Η Ευρώπη αναβάλλεται

Κίμων Χατζημπίρος 13 Απρ 2020

Η απάντηση του Eurogroup στην κρίση υγείας και οικονομίας εμφανίζεται δειλή, ανεπαρκής και καθυστερημένη. Ένα φυσικό φαινόμενο αντίστοιχο με πόλεμο χτύπησε την ήπειρο, με τεράστιο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος. Οι συνθήκες διαμορφώνουν ιδανική ευκαιρία για να ανοίξει η Ευρώπη ένα νέο ελπιδοφόρο δρόμο. Η πολιτική κατάσταση στο Νότο είναι θετική. Η κυβέρνηση της Γαλλίας επιθυμεί γρήγορη επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Η Ιταλία έχει προσωρινά απαλλαγεί από τις ακρότητες της Λέγκας και των Πέντε Αστέρων. Η Ισπανία άντεξε σε διαλυτικές απειλές, η Πορτογαλία και η Ελλάδα ακολουθούν τον δρόμο της αρετής. Χώρες που αντιπροσωπεύουν το 57% του ΑΕΠ ζήτησαν αμοιβαιοποίηση των χρεών της επιδημίας που απειλεί όλους. Στο Βορρά υψώνονται φωνές υποστήριξης, πολλοί οικονομολόγοι και σημαντικές πολιτικές δυνάμεις της Γερμανίας υπενθυμίζουν το μακροπρόθεσμο ευρωπαϊκό συμφέρον της χώρας τους. 

Η ευρωπαϊκή απάντηση δεν ανταποκρίνεται στην ευκαιρία. Κατώτερη των περιστάσεων ως προς το οικονομικό μέγεθος, παράλληλα γεννά και σοβαρούς πολιτικούς κινδύνους. Πόσο θα αντέξουν στον ταλαιπωρημένο Νότο οι μετριοπαθείς πολιτικές; Τί θα απογίνει η πολιτική Μακρόν όταν, μετά την επιδημία, εμφανισθούν ξανά οι παραλογισμοί των Κίτρινων Γιλέκων και των συντάξεων στα εξήντα; Τί θα συμβεί αν έλθουν ή επανέλθουν αριστερά και δεξιά άκρα σε Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα; 

Είναι φυσικό, οι πιο αποδοτικές κοινωνίες να βλέπουν με επιφύλαξη την τάση του Νότου να πορεύεται με χρέη. Η αντίληψη μιας Ευρώπης ως ενιαίο πολιτικό σύνολο αναπτύσσεται βραδέως, ενώ η ζωτική οικονομική αλληλεξάρτηση δεν έχει γίνει αρκετά κατανοητή. Οι ευθύνες  βαρύνουν λιγότερο μικρές χώρες, όπως Ολλανδία, Φινλανδία ή Αυστρία και περισσότερο την φυσική ηγέτιδα των Βορείων αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Γερμανία, ως οικονομικός γίγαντας αλλά πολιτικός νάνος, επί χρόνια αποφεύγει να αναλάβει τον αυτονόητο ηγετικό της ρόλο, για να ωθήσει προς λύσεις που θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να παραμείνει σημαντική διεθνής δύναμη. Ηγέτης είναι όποιος οδηγεί τους πολίτες, όχι όποιος ακολουθεί τις επικρατούσες τάσεις. Η σημερινή γερμανική ηγεσία, υπό την «ισχυρότερη γυναίκα στον πλανήτη», φρόντιζε επιμελώς να αναβάλει την επίλυση των μεγάλων προβλημάτων. Ηθικολογεί υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας αλλά κωλυσιεργεί ως προς τις αποτελεσματικές λύσεις, όπως θα ήταν π.χ. ένας Ευρωπαίος Υπουργός Οικονομικών. Έδειξε αποφασιστικότητα μόνο όταν άνοιξε τα σύνορα για μετανάστες και πρόσφυγες το 2015, τροφοδοτώντας μια εκρηκτική άνοδο της Ακροδεξιάς και ναρκοθετώντας κάθε πολιτική ευρωπαϊκής σύγκλισης μέχρι σήμερα. 

Οι χώρες που θεωρούν ως μόνη λύση την «περισσότερη Ευρώπη» έχασαν ίσως την ευκαιρία, εκμεταλλευόμενες τις ευνοϊκές συνθήκες λόγω επιδημίας, να μπλοφάρουν σκληρά, αξιοποιώντας το πολιτικό όπλο έναντι του οικονομικού. Οι Βόρειοι θα έβλεπαν το ευρωπαϊκό αδιέξοδο ως χειρότερη απειλή από την άνοδο της δικής τους Ακροδεξιάς. 

Εκτός αν η απόρριψη του κορωνομολόγου κρύβει μια μεταμφίεσή του. Μήπως οι δηλώσεις του γάλλου υπουργού Οικονομικών υπονοούν κάποια κρυφή συμφωνία Γαλλίας-Γερμανίας; Μήπως η Ένωση είναι πολύ σκληρή για να πεθάνει;


Πηγή: www.tanea.gr