Η πρώτη ανάγνωση είναι ότι η ΝΔ αντιγράφει την ατζέντα της Χρυσής Αυγής, ψαρεύοντας στα θολά νερά της κοινωνικής ακροδεξιάς, για να συγκρατήσει διαρροές προς τα δεξιά της. Η δεύτερη ανάγνωση δείχνει ότι η ΝΔ απλώς απενοχοποιήθηκε, αφού το ναζιστικό κόμμα του Ν. Μιχαλολιάκου έγινε κοινοβουλευτική δύναμη, και προβάλλει ανενδοίαστα ένα πραγματικό πρόσωπο, χωρίς μακιγιάζ μεσαίου χώρου. Τα στελέχη της που έχουν πράγματι κεντροδεξιό ή φιλελεύθερο ιδεολογικό στίγμα, απλώς παρακολουθούν τη διολίσθηση του κόμματός τους στον πολιτικό σκοταδισμό.
Πρόσφατα παραδείγματα:
Ούτε ένας, ούτε δύο, αλλά 84 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας υπέγραψαν τροπολογία με την οποία ζητείται να εισάγονται στις παραγωγικές σχολές των ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας, μόνο οι «Έλληνες το γένος». Ζητούν δηλαδή να παραβιαστεί το Σύνταγμα, που απαγορεύει τέτοιου είδους διάκριση και να ξεπεράσουμε κάθε «ταμπού» νομικής και δημοκρατικής τάξης, προκειμένου να περάσει μια ρύθμιση ευθέως ρατσιστικού περιεχομένου. Η τροπολογία αποσύρθηκε προσωρινά λόγω κυβερνητικού ρήγματος, επειδή δηλαδή αντέδρασαν ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, αλλά κέρδισε τη στήριξη της Χρυσής Αυγής και των Ανεξάρτητων Ελλήνων.
Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας απέρριψαν πρόταση του υπουργού Δικαιοσύνης Αντώνη Ρουπακιώτη για την αναψηλάφηση δικών, όταν οι προσφεύγοντες έχουν δικαιωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Με το επιχείρημα ότι «θίγεται η εθνική κυριαρχία», συντάχθηκαν για άλλη μια φορά με τη Χρυσή Αυγή και τους Ανεξάρτητους Έλληνες.
Η ΝΔ καταγγέλλει στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ως «προστάτες ληστών, βιαστών, τρομοκρατών και βαρυποινιτών», απαντώντας στην κριτική που άσκησε η αξιωματική αντιπολίτευση για τις σχέσεις της ΝΔ με τον Β. Παπαγεωργόπουλο.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, από το βήμα της Βουλής, αναφερόμενος στις αντιδράσεις για την επένδυση στις Σκουριές Χαλκιδικής, κατήγγειλε τον ΣΥΡΙΖΑ για «εθνική δολιοφθορά», προειδοποιώντας ότι «αυτή η καταστροφική μανία θα αντιμετωπιστεί όπως της αξίζει». Πώς, δηλαδή; Δεν είπε, αλλά εννόησε.
Έχει γίνει πλέον φανερό ότι το κυβερνών κόμμα του Αντώνη Σαμαρά επιστρέφει στις ρίζες του, αναζητώντας το μετεμφυλιακό πρόσωπό του. Σε μια σειρά από θέματα που αγγίζουν την καρδιά του δημοκρατικού κεκτημένου, διαμορφώνονται κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες με τη συνέργεια της ΝΔ, της Χρυσής Αυγής και των ΑΝΕΛ. Συμπλέουν για την κατάργηση του νόμου για την ιθαγένεια, ψήφισαν μαζί την τροπολογία για τους ιμάμηδες.
Το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ είναι για τη ΝΔ εταίροι όταν πρόκειται για την εφαρμογή του μνημονίου. Κατά τα άλλα, δεν συμμερίζονται την άποψη ότι η Χρυσή Αυγή κινείται εκτός συνταγματικού τόξου, επομένως δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως δυνητική συμμαχία.
Με έναν ιδιαίτερο τρόπο αναβιώνει η παραδοσιακή γραμμή Αριστεράς-Δεξιάς που είχε χαθεί κάτω από το δίπολο μνημόνιο/αντιμνημόνιο. Από τη στιγμή που η οικονομική κρίση έγινε και κρίση δημοκρατίας, χτίζονται δύο κόσμοι. Από τη μια πλευρά στέκονται όσοι θεωρούν την κρίση ευκαιρία για να νομιμοποιηθούν όλα τα κατώτερα ένστικτα (ρατσισμός, ξενοφοβία, μίσος για την Αριστερά, υπερσυντηρητισμός, εθνικισμός, θρησκοληψία). Και από την άλλη, όσοι πιστεύουν ότι παρά τη βίαιη υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της πλειοψηφίας, έχει νόημα η υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, των ατομικών ελευθεριών, της ανοικτής κοινωνίας, του σεβασμού στην ετερότητα, των θεμελιακών αρχών της δημοκρατίας.
Η Νέα Δημοκρατία βλέπει απέναντί της τους μουδιασμένους νοικοκυραίους και θέλει να τους τρομάξει κι άλλο: Με το δόγμα «νόμος και τάξη», σπέρνει τον πανικό απέναντι στις δυνάμεις της ανομίας, που επιχειρεί να ταυτίσει με τις δυνάμεις της Αριστεράς. Καλλιεργεί τον ανορθολογισμό, χαϊδεύει την άγνοια, επενδύει στο φόβο.
Η Νέα Δημοκρατία θέλει να ανοιχτεί προς τα δεξιά της και να προσελκύσει ψηφοφόρους που έφυγαν προς εκείνο το άκρο. Τους μιλά στην απλοϊκή διχαστική ιδιόλεκτο που καταλαβαίνουν, δείχνει κατανόηση στη στροφή τους προς τη μισαλλοδοξία και την κακότητα, τους καλεί να επιστρέψουν στη γαλάζια αγκαλιά χωρίς να αλλάξουν, να έρθουν όπως είναι. Η Νέα Δημοκρατία κατασκευάζει εσωτερικό εχθρό για να καλύψει την αποτυχία του προγράμματος προσαρμογής, την κυβερνητική ανικανότητα και την αξιακή της κατάρρευση, κάτω από την πανοπλία της μάχης για το τρίπτυχο «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια», με τα τρία συνθετικά του να αποτελούν καρικατούρα των εννοιών που υποτίθεται ότι εκφράζουν. Όλο και περισσότερο, όλο και εντονότερα, η Νέα Δημοκρατία εγκαταλείπει τα φτιασίδια του κεντρώου προφίλ -που οικοδομήθηκε για επικοινωνιακούς λόγους επί ηγεσίας Καραμανλή- και ανακαλύπτει τη γοητεία του πολιτικού γυμνισμού. Βγάζει τα ρούχα που της φόρεσαν οι γκουρού του πολιτικού μάρκετινγκ, για να προσελκύσει ψηφοφόρους από το χώρο του κέντρου και περιφέρεται όπως αισθάνεται πιο άνετα, άλλοτε με στολή και σιρίτια, κάποτε με φουστανέλα ή χλαμύδα.
Ένα αγαπημένο τσιτάτο γαλάζιων στελεχών, είναι ότι ο τόπος καταστράφηκε επειδή οι ηττημένοι του εμφυλίου πολέμου εκδικήθηκαν τους νικητές, επιβάλλοντας στη διάρκεια της μεταπολίτευσης τις ιδέες τους. Είναι μια άποψη που δεν εκφέρεται δημόσια, αλλά είναι εξαιρετικά δημοφιλής σε ιδιωτικές συζητήσεις, όταν πέφτουν οι μάσκες της επαγγελματικής μετριοπάθειας. Είναι η στιγμή που το μάτι γυαλίζει, το χέρι τρέμει από τη φόρτιση, χάνονται λόγια από την ένταση και ο συνομιλητής ή παρατηρητής αντιλαμβάνεται τι άφησε πίσω της η ελληνική μέθοδος της ατιμωρησίας και του ξεπλύματος ταγματασφαλιτών, συνεργατών των ναζί κατακτητών, βασανιστών και δημίων.
Η ιστορική ευθύνη που βαραίνει την Αριστερά είναι μεγάλη. Γιατί ζητούμενο δεν είναι απλώς η υπέρβαση του μνημονίου, αλλά η παρεμπόδιση μιας βίαιης οπισθοδρόμησης και ενός νέου εθνικού διχασμού, που θα μοιάζει πολύ, εφιαλτικά, με τον παλιό.