Η αξία του δημόσιου Πανεπιστημίου και η σημασία της χρηματοδότησης της έρευνας

Κώστας Χλωμούδης 24 Απρ 2020

Με ιδιαίτερη προσοχή παρακολουθεί το πανελλήνιο τις προσπάθειες των πανεπιστημιακών και ερευνητικών κέντρων της χώρας μας, για την συμβολή τους στην έρευνα και την κλινική πρακτική που σχετίζεται με το Covid-19.

Δεν αναφερόμαστε μόνον στις ιατρικές σχολές και στις άλλες τις σχετικές με την υγεία (Τμήματα Βιολογίας, Φαρμακολογίας κλπ) των Πανεπιστημίων της χώρας, αλλά και σε αυτές τεχνολογικού προσανατολισμού που παράγουν και δωρίζουν στις δομές υγείας της χώρας είδη προστατευτικού εξοπλισμού και παρουσιάζουν διάφορες ενδιαφέρουσες άλλες σχετικές εφαρμογές και καινοτομίες.

Τα ερευνητικά κέντρα της χώρας και των πανεπιστημίων μας ήδη έχουν ξεκινήσει μονάδες δοκιμών ιών, ενώ οι πανεπιστημιακές κλινικές, ως κέντρα αναφοράς, αναδεικνύονται ως ο βασικός πυλώνας για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Είναι προφανές ότι οι μετασχηματισμοί που θα επιφέρει ο κοροναϊός θα είναι τέτοιοι που οπωσδήποτε θα αυξήσουν τη ζήτηση για σπουδές σε πανεπιστημιακά τμήματα ανθρωπιστικών κατευθύνσεων και προφανώς στα πλέον εφαρμοσμένα πεδία όπως αυτό των σχολών υγείας.

Συνολικά υπάρχει μια νέα αναγνώριση του ρόλου της δημόσιας εκπαίδευσης. Όλο και περισσότερο η κοινωνία μας αντιλαμβάνεται ότι ο πλούτος που δημιουργεί η πανεπιστημιακή εκπαίδευση δεν αφορά μόνον στην αύξηση των δυνατοτήτων ιδιωτικής κατανάλωσης του εκπαιδευομένου αλλά και στην προσφορά ευημερίας στο σύνολο της κοινωνίας μας.

Τα πανεπιστήμια μας φαίνεται ότι μπορούν να πάρουν πίσω κάτι από την κληρονομιά του παρελθόντος τους.

Η Ελληνική κοινωνία αναγνωρίζει, μετά τα τελευταία γεγονότα, ότι αξίζει να υποστηριχθεί η έρευνα στα δημόσια πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.

Αυτή η κρίση διευκόλυνε με τον πλέον σαφή τρόπο αυτήν την κατανόηση. Η έρευνα αφορά στη ζωή μας και δεν μπορεί να είναι ένας τομέας δεύτερης κατηγορίας στις προτεραιότητές μας.

Ο οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος της πανδημίας αυτής αποτελεί επιταχυντή για τις ώριμες αλλαγές στη πανεπιστημιακή μας εκπαίδευση.

Αλλαγές που αφορούν:

  • στη δομή των προγραμμάτων σπουδών στο σύνολο των σχολών, 
  • στις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στα παν/μια με αντίστοιχες με αυτές των ομότεχνών τους διεθνώς γιατί με αυτούς συγκρίνονται και ανταγωνίζονται, 
  • στις αναγκαίες συγχωνεύσεις που έπρεπε εδώ και καιρό να έχουν γίνει, 
  • στο τρόπο χρηματοδότησης (η ανάγκη αναδιάρθρωσης των κονδυλίων και των λογαριασμών για την ψευδωνύμως αποκαλούμενη δωρεάν εκπαίδευση), 
  • στις διαδικασίες εισαγωγής με ρόλο στα πανεπιστημιακά τμήματα υποδοχής, 
  • στο τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων…


Δεν είναι τυχαία ότι η νέα αναγνώριση της σημασίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκπορεύεται από την ίδια την παρούσα κυβέρνηση, παρά τις πολλές κατά καιρούς αρνητικές διατυπώσεις ενάντια στην αποτελεσματική λειτουργία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και όχι πάντα άδικα. 

Ο βαθμός στον οποίο η κυβέρνησή μας, ακούει τις επιστημονικές συμβουλές από ειδικούς είναι πράγματι πρωτόγνωρος για τα σύγχρονα ελληνικά δεδομένα και πολύ ευπρόσδεκτος. 

Ίσως πλέον να έχει γίνει πολύ εμφανές πώς τα πανεπιστήμια συμβάλλουν στην απάντηση σύγχρονων προβλημάτων και κρίσεων, με εξαιρετική έρευνα διεθνούς επιπέδου και με αξιομνημόνευτη ταχύτητα.

Ένα μεγάλο ερώτημα για τα πανεπιστήμια μας τους επόμενους μήνες θα είναι, το πόσο μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη διαδικτυακή διδασκαλία και αξιολόγηση των φοιτητών τους... Μόνον έτσι θα πείσουν την ελληνική κοινωνία ότι δεν είναι μόνον οι αίθουσες και η υπόλοιπη αναγκαία υποδομή για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση των παιδιών της, αλλά ως επί το πλείστο η ποιότητα του διδακτικού και επιστημονικού προσωπικού των πανεπιστημιακών μας ιδρυμάτων.

Η αλήθεια είναι ότι με βίαιο τρόπο, λόγω των συνθηκών, ξύπνησαν πτυχές κοιμώμενες του πανεπιστημιακού μας συστήματος και ενσωμάτωσαν αλλαγές στην εκπαίδευση, έχοντας την ευκαιρία να προσφέρουν εξ αποστάσεως μάθηση, υψηλής ποιότητας και επάρκειας, αντίστοιχου επιπέδου με τα πλέον οργανωμένα πανεπιστήμια στον κόσμο.

Στην παρούσα φάση οι πανεπιστημιακοί στη χώρα μας παρακολουθούν με πικρία τις αλλαγές της δομικής ακινησίας, που προτείνονται από το κατατεθέν προς διαβούλευση νομοσχέδιο για την εκπαίδευση μόλις προχθές.

Παντού αυτή την περίοδο και αυτό δεν είναι συντεχνιακό, οι πανεπιστημιακοί και ερευνητές, σε εκατοντάδες ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο, επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση της διαταραχής που προκαλείται από την πανδημία, σε πρώτη φάση στους σπουδαστές και ταυτόχρονα στη διατήρηση των συνθηκών και του επιπέδου εργασίας του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού.


Υ.Γ.  Για την κρίση που αντιμετωπίζουν τα μεγάλα πανεπιστημιακά συγκροτήματα της βιομηχανίας εκπαίδευσης προς πολίτες άλλων χωρών (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία, Καναδάς και τελευταία κάποιες χώρες της βόρειας Ευρώπης) θα αναφερθούμε σε επόμενο σχόλιό μας, όταν θα έχουμε τις χρηματοοικονομικές εκθέσεις και τα προβλήματα επιβίωσής τους στη διάθεσή μας...