Δανείζομαι -και ταυτοχρόνως τον αλλάζω κατά τι – μέρος του τίτλου από το εξαίρετο βιβλίο του ιστορικού Γιάννη Γιαννουλόπουλου « Η ευγενής μας τύφλωση». Καθώς εξετάζει την ελληνική εξωτερική πολιτική από το «Μαύρο» 1897 μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Γιαννουλόπουλος διαπιστώνει πως τα λεγόμενα «εθνικά θέματα» καθίστανται ζητήματα εσωτερικής πρωτίστως πολιτικής, τα οποία σχετίζονται άμεσα με τη διεκδίκηση της εξουσίας.
Και σε συνάρτηση με αυτό αναδεικνύει τις βλαβερές συνέπειες του εθνικισμού σε κρίσιμες στιγμές της ελληνικής Ιστορίας. Το βιβλίο εκδόθηκε το 1999 σε μια στιγμή που η εξωτερική πολιτική της χώρας έκανε μεγάλα βήματα απαγκίστρωσης από τα εθνικιστικά στερεότυπα, η ΕΕ ήταν ακόμα ελκυστική , στο Κυπριακό, το Μακεδονικό , τις ελληνοτουρκικός σχέσεις και την βαλκανική πολιτική της χώρας κυριαρχούσε η άποψη της επίλυσης των διαφορών με προωθητικούς συμβιβασμούς. Σε λύσεις που θα οδηγούσαν σε win win καταστάσεις και αναδείκνυαν ένα πρωτόγνωρο – μετά την περίοδο του Ελευθέριου Βενιζέλου- πρωταγωνιστικό ρόλο της χώρας στην περιοχή . Υπήρχε δηλαδή κοινό με ευήκοα ώτα, όχι μόνο για το βιβλίο αλλά και για να στηρίξει την αναπροσαρμογή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Κοινό ικανό να βάλει πλάτη σε μια προσπάθεια που γινόταν από τα πάνω , δηλαδή από την κυβέρνηση , σε καμιά όμως περίπτωση πλειοψηφικό.
Η ήττα των εθνικιστικών στερεοτύπων που κυριάρχησαν συνεχώς ανατροφοδοτούμενα από την ίδρυση του ελληνικού κράτους χρειαζόταν χρόνο . Χρόνο που δεν υπήρξε γιατί το 2004 ήρθε η ΝΔ. Υποχωρούσαν βέβαια εκείνη την περίοδο οι εθνικιστικές αγκυλώσεις αλλά παρέμεναν ισχυρές. Η ισχύς τους αποτυπωνόταν και στην στάση των πολιτικών δυνάμεων : η ΝΔ εχθρική σε κάθε βήμα αλλαγής της εξωτερικής πολιτικής, η Αριστερά και στις δύο εκδοχές της αμήχανη και ουδόλως υποστηρικτική, το μισό ΠΑΣΟΚ έτοιμο σε κάθε ευκαιρία να δείξει την δυσφορία του. Συνεχώς αναδείκνυαν ανησυχίες για την εθνική κυριαρχία, την ταυτότητα του Έθνους που κινδύνευε από ρηξικέλευθες καινοτομίες, τροφοδοτούσαν ένα συνεχή φόβο και νοσταλγία για μια πετρωμένη παράδοση. Όμως την πρωτοβουλία των κινήσεων σε ένα ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον την είχε η κυβέρνηση Σημίτη, δημιουργώντας δυναμική ικανή να αντιμετωπίσει τις ισχυρές αντιστάσεις και αγκυλώσεις.
Ας προσγειωθούμε είκοσι χρόνια μετά και ας εντάξουμε στο σημερινό πλαίσιο δύο διαφορετικές σε έκταση και σημασία -αλλά με το ίδιο υπόβαθρο- περιπτώσεις . Το Μακεδονικό και την τραγική υπόθεση του ομογενή Κώστα Κατσίφα στην Αλβανία. Οι αλλαγές στο διεθνές περιβάλλον ειναι θεαματικές και δυσμενείς . Τραμπ με ότι αυτό συνεπάγεται, Brexit, κλυδωνισμοί στην ΕΕ, η Μέρκελ αποδυναμωμένη, ο Μακρόν σωστά βλέπει ανησυχητικές αναλογίες με τον Μεσοπόλεμο αλλά δεν έχει ισχύ και λάμψη για πειστική και εφαρμόσιμη αντιπρόταση, ενίσχυση του άξονα Λεπέν, Σαλβίνι , Ούρμπαν που επιβάλλει την ατζέντα του στο συντηρητικό κομμάτι της κεντροδεξιάς και μεγάλη υποχώρηση των Σοσιαλιστών . Η χαρά κοντολογίς των απανταχού εθνικιστών και λαϊκιστών. Σε αυτό το κλίμα και σε προφανή αντίθεση προς αυτό το διαμορφωμένο ρεύμα η ελληνική κυβέρνηση -μαζί με αυτήν του Ζάεφ- παίρνει την πρωτοβουλία επίλυσης του Μακεδονικού και φτάνει σε μια καλή Συμφωνία. Αυτήν ειναι η ουσία της Συμφωνίας των Πρεσπών όλα τα άλλα ( Καμμένος, Κοτζιάς κλπ ) είναι τριτεύοντα. Όμως επειδή και εδώ τηρείται η παράδοση της παθογένειας που ανέδειξε στο βιβλίο του ο Γιαννουλόπουλος , τα λεγόμενα εθνικά θέματα είναι πρωτίστως ζητήματα εσωτερικής πολιτικής σχετιζόμενα με την διεκδίκηση της εξουσίας. Τα έχουμε πει κατ επανάληψη για την στάση της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Μας λένε στελέχη της ΝΔ ότι τροφοδοτεί την αδιάλλακτη γραμμή γιατί έχει διχασμένο κόμμα και αν δεν το κάνει δεν θα δεί εξουσία. Αν είναι να την δεί με αυτό τον τρόπο, γιατί να την δει; είναι το εύλογο ερώτημα. Κάποιοι εκτός ΝΔ που δεν θα ησυχάσουν αν δεν δουν τον ΣΥΡΙΖΑ ανάποδα, καθησυχάζουν εαυτούς με το επιχείρημα ότι πρόκειται για ιδιαίτερη περίπτωση, ανεπανάληπτη.
Και ήρθε η αντίδραση της ΝΔ στην περίπτωση του ομογενή στην Αλβανία για να αποδειχθεί πριν αλέκτωρ λαλήσει τρίς ότι δεν πρόκειται για ιδιαίτερη περίπτωση αλλά ο εκλογικά προσοδοφόρος εθνικισμός και λαϊκισμός έχει διαποτίσει την ΝΔ από πάνω μέχρι κάτω. Ότι το κομματικό της σώμα έχει υποστεί ανήκεστο βλάβη και ότι η ΝΔ ασμένως διολισθαίνει σε εθνικιστικές θέσεις σε βάρος των εθνικών συμφερόντων. Γιατί η συγκεκριμένη περίπτωση δεν επιδέχεται πολλών ερμηνειών. Υπάρχει η ανθρώπινη διάσταση με την απώλεια μιας ζωής. Και υπάρχει η πεντακάθαρη πολιτική διάσταση : έχουμε να κάνουμε με ένα εθνικιστή, οπλισμένο με καλασνικοφ, οπαδό – σύμφωνα με τις δικές του αναρτήσεις- της εθνικιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης ΜΑΒΗ, που διαφωνεί – πάλι σύμφωνα με τα δικά του λεγόμενα- με τις ομαλές και βελτιούμενες ελληνοαλβανικές σχέσεις.
Όλες του οι αναρτήσεις είναι έμπλεες αλυτρωτισμού και σε αρμονία με την ένοπλη συμπεριφορά του η οποία βλάπτει ευθέως τις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Καμία ελληνική σημαία δεν κατέβηκε, το χωριό ήταν γεμάτο ελληνικές σημαίες. Και αντί η ΝΔ να περιοριστεί στο αίτημα για διαλεύκανση της υπόθεσης έσπευσε αμέσως να περιβάλλει με την πρώτη επίσημη αντίδραση της τον συγκεκριμένο άνθρωπο με το φωτοστέφανο του πατριώτη. ( Ο κ. Κουμουτσάκος διέγνωσε στις ενέργειες του «έκφραση πατριωτικής ευαισθησίας») Σε δυο ημέρες και αφού είχε τροφοδοτηθεί και από την ΝΔ η αντιαλβανική υστερία, με επεισόδια και συμπλοκές στον Γέρακα και αλλού, πάλι ο κύριος Κουμουτσάκος προσπάθησε κάπως να κατεβάσει τους τόνους. Οι βουλευτές της όμως στα αδηφάγα ΜΜΕ – άλλο τεράστιο κεφάλαιο στην υποδαύλιση του μίσους- συνέχισαν με το βλέμμα όχι στα συμφέροντα της χώρας η έστω της ελληνικής μειονότητας αλλά στις ψήφους των Ελλήνων εθνικιστών – λαϊκιστών. Και η εικόνα ολοκληρώθηκε με την άρνηση της ΝΔ να παραστεί σε εκδήλωση στην οποία θα παρίστατο η Πρέσβης της Αλβανίας. Και διερωτώμαι : και πάλι θα δικαιολογήσουν την ΝΔ οι δικαιολογούντες τα πάντα μπροστά στον ύψιστο και μοναδικό σκοπό της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ; Προφανώς αυτό θα κάνουν γυρίζοντας με αποστροφή μεν – κατανόηση δε – το βλέμμα τους αλλού . Την ίδια ώρα που η ΝΔ , σύσσωμη πλέον, θα συντονίζεται με το ακραίο ρεύμαπου φουσκώνει στην Ευρώπη. Και όλο αυτό θα το αποκαλούν « επιστροφή στην κανονικότητα».
Η πεισματάρα και ενοχλητική πραγματικότητα είναι ότι η ΝΔ τροφοδοτεί συστηματικά και εν ψυχρώ την εθνική μας τύφλωση για να έρθει στην εξουσία. Γιαυτο και πρέπει να της κλείσουμε τον δρόμο.