξιακών της προβλημάτων στο απροσδιόριστο μέλλον. Οι πολίτες αναμένουν και βαρέθηκαν πια να περιμένουν.