Ο κίνδυνος «ελληνικού εμφράγματος» τη διετία 2013-2014 είναι μεγάλος εάν δεν υπάρξει «χαλάρωση της ύφεσης» και αντιμετώπιση της ανεργίας μέσω επενδύσεων και θεσμικών αναδιαρθρώσεων. Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο δεν είναι αυτό που χρειάζεται η χώρα. Είναι αντιαναπτυξιακό και επιπλέον γίνεται «κίνητρο φοροαποφυγής» για όσους μπορούν…
Η Ελλάδα, ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία, είχε ανάγκη από μία εμπροσθοβαρή λύση του προβλήματος του χρέους, μέσω μιας τολμηρής διαγραφής του επίσημου χρέους. Αυτό θα έδινε σημαντική αναπτυξιακή ώθηση, θα κινητοποιούσε τις αγορές, θα εξισορροπούσε τα υφεσιακά φαινόμενα και θα λειτουργούσε σταθεροποιητικά από κάθε άποψη και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Η Ευρώπη όμως δεν είναι ακόμα έτοιμη (δηλαδή να καταβάλει το κόστος) για μια τέτοια λύση. Οχι μόνο η Γερμανία, αλλά σχεδόν οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης.
Επέλεξαν μια μεταβατική λύση, προσωρινού χαρακτήρα, με πολλά ουσιαστικά ερωτήματα βιωσιμότητας προς τη σωστή όμως κατεύθυνση, έστω κι αν δεν αρκεί. Από την άλλη μεριά, μια μηδενιστική μεμψιμοιρία δεν οδηγεί πουθενά και είναι λάθος. Προφανώς μια οριστική λύση θα ήταν το καλύτερο. Αλλά αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως εμπόδιο για την αναγνώριση ενός θετικού βήματος, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συσχετισμών.
Αυτό είναι το «πολιτικό στίγμα» των τελευταίων αποφάσεων. Αρα μπροστά μας έχουμε μια εξαιρετικά δύσκολη «μεταβατική περίοδο», από την έκβαση της οποίας θα εξαρτηθούν οι όροι με τους οποίους θα ξανατεθεί το πρόβλημα του χρέους, αλλά και το συνολικότερο πρόβλημα της Ελλάδας. Πολλά επίσης θα εξαρτηθούν από τη χρονική διάρκεια της «μεταβατικής περιόδου» (όσο μικρότερη τόσο καλύτερα) καθώς τα «σύννεφα» σ’ όλη την Ευρώπη «βαραίνουν πολύ» (ύφεση, ανεργία, χρέος κ.λπ.).
Ο κίνδυνος «ελληνικού εμφράγματος» ιδίως την κρίσιμη διετία 2013-2014 είναι μεγάλος. Δυστυχώς η Ευρώπη μάς «φόρτωσε» αφενός μ’ ένα πρόγραμμα υφεσιακής ροπής μεγαλύτερο απ’ ό,τι μπορούμε να «σηκώσουμε» και αφετέρου φάνηκε εξαιρετικά φειδωλή στη διαγραφή του χρέους. Ο κίνδυνος να «σκάσει ο γάιδαρος» είναι μεγάλος.
«Κλειδί» για να αντιμετωπίσουμε τη δυσμενή συνθήκη είναι η «χαλάρωση της ύφεσης». Προφανώς το 2013 δεν θα είναι μόνο 4,5 μονάδες, όπως προβλέπεται, κι αν συνεχιστεί και το 2014 με αντίστοιχους ρυθμούς, όλο το πρόγραμμα μέχρι το… 2020 θα έχει τιναχθεί στον αέρα πριν καν αρχίσει!
Τα «εργαλεία» που διαθέτουμε για να προσελκύσουμε επενδύσεις και να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας είναι: Πρώτον η αξιοποίηση των πάσης φύσεως ευρωπαϊκών πόρων, με άρση ή μείωση της ελληνικής συμμετοχής και σχετική τεχνοκρατική βοήθεια (ΕΕ, Τράπεζα Επενδύσεων, ΚΠΣ, Αξιοποίηση της αναχρηματοδότησης των τραπεζών). Το κακό είναι ότι ακόμα δεν υπάρχει ένα εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο, που να κατευθύνει τους πόρους στη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, που θα δημιουργήσει αναπτυξιακή ώθηση και δεν θα «χαθούν» οι πόροι από δω κι από κει… Δεύτερον, αναπτυξιακού χαρακτήρα αποκρατικοποιήσεις, με επενδύσεις και θέσεις εργασίας και όχι «ξεπουλήματα»… Τρίτον, συνολική θεσμική αναδιάρθρωση του κράτους (από το πολιτικό σύστημα μέχρι τη δικαιοσύνη και από δημόσιες υπηρεσίες μέχρι τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς). Και τέταρτον, ένα δίκτυο οργανωμένης άμεσης προστασίας των αδυνάμων, καθώς η φτώχεια και η ανεργία «χτυπάνε κόκκινο».
Το πλαίσιο των δεσμεύσεών μας, εάν δεν εξισορροπηθεί αναπτυξιακά και δεν εκλογικευτεί κοινωνικά, θα μας «παγιδεύσει» σ’ ένα πλήρες αδιέξοδο.
Υπ’ αυτή την έννοια, το νέο φορολογικό λ.χ. είναι μια απογοήτευση, καθώς κινείται με τις εμβαλωματικές λογικές του παρελθόντος, είναι πρόχειρο, άδικο, αποσπασματικό, προσωρινό και εξαντλεί πάλι τους συνεπείς φορολογουμένους, σε συνθήκες μεγάλης ύφεσης. Λειτουργεί αντιαναπτυξιακά. Και επιπλέον γίνεται «κίνητρο φοροαποφυγής» για όσους μπορούν…
Αλλά έτσι, δεν γίνεται να ανακτηθούν οι ήδη διαταραγμένες ισορροπίες, σ’ ένα ασφαλώς χαμηλότερο επίπεδο ζωής, που θα είναι όμως αποδεκτό και θα αποτελέσει σταθερή βάση για να αρχίσει η ανάκαμψη.