Η κρίση είναι ολιστική. Η κατάρρευση της οικονομίας αποκάλυψε τις διαρθρωτικές αδυναμίες του συστήματος. Το πελατειακό πολιτικό σύστημα των μικρών εξυπηρετήσεων και των μεγάλων παραχωρήσεων οδήγησε σε ένα μοναδικό καπιταλισμό ειδικών συμφερόντων. Σε αυτό το περιβάλλον άνισων ευκαιριών που εξασφάλιζε πλουσιοπάροχες προοπτικές μόνο για του λίγους «εκλεκτούς» η ισορροπία του συστήματος εξασφαλιζόταν με τον «μεγαλοκρατισμό». Το μεγάλο και μεγαλόκαρδο κράτος που παρείχε για όλους από κάτι. Πολίτες και θεσμούς. Μια θεσούλα στο δημόσιο, μια σύνταξη, μια παράβλεψη έναντι φοροδιαφυγής, εισφοροδιαφυγής ή άλλων παρατυπιών, ή ακόμα, ένα πανεπιστήμιο, ένα νοσοκομείο παραπάνω, μερικά στάδια, κάποιες αχρείαστες ΔΕΚΟ, κάτι χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων φίλων που χρεοκοπούσαν κλπ. Όλα αυτά γινόντουσαν με δανεικό χρήμα και την υποθήκευση του πλούτου των μελλοντικών γενιών. Πολιτικό και τραπεζικό σύστημα σε αγαστή συνεργασία για την διασταλτική αναπαραγωγή του στρεβλού πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού σχηματισμού. Η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο ελληνικό μόρφωμα και την ευρωπαϊκή του διάσταση καλυπτόταν πάντα με επιτυχία. Έως ότου ο εκτροχιασμός του 2004-2008 και η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση απογύμνωσαν το ελληνικό μόρφωμα. Μόνο που το ταμείο έπρεπε να το καλύψει η πραγματική οικονομία. Η επίσημη πραγματική οικονομία. Η άλλη, δεν βρέθηκε ποτέ σε απλή συνέχεια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε. Ήταν ανεπίσημη, μαύρη, παραοικονομία. Το αμέσως επόμενο θύμα οι τράπεζες. Και αυτό γιατί έμειναν στα χέρια τους τα κουφάρια από τις σκιές της παραοικονομίας όσο και η κατάρρευση της ίδιας της μεγάλης επένδυσης τους στο πολιτικό σύστημα και το πελατειακό κράτος. Και εδώ όμως, η πραγματική οικονομία κλήθηκε να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό. Οι ίδιοι και οι ίδιοι. Μόνο που η πραγματική οικονομία βρέθηκε να συμπιέζεται ταυτόχρονα από την καθίζηση της ζήτησης, την αποδόμηση του κρατικοδίαιτου συστήματος και την κατάρρευση των τραπεζών. Φυσική συνέχεια οι πτωχεύσεις, οι συρρικνώσεις, οι απολύσεις. Ανεργία και τεράστια οργή.
Έναντι μιας τέτοιας κατάρρευσης η κοινωνία είχε την εύλογη απαίτηση συσπείρωσης, συνεννόησης και καθοδήγησης για την αντιμετώπιση της κρίσης σε πρώτη φάση, και σχεδιασμένη υπέρβαση της στη συνέχεια. Αντί αυτού η χώρα ενεπλάκη σε μια γελοία αντιπαράθεση των πολιτικών πρωταγωνιστών ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, που ακόμα και μπροστά στο γκρεμό αισθάνθηκαν ότι είχαν την πολυτέλεια να προσποιούνται ότι διαφωνούν με μόνο κριτήριο τη διεκδίκηση της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Αυτός ο τακτικισμός όσο και η κρίση ρευστότητας ως συνέπεια της «διάσωσης» των τραπεζών, ενέπλεξαν τη χώρα σε παρατεταμένη και βαθύτερη κρίση που εξανδραπόδισε την μεσαία τάξη και όξυνε την κοινωνική πόλωση. Την ίδια στιγμή ώθησε τους οργισμένους πολίτες σε εναλλακτικές ή και ακραίες κομματικές επιλογές που ευαγγελίζονταν αντισυστημικές λύσεις, καπιταλιστικής ανατροπής με στόχο την αταξική κοινωνία «ισότιμων» πολιτών ή την στρατοκρατική κοινωνία των «αρίστων» της φυλής.
Και κάπου εκεί, στο θολό τοπίο της οργής, της περιδίνησης στην κρίση, της ανέχειας και της κοινωνικής ανασφάλειας, της ανεπάρκειας του συνόλου σχεδόν του πολιτικού προσωπικού και των μεταπολιτευτικών κομματικών σχημάτων, ο πολιτισμός της δημοκρατίας πέρασε στη σκοτεινή πλευρά. Πλέον, η βία υποκαθιστά το διάλογο, ο λαϊκισμός τον ορθό λόγο, η συμμορία τη συλλογικότητα, η αχρειότητα την αναξιοκρατία. Ορατή και αόρατη τρομοκρατία καταλαμβάνουν την καθημερινότητα. Θα σωπάσουμε απαθείς; Θα ενδώσουμε επενδύοντας στη φθήνια; Θα αντιδράσουμε με την κεκτημένη ταχύτητα ενός καταρρέοντος συστήματος; Ή θα καταλάβουμε τα ειδικά χαρακτηριστικά της κρίσης, της οργής όσο και των μέτρων που θα πρέπει να παρθούν για την περιφρούρηση του δημοκρατικού καθεστώτος ως απαραίτητο και απολύτως σεβαστό πλαίσιο οργάνωσης της πολιτικής, της οικονομίας και της κοινωνίας; Θα συνεχίσουμε αντιμαχόμενοι για τις πολιτικές υπέρβασης της κρίσης αδιαφορώντας για τη δημοκρατική προοπτική της χώρας, ή θα μάθουμε να αντιπαρατιθέμεθα με σεβασμό στους κανόνες και τον πολιτισμό της δημοκρατίας; Πλέον, ο εκπεσμός και η αμετροέπεια στην πολιτική αντιπαράθεση θέτουν σε κίνδυνο την ίδια τη δημοκρατία καθώς συνιστούν άλλοθι για την αμφισβήτησή της.
Πολιτικοί εκπρόσωποι των κομμάτων του συνταγματικού τόξου και κατεξοχήν εσείς του κυβερνητικού συνασπισμού: όταν κάποιος βγάζει τη μάσκα, το κάνει για να ανοίξει τα μάτια του και να δει. Όχι για να τα κρατάει κλειστά. Το αυγό του φιδιού εκκολάφθηκε. Η Χρυσή Αυγή και οι περί αυτήν συνιστούν συμμορία που εξασκεί βία. Έχει επαγγελματικά μέλη που λειτουργούν με εντολές και άδηλη χρηματοδότηση. Το ίδιο και οι τρομοκρατικές ομάδες της μη κοινοβουλευτικής αριστεράς. Με ποια λογική οι πρώτοι δεν διώκονται ενώ οι δεύτεροι (ορθώς) καταδιώκονται; Η χώρα χρειάζεται άμεση εφαρμογή των νόμων όσο και περαιτέρω θεσμική θωράκιση κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η δημοσκοπική ενίσχυση και η αποδοχή της βίας της Χρυσής Αυγής από οργισμένους πολίτες και οριακά κοινωνικά στρώματα δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι απραξίας έναντι ναζιστικών πρακτικών που αντίκεινται της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η δημοκρατία είναι ανεκτική αυστηρά και μόνον έναντι αυτών που την σέβονται. Υπερασπίστε την. Αποκαταστείστε τον πολιτισμό της δημοκρατίας στη συμπεριφορά σας. Περιφρουρείστε τα όρια της. Εφαρμόστε το νόμο. Αλλιώς, θα παραδώσετε την δημοκρατία και την εξουσία στις κατά τόπους πλειοψηφίες. Και εμείς, ας προετοιμαστούμε για τον εμφύλιο που έρχεται εν αναμονή της ανάκαμψης.