H δημοσιονομική προσαρμογή που απαιτεί η συμφωνία με την τρόικα υπηρετείται από τον κυβερνητικό συνασπισμό με μία εκδοχή οικονομικής πολιτικής που θέτει ως προτεραιότητα τη δημοσιονομική ισορροπία.
Το γεγονός οδηγεί αναπόφευκτα σε αύξηση των φόρων και στον περιορισμό των δαπανών. Από την άλλη, προτεραιότητα είναι η ταχύτερη δυνατή αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας, που αναπόφευκτα οδηγεί στην ανάγκη περιορισμού του μισθολογικού κόστους. Και οι δύο αυτές προτεραιότητες οικονομικής πολιτικής ενέχουν και ένα ποιοτικό μέρος που βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα μέσω της παραγωγικότητας και αποκαθιστά τη δημοσιονομική ισορροπία μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της αποτελεσματικής λειτουργίας του δημόσιου τομέα.
Ομως ο επηρεασμός των εξελίξεων από την ποιοτική διάσταση των πραγμάτων είναι συνάρτηση της αποφασιστικότητας του πολιτικού συστήματος να επιφέρει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που θα αναβαθμίζουν την παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα του κράτους, ενώ θα διευκολύνουν στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας με αλλαγές στην παιδεία και την τεχνολογία.
Κάπου εκεί υπεισέρχεται και ο ρόλος ενός νέου χρηματοπιστωτικού συστήματος που θα εξασφαλίζει φθηνό και προσβάσιμο χρήμα σε επιχειρήσεις και πολίτες. Μέχρι τότε η μόνη λύση για τη δημοσιονομική ισορροπία και την ανταγωνιστικότητα θα είναι αποκλειστικά η υπερφορολόγηση και ο άμεσος περιορισμός των εισοδημάτων των μεσαίων στρωμάτων που επιφέρουν την εισοδηματική τους εξουθένωση.
Είναι αυτή η εξουθένωση και ο μαρασμός της μεσαίας τάξης που αντισταθμίζει την ανικανότητα του πελατειακού πολιτικού συστήματος να ανασχεδιάσει τον τρόπο λειτουργίας του όσο και ευρύτερα της ίδιας της οικονομίας και της πολιτείας. Ομως έτσι τίθενται σε κίνδυνο και η δημοκρατία και η σταθερότητα του οικονομικού συστήματος.
Το πολιτικό σύστημα τίθεται σε κίνδυνο από την κοινωνική και τη συνακόλουθη πολιτική πόλωση, ενώ το οικονομικό σύστημα από τον εγκλωβισμό στην κακέκτυπη ανάπτυξη που επιφέρει η εξαφάνιση της μεσαίας τάξης και της επιχειρηματικής κινητικότητας και καινοτομίας του μεσαίου χώρου. Η ανικανότητα του πολιτικού συστήματος να αρνηθεί τον πελατειακό του χαρακτήρα οδηγεί στην εξαφάνιση της μεσαίας τάξης, που εντέλει διακυβεύει τη βιωσιμότητα της δημοκρατίας και καταδικάζει την οικονομία σε ένα τριτοκοσμικό διπολικό πρότυπο εξαρτημένης και κακέκτυπης ανάπτυξης.
*Ο Γιάννης Τσαμουργκέλης είναι επίκουρος καθηγητής της Διεθνούς Οικονομικής στο Παν/μιο του Αιγαίου. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο «Έθνος» 30.1.2013