Τα διεθνή γεγονότα μας θυμίζουν πάντοτε πόσο εύθραυστη είναι η παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων και πόσο εύκολα μπορεί να διαταραχθεί.
Πρόσφατα μια μακρινή χώρα, η Βενεζουέλα, και σήμερα μια κοντινή, η Ουκρανία, απασχόλησαν και απασχολούν τις συζητήσεις μας. Το ίδιο παλιότερα με τα όσα συνέβησαν κατά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τα δεινά που επακολούθησαν για τους λαούς της περιοχής, ή αργότερα στη Λιβύη, την Αίγυπτο και τη Συρία, για να περιοριστούμε στη γειτονιά μας. Όσο και να είναι κοινοτοπία, το κοινό γνώρισμα των χωρών που φτάνουν στο χείλος του εμφυλίου, της ανεξέλεγκτης κοινωνικής έκρηξης ή υφίστανται την ωμή επέμβαση ξένων (υπερ)δυνάμεων είναι η απούσα ή ανάπηρη δημοκρατική οργάνωση των κοινωνιών τους και η περιορισμένη συμμετοχή τους σε μεγάλες δημοκρατικές ολοκληρώσεις. Την πολυπλοκότητα των προβλημάτων της Βενεζουέλας ή της Ουκρανίας είναι άλλοι πολύ πιο αρμόδιοι που επιχειρούν αυτές τις ημέρες να αναλύσουν για να μας ενημερώσουν. Όμως είναι απολύτως ευδιάκριτο το γεγονός ότι και οι δύο αυτές χώρες απέχουν πολύ από αυτό που γνωρίζουμε εδώ, τουλάχιστον τα τελευταία 40 χρόνια, ως δημοκρατία. Για τα δικά της δεδομένα, η Ελλάδα από το 2009 βιώνει μια άνευ προηγουμένου οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση. Η ένταση της κρίσης έχει ρευστοποιήσει το πολιτικό σύστημα εκπροσώπησης, έχει διαβρώσει την κοινωνική συνοχή, έχει αποσαθρώσει την αγορά εργασίας και έχει ανατρέψει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Η κατάσταση αυτή γέννησε το λεγόμενο κίνημα των “αγανακτισμένων”, σχεδόν εξαφάνισε μεγάλα παραδοσιακά κόμματα με ισχυρούς δεσμούς με την κοινωνία και γιγάντωσε άλλα σχεδόν εκ του μηδενός. Κυρίως όμως επέφερε την ασύμμετρη ενίσχυση ενός ακροδεξιού μορφώματος με νεοναζιστικά χαρακτηριστικά που, όπως έχει αρχίσει να αποκαλύπτει η δικαιοσύνη, φιλοδοξούσε να καταλύσει τη δημοκρατία. Παράλληλα, στον δημόσιο διάλογο επικράτησε το στερεότυπο πως για όλα φταίει η μεταπολίτευση και οι υπερβολές της. Ευτυχώς τα γεγονότα, τόσο στην ευρύτερη γειτονιά μας όσο και στο εσωτερικό της χώρας, διέψευσαν έμπρακτα την ανιστόρητη αυτή προσέγγιση. Μπορεί η πολιορκία της Βουλής το 2010 και το 2011 και τα όσα συνέβαιναν με την απάντηση των δυνάμεων της τάξης ή της καταστολής -διαλέγετε και παίρνετε- να θύμιζαν ανεξέλεγκτες καταστάσεις, αλλά η δημοκρατία στην Ελλάδα εντέλει άντεξε. Σήμερα όλες οι πολιτικές δυνάμεις αγωνίζονται αυστηρά στο πεδίο που καθορίζουν οι κανόνες της δημοκρατίας, ενώ η ακροδεξιά απειλή έχει εξουδετερωθεί σε μεγάλο βαθμό. Είναι όμως λυπηρό το γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος του πολιτικού προσωπικού με την ευκαιρία της Βενεζουέλας ή της Ουκρανίας αλληθωρίζει προς αυταρχικά καθεστώτα που υπό τον μανδύα είτε της “επανάστασης” είτε της “δημοκρατίας” τύπου Πούτιν υιοθετούνται ως δήθεν πρότυπα προς μίμηση. Η Ελλάδα, παρά τα τεράστια προβλήματα του πολιτικού συστήματος, είναι μια χώρα θεσμικά θωρακισμένη. Ανήκει στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια και έχει υιοθετήσει σχεδόν όλες τις δομές των πραγματικά δημοκρατικών κοινωνιών. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το 2011 η Ελλάδα χωρίς τη δημοκρατία, το ευρώ και την ΕΕ θα έμοιαζε περισσότερο με τη Βενεζουέλα και την Ουκρανία και θα διέτρεχε πραγματικό κίνδυνο εκτροπής. Αυτό η κοινωνία το έχει συνειδητοποιήσει και παρά την ένταση των προβλημάτων της έχει κάνει τις επιλογές της. Αυτό ας το γνωρίζουν καλά οι πολιτικοί μας ταγοί.