Οι δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών και των Ευρωπαίων υποστηρικτών τους με αφορμή τη λήξη του τρίτου προγράμματος δανειοδότησης της Ελλάδας συμποσούνται στο ότι, οσονούπω, θα μας οδηγήσουν στα ουρί του Παραδείσου. Απέναντι σ’ αυτές διατυπώνονται βάσιμες ενστάσεις της αντιπολίτευσης και ο σκεπτικισμός του ξένου Τύπου και των παραγόντων της αγοράς, εάν η Ελλάδα μετά τη «θεραπεία» της είναι έτοιμη να βγει στις αγορές και να διεκδικήσει τη χρηματοδότηση των χρεών της.
Ο σκεπτικισμός τους οφείλεται στο ότι η Ελλάδα δεν έχει πείσει ότι θα διατηρήσει και συνεχίσει μια ορθολογική πολιτική που δεν θα την οδηγήσει στην ίδια ή παρεμφερή κατάσταση έπειτα από λίγα χρόνια.
Ο λόγος που την εμποδίζει να το πετύχει είναι ότι η χώρα παρουσιάζει σοβαρά ελλείμματα στον τρόπο οργάνωσης και διοίκησης του πολιτικού της συστήματος και του συστήματος διακυβέρνησης. Τα ελλείμματα αυτά συναρτώνται προς την επικρατούσα κουλτούρα και πρακτική πελατειασμού και εξάρτησης των κοινωνικών υποσυστημάτων από το πολιτικό.
Στον τομέα της αλλαγής κουλτούρας τα μνημόνια απέτυχαν. Μπορεί, μάλιστα, να πει κανείς ότι βοήθησαν στην αναζωπύρωση των πελατειακών εστιών, λόγω του ότι οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ άσκησαν με ένταση πελατοκρατικές πολιτικές. Από την πρώτη μέρα επιχείρησαν με ρεσάλτα στο κράτος να «καταλάβουν την εξουσία». Ηταν η άλλη έκφραση για τη δήλωση της πρόθεσής τους να εδραιώσουν έναν αριστερό, αυτή τη φορά, πελατειακό μηχανισμό διαχείρισης της εξουσίας.
Τον κ. Τσίπρα και την κυβέρνησή του συνέδραμαν σ’ αυτή την προσπάθειά του, για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι εταίροι μας. Παρόλο ότι κατανοούσαν ότι οι υποχωρήσεις του ήταν απλώς το μέσον με το οποίο προσπάθησε να καλύψει την ένδεια της διακυβέρνησής του, εξακολούθησαν να τον στηρίζουν, αφού ήταν διαθέσιμος να δεχτεί και τις πλέον απίθανες υποχωρήσεις στην εφαρμογή του μνημονίου του προκειμένου να μπορέσει να ολοκληρώσει την εδραίωση της εξουσίας του.
Πολλοί έχουν διερωτηθεί γι’ αυτήν την ιδιότυπη ανοχή απέναντι στον κ. Τσίπρα. Άλλοι την αποδίδουν σε μια αντίληψη, εδραιωμένη σε μεγάλο βαθμό στην Ε.Ε. για την Ελλάδα, ότι δηλαδή δεν μπορεί να κυβερνηθεί παρά μόνο μέσω πελατειακών δικτύων κι άλλοι στο ότι η τρόικα επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος της χώρας, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα τα υπόλοιπα.
Τώρα, όμως, πολλοί αντιλαμβάνονται ότι ο ίδιος ο κ. Τσίπρας και η ομάδα των εθνολαϊκιστών που τον συνδράμει στην άσκηση της εξουσίας αποτελούν τη βασική απειλή για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στη χώρα.
Φαίνεται παράδοξο αλλά δεν είναι: Εκείνοι που πανηγυρίζουν σήμερα για την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, είναι εκείνοι που αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για τη διατηρησιμότητα των αλλαγών τους.
Και δεν είναι παράδοξο όταν σε μια αμφίθυμη στρατηγική και στάση του κ. Τσίπρα απέναντι στις αλλαγές των μνημονίων, κάποιοι απλώς απέστρεφαν το βλέμμα από την πλευρά των εθνολαϊκιστών. Η πλευρά αυτή υπήρχε όμως.
* Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Τετάρτης 22 Αυγούστου