Η δική μας post-truth

Αγγελική Σπανού 19 Δεκ 2016

Έξι στους δέκα θέλουν την παραμονή της χώρας μας στην ευρωζώνη, ενώ η ελληνική κοινωνία είναι διχασμένη ως προς το αν μας ωφέλησε ή όχι η ένταξη στην ΕΕ. Αυτή είναι η δική μας μετα-αλήθεια (post-truth) που σύμφωνα με το Oxford Dictionary παραπέμπει «σε συνθήκες κατά τις οποίες τα αντικειμενικά γεγονότα έχουν μικρότερη επιρροή στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης από τις επικλήσεις προς το θυμικό και προς τις προσωπικές απόψεις».
Το αντικειμενικό είναι ότι η ΕΕ μας προσέφερε ευημερία και ασφάλεια, μας σήκωσε στις πιο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, μας τράβηξε από τη βαλκανική μιζέρια και μας έλυσε το δίλημμα του στρατηγικού προσανατολισμού. Το υποκειμενικό είναι ότι από τη στιγμή που φτάσαμε στη χρεοκοπία, τα λάθη των εταίρων απέκτησαν μεγαλύτερη σημασία από τη βοήθεια που μας έδωσαν. Μας τάιζαν για χρόνια εύκολα δανεικά και κοινοτικά κονδύλια χωρίς έλεγχο, μας άφησαν να οδηγούμε μεθυσμένοι ένα όχημα που δεν το ξέραμε και αφού τρακάραμε μας έβαλαν στην εντατική για να σώσουν τις τράπεζές τους δίνοντας μας φάρμακα που δεν γιατρεύουν αλλά μόνο καταστέλλουν. Φταίξαμε και εμείς, έφταιξαν και αυτοί, όμως οι δικές τους ευθύνες μας εξοργίζουν περισσότερο γιατί είναι ευκολότερο να πετροβολάς τον απέναντι παρά τον καθρέφτη σου και γιατί από τους δικούς μας δεν περιμένουμε τίποτα ? ιστορικά άλλωστε η λύση στο ελληνικό πρόβλημα ερχόταν πάντα απ’ έξω και τώρα δεν έρχεται καμία λύση από πουθενά.
Είναι όλα μαζί: Το οικονομικό αδιέξοδο, το προσφυγικό, τα ελληνοτουρκικά, το κυπριακό, ένα κουβάρι που δεν ξεμπλέκεται αλλά αντίθετα μπερδεύεται όλο και περισσότερο. Η Α. Μέρκελ παρέπεμψε τον Α. Τσίπρα στο Eurogroup, δηλαδή στον Β. Σόιμπλε που θέλει Grexit. Καμία έκπληξη, αφού άλλωστε ο πρωθυπουργός πήγε στο Βερολίνο να ζητήσει κατανόηση και να εξηγήσει ότι τα μέτρα που ζητά το ΔΝΤ δεν περνούν από τη Βουλή, άρα εκλογές, και βρέθηκε απολογούμενος για το διεθνές ένταλμα σύλληψης που δεν ζητήθηκε από τις ελληνικές αρχές όταν εξαφανίστηκε ο νεαρός Αφγανός που κατέληξε στο Φράιμπουργκ για να βιάσει και να σκοτώσει μια 21χρονη φοιτήτρια.
Η ελπίδα της κυβέρνησης είναι ότι θα επανεμφανιστεί η Κρ. Λαγκάρντ που έχει χαθεί στις δικαστικές της περιπέτειες (υπόθεση Ταπί που αφορά κατάχρηση δημόσιου χρήματος) και θα βρει ένα modus operandi με την Α. Μέρκελ ώστε να αποφευχθεί το ελληνικό ατύχημα μέσα στο εκλογικό για την ΕΕ 2017. Είτε συμβεί αυτό είτε όχι, το πρόβλημα θα είναι απλώς μπροστά μας: Η απαίτηση για μειώσεις συντάξεων, όπως επίσης μισθών και υπαλλήλων του Δημοσίου, θα έρχεται και θα επανέρχεται μέχρι που κάποια στιγμή θα συνδεθεί με τη δραχμή. Οι Βρυξέλλες, δηλαδή το Βερολίνο, θα ρωτήσουν το ελληνικό πολιτικό σύστημα αν δέχεται να πάρει τα συγκεκριμένα μέτρα για να μείνει η χώρα στην ευρωζώνη ή αν επιλέγει την έξοδο με όρους που θα συζητηθούν με τους πιστωτές. Ο Β. Σόιμπλε δείχνει να βιάζεται και θα μπορούσε άνετα να σύρει τη διαπραγμάτευση μέχρι την άνοιξη ώστε να μας βρει σε συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας, επομένως στην κατάλληλη θέση για την παραλαβή του τελεσιγράφου. Αλλά ακόμη και αν δεν τα καταφέρει τώρα, θα το πετύχει λίγο αργότερα και το δίλημμα θα είναι πάντα ίδιο: Θέλουμε ή δεν θέλουμε;
Δεν έχει κανένα νόημα να εξηγήσει κανείς πόσο παράλογο, σαδιστικό και ίσως καταστροφικό για την ευρωπαϊκή ιδέα είναι όλο αυτό, γιατί πολύ απλά η σχέση οφειλέτη-δανειστή είναι σχέση εξουσίας, ο ένας ακούει, ο άλλος μιλάει. Δεν έχει επίσης κανένα νόημα η εσωτερική διαφωνία για το αν ο Πολάκης (που είπε τον Γεωργιάδη σκύλο του Σόιμπλε) είναι χειρότερος από τον Γεωργιάδη (που τον είπε κότα λειράτη). Ούτε φυσικά έχει οποιαδήποτε αξία η επένδυση στις εκλογές για να εφαρμοστεί μετά η “συμφωνία αλήθειας” του Κ. Μητσοτάκη που θα μας μειώσει τους φόρους (με έναν νόμο και ένα άρθρο;). Πόσο μάλλον να προσπαθεί κανείς να προβλέψει τι θα γίνει με την Ιταλία και τις τοξικές της τράπεζες, μήπως μας προλάβει η συνολική διάλυση και όλα αυτά τα παρηγορητικά που μας κάνουν προσωρινά να ξεχνάμε πόσο μόνοι είμαστε στο περιθώριό μας.
Πλησιάζει η ώρα που κοινή γνώμη και ο Β. Σόιμπλε θα συναντηθούν. Οι έξι στους δέκα που θέλουν παραμονή στο ευρώ αύριο μπορεί να γίνουν πέντε και μεθαύριο τέσσερις. Η δική μας μετα-αλήθεια είναι ότι θα φταίει ο Σόιμπλε ακόμη και αν έχουμε γίνει σαν αυτόν.