Η Αριστερά που πονάει

Αγγελική Σπανού 28 Απρ 2015

Είναι και μια μεγάλη ρεβάνς: Οπως ο Ανδρέας Παπανδρέου λεηλάτησε τις ιδέες και τα συνθήματα της Αριστεράς κυριαρχώντας στην πολιτική ζωή της χώρας για πολλά χρόνια, έτσι ο Αλέξης Τσίπρας κατάφερε να γίνει πρωθυπουργός κερδίζοντας τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ. Αντέγραψε επικοινωνιακά τρυκ, ακόμη και την κινησιολογία ή τον τρόπο ομιλίας του ιστορικού ηγέτη της ελληνικής κεντροαριστεράς, υιοθέτησε τον κώδικα που γνωρίζουν οι ψηφοφόροι του κόμματος που έπεσε μέσα σε έξι χρόνια από το 44% στο 4%, δηλαδή εξαϋλώθηκε. Το αποτέλεσμα είναι ένας συνωστισμός στελεχών του ΠΑΣΟΚ που θέλουν να ενταχθούν στο νέο σύστημα εξουσίας, λίγοι τα κατάφεραν, οι περισσότεροι ακόμη περιμένουν, ενώ την κυβέρνηση στηρίζουν περισσότεροι από αυτούς που την ψήφισαν, ανάμεσά τους πολλοί από το άλλοτε εκλογικό σώμα του ΠΑΣΟΚ.

Στον ΣΥΡΙΖΑ η αίσθηση μιας ιστορικής νίκης, “πρώτη φορά Αριστερά”, είναι πάρα πολύ ισχυρή. Εχουν ζαλιστεί και από τη χαρά και από το βάρος της ευθύνης – ανεξάρτητα από το πώς το διαχειρίζονται. Ξέρουν ότι, αν χάσουν την ευκαιρία τους, οι επιπτώσεις θα είναι δραματικές και θα έχουν διάρκεια. Ξέρουν επίσης ότι, αν δεν τα καταφέρουν, δεν θα υπάρξει απλώς απογοήτευση αλλά μια συντριπτική ματαίωση. Και πιστεύουν πραγματικά ότι βρίσκονται σε πόλεμο με νεοφιλελεύθερες δυνάμεις της ΕΕ που για πολιτικούς/ιδεολογικούς λόγους επιθυμούν να τσακίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ακριβώς επειδή αισθάνονται καταδιωκόμενοι επέλεξαν ως κυβερνητικό εταίρο τους ΑΝΕΛ, που δεν θα δημιουργούσαν προβλήματα στην επιθετική διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, όσο και αν κλιμακωνόταν η ένταση – κάθε άλλο. Επειδή στ΄αλήθεια είναι καχύποπτοι απέναντι στις προθέσεις των εταίρων δυσκολεύονται να αποδεχτούν τους κανόνες του παιχνιδιού στην ευρωζώνη ως erga omnes, νομίζοντας ότι τους στήνουν παγίδες. Και με δεδομένο ότι πιστεύουν στην αποστολή τους να αποκαταστήσουν την εθνική αξιοπρέπεια αναπτύσσουν διχαστική ρητορεία, καταγγέλλουν την αντιπολίτευση για ξενοδουλία και αμφισβητούν τον πατριωτισμό της.

Φυσικά και πολλά από όσα ακούγονται εντάσσονται σε ένα σχέδιο προπαγάνδας και μέχρι τώρα τα πάνε πολύ καλά στο πεδίο της επικοινωνίας. Αλλά έχει κάποια σημασία ότι πολλοί ή οι περισσότεροι αυτά που λένε τα πιστεύουν. Και αυτό εξηγεί -μέχρι ενός σημείου- τη μεγάλη συλλογική ανοχή απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. What you see is what you get – και αυτό έχει να μας συμβεί δεκαετίες.

Τρεις μήνες μετά τις εκλογές το αφήγημα της Αριστεράς που νικάει δεν αντέχει άλλο. Η οικονομική ασφυξία οδήγησε σε αδιέξοδο την ελληνική προσπάθεια για χρηματοδότηση χωρίς όρους ή με όρους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ο Α. Τσίπρας καταφεύγει για βοήθεια στην Α. Μέρκελ της οποίας μέχρι τώρα τον ηγεμονικό ρόλο στην ΕΕ αρνούταν να αναγνωρίσει, αφού, όπως έλεγε, δεν είναι κατοχυρωμένος από τις Συνθήκες. Τα πράγματα πάνε σε ένα όριο όπου είτε θα έχουμε άμεσα συμφωνία και ανηφόρα είτε ρήξη και παράδοση στο χάος. Και στις δύο περιπτώσεις είναι πιθανό να γίνουν εκλογές για να ζητηθεί η λαϊκή νομιμοποίηση κάθε επιλογής, αφού για τον ΣΥΡΖΑ όλα αρχίζουν και τελειώνουν στην κοινωνική αποδοχή, δεν θέλουν να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά αλλά μαζί και δίπλα – ταυτίζονται με τους κάτω.

Η Αριστερά που νικάει δίνει τη θέση της στην Αριστερά που πονάει. Το νέο αφήγημα έχει στον πυρήνα του μια σκληρή διαπραγμάτευση, μάτωμα, οδύνη, αλύπητα χτυπήματα, το μίσος όλων (κατά την έκφραση του Γ. Βαρουφάκη που ήδη το πληρώνει χάνοντας αρμοδιότητες) και την αντοχή του θύματος που, παρά τα όσα υπομένει, επιβιώνει.

Πάλι τα ίδια αλλά και κάπως διαφορετικά: Πολιτικό μελόδραμα, πόλωση, διέγερση του θυμικού, συναισθηματική διάχυση, καλλιέργεια συνδρόμων ηρωικής αντίστασης και η κατασκευή της περηφάνιας ως αυτοσκοπός.

Ο,τι και να λέει η συμφωνία που θα πάει στη Βουλή -αν αποφευχθεί το ατύχημα- δεν θα μπορούν να θριαμβολογήσουν ότι αυτό είναι ένα κείμενο που συμβολίζει την κατατρόπωση των δανειστών. Θα είναι απλώς ένας έντιμος συμβιβασμός, η καλύτερη δυνατή συνθηκολόγηση. Τελικά, πάλι ο λαός θα αποφασίσει αν θέλει την Αριστερά που πονάει ακόμη και όταν δεν νικάει.

@AggelikiSays