Η Ευρώπη εγκαταλείπει τη λιτότητα;

Κώστας Καλλίτσης 02 Ιουν 2013

Ο Ιρλανδός πρόεδρος M. Higgins ανησυχεί ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση κινδυνεύει από εξεγέρσεις και απονομιμοποίηση. Στην Πορτογαλία, ένα βιβλίο σπάει ρεκόρ πωλήσεων, πάνω από λαϊκές νουβέλες και οδηγούς διαίτης, με τίτλο «γιατί πρέπει να βγούμε από το ευρώ». Περίπου 26 εκατ. Ευρωπαίοι είναι άνεργοι (εξ αυτών, 20 εκατ. στους 17 της Ευρωζώνης) και 112 εκατ. ζουν στα όρια ή κάτω από τα όρια της φτώχειας. Η λιτότητα παγιδεύει τις χώρες του Νότου στην ύφεση (το ιταλικό ΑΕΠ στην 4ετία 2009-13 έχασε 230 δισ. ευρώ – όσο ήταν το ελληνικό ΑΕΠ προ κρίσης…) και η ύφεση στις δημοσιονομικές ανισορροπίες.

Και τι κάνει η Ευρώπη; Ξυπνά από τον λήθαργο κι εγκαταλείπει τη γερμανική συνταγή της λιτότητας υπέρ της ανάπτυξης; Πολύ καλό για να ήταν αληθινό.

(α) Πρόκειται για συνέχιση της λιτότητας με επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων: Γαλλία, Πολωνία, Σλοβενία, Ισπανία πήραν δύο έτη παράταση για να ρίξουν το έλλειμμα κάτω από το 3% και Πορτογαλία, Ολλανδία πήραν ένα. Αποφεύγεται η άμεση λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων, με αντάλλαγμα την προώθηση μεταρρυθμίσεων και (βασικότατο…) απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.

(β) Επιπλέον, πρόκειται και για ένα λογιστικό τρικ: Η Επιτροπή προτείνει στη χρηματοδότηση διά των διαρθρωτικών Ταμείων, η εθνική συμμετοχή να μη βαρύνει το δημόσιο έλλειμμα άμεσα αλλά μόνο μεσοπρόθεσμα, μόνο για χώρες που δεν βρίσκονται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος – πρακτικά, φωτογραφίζει την Ιταλία, μόνο.

Είναι μέτρα χωρίς αξιόλογη μακροοικονομική επίδραση, με ουσία όση εκείνη που έχουν οι εξαγγελίες για αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων. Σύμφωνα με επίσημα γερμανικά στοιχεία, την 3ετία 2010-2012, η μετανάστευση στη Γερμανία από την Ελλάδα αυξήθηκε 306%, από την Ιταλία 121%, την Ισπανία 225% και την Πορτογαλία 115%. Από τους μετανάστες, το 30-40% ήταν νέοι, ηλικίας κάτω των 25 ετών. Τώρα, μάλιστα, η γερμανική κυβέρνηση συνεργάζεται με την ισπανική και την πορτογαλική, προκειμένου να ενισχυθεί η μετανάστευση νέων προς τη Γερμανία. Η δε Ευρωπαϊκή Επιτροπή δραστηριοποιείται ώστε αυτή η διαδικασία να υπερβεί τη διμερή βάση και να ενισχυθεί η «κινητικότητα της εργασίας».

Τι σημαίνει αυτό; Η κρίση «απελευθερώνει» εργατικό δυναμικό από τις χώρες του Νότου (στερεί από εκατομμύρια το δικαίωμα στην εργασία…), δυναμικό το οποίο «εξάγεται» – αναζητεί δουλειά σε άλλες χώρες. Η γερμανική οικονομία εισάγει μετανάστες, νέους και μορφωμένους κυρίως. Ετσι, εκτός των άλλων, εκτονώνεται πριν καν εκδηλωθεί και η όποια πίεση για αυξήσεις μισθών και ημερομισθίων. Δηλαδή, ενώ για την ανάπτυξη της Ευρώπης εθεωρείτο αναγκαίος ο συνδυασμός «εσωτερικής υποτίμησης» στον Νότο με «εσωτερική ανατίμηση» στη Γερμανία, στην πράξη η ενίσχυση της πρώτης τείνει να ακυρώνει τη δεύτερη. Κι αυτό αποκαλείται «ευρωπαϊκή απάντηση στην ανεργία των νέων»…