Η χώρα, σε πολύ κρίσιμη καμπή

Κώστας Καλλίτσης 01 Φεβ 2015

Η κατάσταση, ύστερα από την παρατεταμένη περίοδο άσκησης μιας αδιέξοδης οικονομικής πολιτικής με τοξικές δόσεις πελατειακών σχέσεων, αδιαφάνειας, διαφθοράς, κομματισμού και αναξιοκρατίας, είναι πολύ δύσκολη. Η ελληνική οικονομία είναι εξασθενημένη και 1,3 εκατ. πολίτες είναι στην ουρά της ανεργίας. Οι αγορές κλειστές, σαρκάζουν τα success stories, ενώ χρειαζόμαστε νέα δάνεια. Τα πλεονάσματα λογιστικά, το κράτος αποδιοργανωμένο, τα κρατικά ταμεία θα βρεθούν στο κόκκινο πριν τελειώσει ο μήνας. Απαιτείται έκδοση νέων εντόκων γραμματίων οσονούπω, για να αγοραστούν από τις τράπεζες (αν τελικά δεν προθυμοποιηθεί η… Ρωσία!) αλλά αυτές εξαρτώνται από την ανά 15νθήμερο άδεια του κ. Ντράγκι για το πλαφόν και τη διάρκεια της έκτακτης χρηματοδότησης (ELA). Οι ξένοι ξεπουλάνε έντοκα 3,5 δισ. αλλά μια περίεργη εγκύκλιος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας «συστήνει» στις ελληνικές τράπεζες να μην αγοράσουν επιπλέον έντοκα. Η χώρα, εξαιτίας των τυχοδιωκτισμών ιδιαίτερα των τελευταίων μηνών, βρίσκεται σε κατάσταση ιδιότυπης παγίδευσης. Απαιτείται μεγάλη σύνεση. Κάθε λογικός άνθρωπος εύχεται η νέα κυβέρνηση να τα καταφέρει για τη χώρα. Δυστυχώς, δεν είμαστε όλοι λογικοί. Υπάρχουν λίγοι που συμπεριφέρονται ως αν προσδοκούν η χώρα να πέσει σε τοίχο, να οδηγηθούν σε αδιέξοδο οι διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη και το ΔΝΤ, να καταστεί (διά της καταστροφής…) η νέα κυβέρνηση μια σύντομη παρένθεση, ώστε να παρακληθούν οι ίδιοι να καθίσουν στους κυβερνητικούς θώκους. Πρόβλεψαν πιστωτικό γεγονός αν δεν εκλεγόταν Πρόεδρος. Μετά, πρόβλεψαν ότι (με πρώτους τους ίδιους…) οι καταθέτες θα σήκωναν όλα τα λεφτά την ημέρα που θα προκηρύσσονταν εκλογές. Προχθές, με αφορμή το θέμα της Ρωσίας, πρόβλεψαν ότι η χώρα αλλάζει γεωπολιτικό προσανατολισμό και υπαινίχθηκαν ότι η Ελλάδα (ένα μέλος της Ευρωζώνης…) θα συνεργάζεται πιο στενά με τη Ρωσία παρά με τη Ευρωπαϊκή Ενωση! Ούτε το θερμό τηλεφώνημα του προέδρου Ομπάμα στον πρωθυπουργό κ. Αλ. Τσίπρα τους προβλημάτισε, ούτε βέβαια η εύφημος μνεία της κ. Μογκερίνι στην εποικοδομητική στάση του υπουργού Εξωτερικών, κ. Ν. Κοτζιά.

Εύχεται κανείς, η συντηρητική παράταξη να διαψευσθεί πλήρως και να ξαναβρεί τον εαυτό της, γιατί τέτοιες συμπεριφορές είναι επικίνδυνες. Δυστυχώς, τροφοδοτούνται από όσους δεν φαίνεται να κατανοούν ότι άλλο είναι η πολυφωνία στο κόμμα και άλλο, πολύ διαφορετικό, η κακοφωνία στην κυβέρνηση. Οι αγορές δεν θα είχαν εκνευριστεί τόσο και το Χρηματιστήριο δεν θα είχε κινδυνεύσει με κατρακύλα αν τα μέλη της νέας κυβέρνησης περιορίζονταν να γνωρίσουν το υπουργείο τους μέχρι τις προγραμματικές δηλώσεις και άντεχαν να αφήσουν να ακούγονται μόνο η πρωθυπουργική ομιλία στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο και οι πολύ προσεκτικές δηλώσεις του αντιπροέδρου, κ. Γ. Δραγασάκη. Η «απειρία» δεν δικαιολογείται, γιατί κάθε εκδήλωσή της μπορεί να στοιχίσει μερικά δισεκατομμύρια και αρκετές θέσεις εργασίας. Κι αν, έστω, η απειρία φεύγει, αυτό που δυσκολότερα διορθώνεται είναι, αν κανείς υποτιμά τις δυσκολίες κι εκλαμβάνει τα συνθήματα ως λύσεις. Αυτός είναι ο πιο σύντομος δρόμος για να καταλήξει κάποιος να γίνει (τζάμπα) πρόγραμμα τηλεοπτικής διασκέδασης και μια κυβέρνηση να αποτύχει.

Ο κ. Αλ. Τσίπρας ανέλαβε την ευθύνη σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο. Η πρώτη ομιλία του έστειλε θετικά μηνύματα με τις 4 προτεραιότητες που έθεσε: Αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Επαναλειτουργία της οικονομίας για την απορρόφηση της ανεργίας. Εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων και 4ετές δημοσιονομικό σχέδιο (σωστά, διότι δεν μπορούν όλα να γίνουν αμέσως, ίσως σε ορίζοντα 4ετίας) και στη βάση αυτών μια νέα συμφωνία με τους εταίρους, με ρεαλιστική ρύθμιση του χρέους, χωρίς καταστροφικές ρήξεις (σωστά, γιατί δεν είμαστε αποικία, είμαστε εταίροι). Τέταρτη, να μπει τέλος στο καθεστώς της διαφθοράς και της διαπλοκής, του πελατειακού κράτους και του κράτους-πελάτη, με συναίνεση αλλά και χωρίς φόβο στη σύγκρουση «με κάθε είδους» συμφέροντα. Αυτές οι προτεραιότητες ως γενικός οδικός χάρτης, μπορούν να προβληματίσουν και να συσπειρώσουν πολύ περισσότερους από όσους ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ (και δεν εννοώ την όψιμη συνιστώσα «Προσκολλώμαι και Κερδίζω»…) εφόσον στην υλοποίησή τους η κυβέρνηση λάβει υπόψη και τους πολίτες που δεν την ψήφισαν και τις προτεραιότητές τους. Κοινή προτεραιότητα άνω του 80% των πολιτών είναι η παραμονή στην Ευρωζώνη πάση θυσία – αυτό δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις. Αυτό προϋποθέτει συμφωνία με τους εταίρους μας. Η επίτευξη μιας συμφωνίας που θα στηρίζει μια αποτελεσματική πολιτική ανασυγκρότησης της χώρας, υπέρβασης της κρίσης, είναι το πιο κρίσιμο, άμεσο και σύνθετο. Αυτή θα είναι το θεμέλιο. Για την επίτευξή της πρέπει να γίνει ό,τι απαιτείται. Εδώ που φτάσαμε, η πορεία δεν θα είναι (ούτε θα μπορούσε να είναι…) απαλλαγμένη από αναταράξεις, μικρές ή μεγάλες. Εφόσον όμως επιτευχθεί νέα συμφωνία και αρχίσουν να ξηλώνονται οι παράγκες της διαφθοράς και του παρασιτισμού που δυναστεύουν τη χώρα, η κυβέρνηση Τσίπρα μπορεί να αποδειχτεί (αντί για παρένθεση…) γέφυρα σε μια Ελλάδα δικαιοσύνης και βιώσιμης ανάπτυξης.