Ο αντιδιαφωτισμός στην Ελλάδα είναι το κρυφό ή και το φανερό χαρτί στα χέρια του εθνολαϊκισμού. Εδώ το Έθνος ταυτίζεται με την άποψη του αντιδιαφωτισμού για τα έθνη (οντότητες στηριγμένες στους δεσμούς αίματος και ενίοτε της θρησκείας και όχι σύνολα ατόμων που έχουν πολιτικούς, οικονομικούς και διαφορετικούς ιδεολογικούς δεσμούς). Αν μάλιστα σκεφτεί κανείς ότι, την ίδια στιγμή που πλήθη σκέπτονται έτσι, συμμετέχουν και συμβάλλουν στην κοινωνία της αγένειας, μπορεί να κατανοήσει πολλές από τις ελληνικές ιδιοτυπίες, τον εθνικό μας εξαιρετισμό.
Πολλές φορές έχουμε γίνει μάρτυρες των συμπεριφορών που επιδεικνύει η κοινωνία της αγένειας. Ο φακελάκιας γιατρός, ο λαδιάρης δημόσιος υπάλληλος, ο φοροφυγάς ελεύθερος επαγγελματίας, ο επιχειρηματίας που δοξάζεται κρυπτόμενος από τους εργαζόμενούς του στους οποίους χρωστά μισθούς και ασφάλιστρα, αυτός που καπνίζει στον προαστιακό και στην παρατήρηση για το πού πετά το τσιγάρο του σού αντιτάσσει ότι δεν υπάρχουν σταχτοδοχεία, παραβλέποντας πως εκεί δεν επιτρέπεται το κάπνισμα, αλλά και ο τρολίστας ( νεοφιλελεύθερος ή ριζοσπάστης αριστερός) στο βαθύ και όχι μόνο διαδίκτυο, όλοι αυτοί και πολλοί άλλοι είναι δείγματα της αγενούς κοινωνίας.
Ποιες κοινωνίες όμως είναι αγενείς;
Είναι οι διχασμένες κοινωνίες. Κοινωνίες στις οποίες δεν είναι εμφανής η διαφορά μεταξύ του ατόμου που γίνεται κοινωνία και του χυλού που λέγεται κοινότητα φυλής, θρησκείας και αίματος. Η ελληνική αγενής κοινωνία είναι αποτέλεσμα ενός τριπλού πολιτικού, πολιτισμικού και εκπαιδευτικού διχασμού.
Ας κάνω εδώ μια μικρή παρένθεση, άσχετη μόνο εκ πρώτης όψεως. Συχνά οι πολιτικές επιστήμες αδυνατούν να περιγράψουν επακριβώς το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Είτε χρησιμοποιείται το μοντέλο του Mορίς Ντιβερζέ για τα κόμματα εσωτερικής προέλευσης είτε αυτό των Τζόζεφ ΛαΠαλομπάρα – Μάιρον Βάινερ που εισάγουν τον όρο «κόμματα-φορτία» (θα μπορούσε τέτοιο να είναι το ΠΑΣΟΚ;), κόμματα τα οποία προσφέρονται «θυσία» στο παραδοσιακό πολιτικό σύστημα δίνοντας τη δυνατότητα σ’ αυτό να τα ξεφορτωθεί για να προκύψει απ’ αυτά το καινούργιο (ο ΣΥΡΙΖΑ;) προκειμένου να μείνουν όλα όπως ήσαν, είτε ακόμα κι αν χρησιμοποιηθούν παραδοσιακότερες προσεγγίσεις όπως αυτές περί πολυσυλλεκτικών και ταξικών κομμάτων, κάπου κάτι διαφεύγει από τους ερευνητές και τους επιστήμονες που τους εμποδίζει να φτάσουν στον ένα ή τον άλλο βαθμό σε στέρεα συμπεράσματα για τον χαρακτήρα και τις πιθανές αλλαγές του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Η παράμετρος που εδώ δυσκολεύει τις αμιγείς πολιτικές αναλύσεις είναι η βαθιά πολιτισμική διχοτομία που υπάρχει στην ελληνική κοινωνία – μερικοί το λένε και πολιτισμική καθυστέρηση. Η ελληνική κοινωνία είναι διχασμένη μεταξύ του δυτικού ατόμου και του ανατολικού προσώπου. Δεν είναι η μόνη. Η γερμανική εξ ίσου είναι διχασμένη ανάμεσα στον δυτικό πολιτισμό (κοινωνία-Gesellschaft) και τη γερμανική κουλτούρα (κοινότητα-Gemeinschaft). Υπάρχει όμως μια διαφορά. Στη Γερμανία, ο διχασμός αυτός δημιούργησε τους υποστηρικτές της Δύσης και του Διαφωτισμού από τη μία και τους εμφανείς υποστηρικτές του αντιδιαφωτισμού και των δικαιωμάτων της φυλής αντί των ατόμων από την άλλη. Τους φιλελεύθερους αριστερούς ή δεξιούς από τη μία και τους αντιφιλελεύθερους αριστερούς ή δεξιούς από την άλλη.
Στην Ελλάδα αυτό δεν είναι τόσο καθαρό. Εδώ ο αντιδιαφωτισμός είναι το κρυφό ή και το φανερό χαρτί στα χέρια του εθνολαϊκισμού. Εδώ το Έθνος ταυτίζεται με την άποψη του αντιδιαφωτισμού για τα έθνη (οντότητες στηριγμένες στους δεσμούς αίματος και ενίοτε της θρησκείας και όχι σύνολα ατόμων που έχουν πολιτικούς, οικονομικούς και διαφορετικούς ιδεολογικούς δεσμούς). Αυτοί οι εμφανείς ή αφανείς, θρασείς ή «ντροπαλοί» υποστηρικτές αυτής της αντίληψης για το έθνος διατρέχουν οριζόντια ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Το σημαντικότερο όμως δεν είναι το τι κάνουν οι «θεωρητικοί» θιασώτες του έθνους ως δεσμό αίματος της φυλής, αλλά το γεγονός ότι αυτή η αντίληψη σε συνδυασμό με την αγένεια «εμπνέει» μεγάλα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας. Αυτός ο τρόπος σκέψης αποτελεί την πρώτη αιτία που πολλοί παραβλέπουν όταν προσπαθούν να εξηγήσουν την άνοδο των χρυσαυγίτικων «ανθέων του κακού».
Να μην ξεχάσω ένα ακόμη δείγμα μεγάλης αγένειας. Εκείνο τον τύπο που στα μέσα μαζικής μεταφοράς με το σακίδιο στην πλάτη, και όχι στα χέρια, όπως το βλέπει κανείς σ’ όλα τα μετρό Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης, αδιαφορεί αν με αυτό μετατρέπει τον δημόσιο χώρο σε ιδιωτικό. Γιατί ακριβώς εδώ είναι και η διαφορά της πολιτισμένης από την αγενή κοινωνία. Η πρώτη γνωρίζει πάντοτε τα όρια μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου χώρου. Και τα γνωρίζει γιατί ακριβώς σέβεται το άτομο ως το κύτταρο της κοινωνίας. Κάτι που ποτέ δεν θα καταλάβει ούτε ο δεξιός αλλά ούτε και ο αριστερός εθνολαϊκισμός.
Αλλά τότε ας πάρουμε τα σακίδιά μας, στο μετρό της Θεσσαλονίκης προς το παρόν δεν μπορούμε να μπούμε, και ας πάμε στην ολονυκτία που οργανώνει ο πανιερότατος Άνθιμος κατά του Gay Pride. Θα σώσουμε το Έθνος και τη Φυλή!
.
* Δημοσιεύτηκε στο The Books Journal