Τα δημοσκοπικά ευρήματα δείχνουν ότι η ΔΗΜΑΡ παρουσιάζει μικρή κάμψη. Έχει συσπείρωση γύρω στο 50% και απολαμβάνει υψηλής δημοφιλίας, τόσο αυτή, όσο και ο Φώτης Κουβέλης. Δεν επωφελείται όμως από τις μετακινήσεις. Ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων της επικροτεί τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση, υπάρχει ένα 32% που θεωρεί ότι δεν έχει επηρεάσει αισθητά την κυβερνητική πολιτική. Με μια κουβέντα, η ΔΗΜΑΡ συντηρείται, αλλά δεν προχωρά. Και η στασιμότητα είναι επικίνδυνη. Τα δείγματα είναι μεσοβέζικα όπως και η πολιτική της. Ο κόσμος θέλει να την εμπιστευτεί αλλά διστάζει. Οι παραδοσιακοί αριστεροί ψηφοφόροι τη θεωρούν προδοτική και την επιθυμούν ως συμπλήρωμα του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η μεγάλη μερίδα των μεταρρυθμιστών τη θεωρούν άτολμη και οιονεί μεταρρυθμιστική.
.
Η ΔΗΜΑΡ έκανε το μεγάλο άλμα και μπήκε στην κυβέρνηση. Έκτοτε όμως δείχνει πολύ συγκαταβατική μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις και χάνει την ευκαιρία να φύγει μπροστά, να φτιάξει πολιτικά γεγονότα, να κερδίσει νέα ακροατήρια. Σε μια εποχή ιδιαίτερης πολιτικής ρευστότητας, η ΔΗΜΑΡ αρνείται να ιππεύσει τη συγκυρία, να δώσει ρηξικέλευθες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα, να εκτεθεί με καινοτόμες προτάσεις. Εμμένει να μεταφράζει κάθε πρόβλημα με το αριστερό λεξικό της μεταπολίτευσης, αντιλαμβάνεται ότι χάνει το νόημα, αλλά δεν τολμά να το πετάξει και να πάρει άλλο. Τη βλέπω ακόμα οχυρωμένη στην ανάγκη σωτηρίας της χώρας για να δικαιολογήσει τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση, αλλά η ζωή έχει μετατοπίσει αλλού τα επίδικα. Από το «πτώχευση-Ευρώ», στο «μεταρρύθμιση-ανάπτυξη».
.
.
Η ανάγκη μιας νέας πολιτικής πρότασης και μιας νέας προγραμματικής συμφωνίας με τους άλλους κυβερνητικούς εταίρους, είναι προφανής. Διαφορετικά, η ΝΔ θα καρπώνεται όλα τα θετικά, αφού είναι η κυρίαρχη πολιτική δύναμη και η ΔΗΜΑΡ θα γράφει μόνο τη χασούρα που της αναλογεί. Δηλαδή, αυτό που συμβαίνει σήμερα.
.
Και νέα πολιτική πρόταση σημαίνει μετατροπή της σοβιετικής Ελλάδας σε φιλελεύθερη αστική δημοκρατία. Η ΔΗΜΑΡ πρέπει κάποια στιγμή να κάνει τη συμφωνία με το «διάβολο», να πουλήσει την «παραδοσιακή αριστερή ψυχή» της. Αλλά η πλειοψηφία των μελών της δεν το θέλει. Την καταλαβαίνω, αλλά έτσι δεν μπορεί να πάει μπροστά. Μόνο πίσω. Εκεί που την καλεί να γυρίσει, εμμέσως πλην σαφώς, η εσωτερική της «αριστερή αντιπολίτευση».
.
.
Η πολιτική τοπιογραφία
.
Δεξιά της έχει μια ΝΔ, που όσο περνάει ο καιρός δείχνει την παραδοσιακή πελατειακή καρδιά της. Με κάθε τρόπο αποφυγή των μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση, μεταφορά των βαρών της κρίσης στους περισσότερο αδύναμους, ασυλία στην εκτεταμένη ανώνυμη διαφθορά, ρυθμίσεις πελατειακού χαρακτήρα, όπως το σχέδιο ΑΘΗΝΑ, αδυναμία προσέλκυσης επενδύσεων λόγω της συντηρούμενης γραφειοκρατίας και διαφθοράς, ασφυξία στην αγορά λόγω καθυστέρησης στην ανακεφαλαίωση των τραπεζών. Η κατά τεκμήριο φιλελεύθερη παράταξη δυσφορεί με το Στουρνάρα και τα σχέδια ανοίγματος της αγοράς.
.
Θέλετε το αποτέλεσμα; Ασφυξία, δραματική μείωση εσόδων λόγω της συνεχούς ύφεσης, νέα δημοσιονομικά μέτρα, κοινωνική έκρηξη, εκλογές και «καλώς ήρθατε στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ».
.
Αριστερά της έχει ένα ΣΥΡΙΖΑ που θέλει να φορολογήσει την κατοχή πινάκων ζωγραφικής, που αβαντάρει τα αίσχη στις Σκουριές, που θέλει να κρατικοποιήσει τον ΟΤΕ και να διώξει την Cosco, που αντιμάχεται την αξιολόγηση των ΔΥ. Πρόσφατα είδαμε την ηγεσία του κόμματος να πασχίζει να κρύψει τον «αντισυστημικό» του χαρακτήρα, εκστομίζοντας μέχρι και φιλοκαραμανλικές κορώνες, αλλά αυτός αναβλύζει από παντού και χύνεται και προκαλεί συγχύσεις και κωμικοτραγικά γεγονότα. Κανένα κόμμα δεν δείχνει, προς το παρόν, ικανό να εκμεταλλευτεί τις αδεξιότητες ή την πολυφωνία των ομάδων του. Η ΔΗΜΑΡ παρακολουθεί, αλλά δεν επεμβαίνει ώστε να διευρύνει τις αντιφάσεις. Το μέτωπο απέναντι στην αξιωματική αντιπολίτευση είναι κλειστό. Είναι πολιτική της επιλογή.
.
.
Το σημερινό πολιτικό τοπίο αφήνει στη ΔΗΜΑΡ ένα τεράστιο χώρο να κινηθεί άνετα και να προβάλει τα αριστερά και φιλελεύθερα στοιχεία της πολιτικής της, κόντρα στον «φιλελευθερισμό» της ΝΔ και στον αριστερισμό του ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, η αμφίσημη και άτολμη πολιτική της δίνει την ευκαιρία σ’ ένα άλλο συγκάτοικο του ίδιου χώρου, στο ΠΑΣΟΚ, να επιβιώνει και να αυτοπροβάλλεται ως ο βασικός παίκτης του αιτήματος της μεγάλης κεντροαριστεράς. Μόνο που το κόμμα αυτό δεν έχει πια δρόμο στην ελληνική κοινωνία μετά από όσα μεσολάβησαν. Δεν έχει στελέχη που μπορούν να κοιτάξουν την κοινωνία στα μάτια και να της υποσχεθούν μια νέα αρχή. Έχει όμως χιλιάδες ανθρώπους που παραμένουν στο χώρο, που δεν μετακινήθηκαν στο ΣΥΡΙΖΑ, που δεν ανήκουν στο πάλαι ποτέ κραταιό του σύστημα και προσβλέπουν σε κάτι καινούργιο, με έντονα μεταρρυθμιστικά χαρακτηριστικά. Και η ΔΗΜΑΡ τους αφήνει να στέκουν μετέωροι. Είναι πολιτική της επιλογή.
.
.
Η κυβερνητική παρουσία
.
Η συμμετοχή της ΔΗΜΑΡ στην κυβέρνηση χαιρετίστηκε από την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών, ως κίνηση ενίσχυσης της σταθερότητας και αποφυγής της χρεοκοπίας. Η παρουσία της ΔΗΜΑΡ στις διαπραγματεύσεις για το τρίτο μνημόνιο ήταν θετική για τα συμφέροντα των εργαζομένων και της χώρας. Αλλά αυτό τέλειωσε. Τώρα προέχουν οι μεταρρυθμίσεις. Η διοικητική αναδιάρθρωση, το κλείσιμο των άχρηστων οργανισμών, η απόλυση επίορκων δημοσίων υπαλλήλων και όχι μόνο, ο περιορισμός της σπατάλης, η αύξηση των εσόδων, οι επενδύσεις. Πως θα μπορούσε να επηρεάσει η ΔΗΜΑΡ τις εξελίξεις στα καυτά θέματα;
.
Μα μόνο με τη συμμετοχή ηγετικών της στελεχών της σε υπουργικές θέσεις. Με ανάδειξη του Φώτη ( μαζί με το Βενιζέλο) ως αντιπρόεδρου της κυβέρνησης.
.
Διαφορετικά, έχουν δίκιο όσοι πιστεύουν ότι είναι αδύνατο να επηρεάσει αισθητά την κυβερνητική πολιτική. Όταν για παράδειγμα ο Αρβανιτόπουλος αφήνεται μόνος του να παίξει με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ και ο υφυπουργός της ΔΗΜΑΡ ασχολείται μόνο με την ενισχυτική διδασκαλία στα Γυμνάσια, είναι φανερό ότι υπάρχει πρόβλημα. Η ΔΗΜΑΡ μοιάζει σαν να κρύβεται μέσα στους κυβερνητικούς διαδρόμους, σα να αισθάνεται άβολα. Στα περισσότερα μεγάλα, ο Σαμαράς μοιάζει σαν να παίρνει και να εκτελεί τις αποφάσεις μόνος του. Την ίδια στιγμή που η ΔΗΜΑΡ αρνείται την ανάληψη σοβαρών κυβερνητικών ευθυνών, δέχθηκε πρόθυμα να εμπλακεί στο παιχνίδι διορισμών χαμηλόβαθμων στελεχών της σε μια σειρά από οργανισμούς, πράγμα που λειτούργησε αρνητικά στην κοινή γνώμη. Όχι γιατί τοποθετήθηκαν λάθος άνθρωποι, κάθε άλλο, αλλά γιατί η μεταρρυθμιστική αριστερά πρέπει να αντιμάχεται και την κομματοκρατία.
.
.
Η πολιτική
.
Είναι φανερό ότι η ΔΗΜΑΡ δεν έχει διατυπωμένο και κοινά αποδεκτό σχέδιο, όπως και όλες οι πλευρές του πολιτικού συστήματος. Σχέδιο δεν έχει ούτε η κυβέρνηση, ούτε η αντιπολίτευση. Σχέδιο για τη χώρα και την έξοδο από την κρίση, εννοώ. Γιατί σχέδια κατάληψης της εξουσίας, ή διατήρησης σε αυτήν, υπάρχουν πολλά. Αλλά δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για τους πολίτες που προσδοκούν την ανάκαμψη.
.
Η ΔΗΜΑΡ χρειάζεται σχέδιο για τη χώρα που θα υπερβαίνει τον ορίζοντα της παρούσας κυβέρνησης. Να πάψει να επικαλείται προεκλογικά προγράμματα που δεν έχουν καμιά αξία στην τρέχουσα συγκυρία και να θέσει μερικές καθαρές αιχμές για τα μεγάλα επίδικα που περιστρέφονται γύρω από έννοιες κλειδιά, όπως:
.
Κράτος, δικαιοσύνη, έσοδα, διαφθορά, σπατάλη, επαγγέλματα, παιδεία, ιδιωτικοποιήσεις, επενδύσεις, «επιχειρείν».
.
Στην πορεία αυτή δεν έχουν νόημα ούτε τα ΠΑΡΩΝ στον εφαρμοστικό νόμο, ούτε η καταψήφιση του νομοσχεδίου του Μανιτάκη, ούτε η υπεράσπιση του αγγελιόσημου, ούτε η σωτηρία των άπειρων ΜΚΟ, ούτε οι κόνξες στην επιστράτευση των υπαλλήλων του Μετρό, ούτε οι αμφιβολίες για την αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου της Αττικής, ούτε οι επιφυλάξεις για την πώληση των δικτύων.
.
.
Αντιθέτως έχουν νόημα:
.
.
– Η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και της σίτισης των παιδιών στα σχολεία.
.
– Η προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.
.
– Η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος με δραστική μείωση της κρατικής επιχορήγησης των πολιτικών κομμάτων και του αριθμού των βουλευτών.
.
– Η διάλυση των κυκλωμάτων του καθημερινού πλιάτσικου στον τομέα της Υγείας, μέσω των ιατρικών διαγνωστικών κέντρων, των φαρμακαποθηκών και των φαρμακείων.
.
– Η προώθηση συγχωνεύσεων νοσοκομείων ως προϋπόθεση επιβίωσης του ΕΣΥ.
.
– Η θέσμιση Εθνικής Ασφάλισης Υγείας, μέσω της ενοποίησης όλων των ασφαλιστικών ταμείων.
.
– Η εφαρμογή της αξιολόγησης δομών και προσωπικού όλων των δημόσιων οργανισμών.
.
– Ένα δραστικό και σαρωτικό σχέδιο «ΑΘΗΝΑ», που θα κλείσει τα μισά πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας και θα στρέψει μαζικά τους μαθητές προς την αναβαθμισμένη τεχνική εκπαίδευση.
.
– Η θεσμοθέτηση ταχείας απονομής δικαιοσύνης σε περιπτώσεις κλοπής δημόσιου χρήματος.
.
– Η καταστροφή και όχι η διαχείριση παρασιτικών οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, με συνοπτικές διαδικασίες.
.
– Η είσπραξη των φόρων από όλους και όχι μόνο από τους μισθωτούς.
.
– Η χρηματοδότηση και διευκόλυνση της επιστημονικής έρευνας.
.
– Η προσέλκυση μεγάλων και καθαρών επενδυτών και όχι μικρολαμόγιων που ομιλούν τη γλώσσα του πολιτικού συστήματος… και τόσα άλλα.
.
Αν είναι η ΔΗΜΑΡ να προωθήσει τέτοιες δράσεις, τότε αξίζει να υπογράψει ένα νέο κυβερνητικό συμβόλαιο, να αναλάβει πιο σοβαρές κυβερνητικές ευθύνες, να συγκρουστεί δημιουργικά με τη Δεξιά, ή και να αποχωρήσει από την κυβέρνηση αν δει ότι η ΝΔ θέλει να οδηγήσει τη χώρα στα λάθος μονοπάτια που την έφεραν έως εδώ.
.
.
Οι συμμαχίες
.
Το νέο πολιτικό σχέδιο πρέπει να προβλέπει και συμμαχίες. Αν η ΔΗΜΑΡ δεν θέλει να πάει με τον Βενιζέλο (πολύ θεμιτό), τότε το εγχείρημα της κεντροαριστεράς αδυνατίζει επικίνδυνα. Τότε χρειάζεται να σύρει το κάρο μόνη της. Να προχωρήσει μαζί με τις άλλες μικρές πολιτικές μεταρρυθμιστικές δυνάμεις, άμεσα. Μπορεί να το κάνει, έχει τα κότσια. Αλλά τότε χρειάζεται την πολιτική που προαναφέραμε, η οποία και θα την καταστήσει πόλο έλξης όλων των μεταρρυθμιστικών δυνάμεων της χώρας, όπου αυτές και αν βρίσκονται. Η ΔΗΜΑΡ μπορεί να προσελκύσει και δεξιούς, συντηρητικούς ή φιλελεύθερους ψηφοφόρους, όπως προσπαθεί να κάνει ο Τσίπρας. Να ανοίξει μέτωπο με τους πρώην συντρόφους του ΣΥΡΙΖΑ, δηλώνοντας ευθαρσώς ότι θεωρεί καταστροφή την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από το κόμμα αυτό και θα κάνει ό,τι μπορεί για να μη συμβεί. Στην αντίθετη περίπτωση, να δηλώσει ευθαρσώς ότι παίζει και με ΣΥΡΙΖΑ και να θέσει τους δικούς της όρους για το άλλο παιχνίδι.
.
Η αποφυγή διατύπωσης των σχεδίων της επόμενης μέρας σε μια τόσο κρίσιμη για τη χώρα καμπή, θολώνει τους λόγους ύπαρξής της και αφήνει σενάρια και εικασίες να της τρώνε τα σωθικά και να την φρενάρουν.
.
Η ΔΗΜΑΡ είναι μια μικρή πολιτική δύναμη, με πολύ αξιόλογο, έντιμο και μορφωμένο στελεχικό δυναμικό. Έχει τις δυνατότητες να αποτελέσει τον καταλύτη των πολιτικών εξελίξεων και να οδηγήσει τη χώρα προς τον ευρωπαϊκό της εκσυγχρονισμό. Προς ένα κράτος δικαίου με φιλελεύθερα και σοσιαλδημοκρατικά χαρακτηριστικά. Αρκεί να αποφασίσει ότι εκτός από το πρόσημο της πολιτικής, υπάρχουν και οι άνθρωποι. Αυτοί που δεν ρωτάνε ποια είναι η δεξιά ή η αριστερή επιλογή, αλλά «τι θα φάμε αύριο». Μπορεί να τους απαντήσει στα απλά ελληνικά; Αν σήμερα τα καταφέρνει τσάτρα – πάτρα, πολύ φοβάμαι ότι αύριο θα της είναι αδύνατον.