Η «αραβική σαλάτα»

Αγγελος Στάγκος 22 Αυγ 2013

Είναι φανερό ότι το δράμα της λεγόμενης «Αραβικής Ανοιξης» εξελίσσεται συνεχώς και κανείς στον κόσμο δεν μπορεί να προβλέψει πού και πώς θα καταλήξει. Ειδικά οι μυστικές υπηρεσίες και οι κυβερνήσεις των μεγάλων δημοκρατιών της Δύσης, που είτε είδαν με συμπάθεια, είτε συνέβαλαν με διάφορους τρόπους στην πτώση των απολυταρχικών, αλλά κοσμικών είναι η αλήθεια, καθεστώτων στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή, τα έχουν εντελώς χαμένα πλέον με την πορεία και τη μορφή που πήραν τα γεγονότα.

Είναι να απορεί κανείς βέβαια με τη «μυωπία» των πολυδάπανων και θρυλικών, υποτίθεται, για την αποτελεσματικότητά τους, ειδικών υπηρεσιών με τους φοβερούς αναλυτές. Προφανώς δεν είχαν καταλάβει τις περιορισμένες πλέον δυνατότητες διείσδυσης και επιρροής τους στο ακραίο Ισλάμ και ακόμη περισσότερο ότι η όποια αστάθεια στην περιοχή ευνοεί τους ακραίους ισλαμιστές. Τη βλέπουν σαν ευκαιρία δικής τους διείσδυσης και όπως αποδεικνύεται συνεχώς, είναι πολλοί και από διάφορες μουσουλμανικές χώρες οι έτοιμοι να θυσιαστούν «μάρτυρες» για τη δόξα του Προφήτη.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ακόμη και αν οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία, έδειχναν μεγαλύτερη προνοητικότητα και επάρκεια, θα μπορούσε να διατηρηθεί η σταθερότητα των καθεστώτων στην Τυνησία, τη Λιβύη, τη Συρία, την Αίγυπτο. Αλλωστε στην περιοχή υπάρχει πάντα ένας μεγάλος «παίκτης» που ονομάζεται Ισραήλ, η σημασία του Ιράν είναι δεδομένη και τα τελευταία χρόνια ανέκυψε και ένας απρόβλεπτος παράγων λόγω της πολιτικής και των φιλοδοξιών της τουρκικής κυβέρνησης Ερντογάν. Αυτά και μόνο συνιστούν μία εξαιρετικά περίπλοκη κατάσταση, αλλά τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα αν ρίξει κανείς μία πιο κοντινή ματιά ανά χώρα.

Η πτώση του Καντάφι στη Λιβύη, με την αμέριστη βοήθεια των Αγγλογάλλων, όχι μόνο δεν έφερε την ηρεμία στη χώρα, αλλά ανάγκασε το Παρίσι να στείλει δυνάμεις για να αντιμετωπίσουν τους ισλαμιστές αντάρτες στο Μαλί. Στην Τυνησία οι δολοφονίες κοσμικών ηγετών προκαλούν έντονες διαμαρτυρίες από πλήθη, ενώ στην αιματοβαμμένη Αλγερία, η κυβέρνηση διατηρείται με τα όπλα συνεχώς «παρά πόδα», όταν δεν τα χρησιμοποιεί. Στην Αίγυπτο, την πολυαριθμότερη από τις αραβικές χώρες το αίμα που χωρίζει πλέον τους ισλαμιστές από τους στρατιωτικούς επιτρέπει βάσιμες προβλέψεις για εμφύλιο, στη Συρία τα μακελειό συνεχίζεται, ενώ στο Ιράκ οι πληγές όχι μόνο δεν κλείνουν, αλλά ανοίγουν και νέες. Τέλος υπάρχει και εκείνος ο Λίβανος που οι πολιτοφυλακές και τα γειτονικά κράτη τον έχουν χωρίσει ουσιαστικά σε αυτοδιοικούμενες ζώνες.

Ομως η «αραβική σαλάτα», μπροστά στην οποία η γνωστή αντίστοιχη «μακεδονική» φαντάζει εντελώς απλή, έχει και άλλα συστατικά, έτσι ώστε οι διαστάσεις της να ξεπερνούν τη συγκεκριμένη περιοχή, τώρα και στο μέλλον. Περιλαμβάνει ρωσικό στρατηγικό ενδιαφέρον, Κούρδους που ονειρεύονται το δικό τους κράτος, χριστιανούς όλων των δογμάτων υπό ανελέητο διωγμό, αλεβίτες, σουνίτες και σιίτες που αλληλομισούνται, τη Σαουδική Αραβία που στηρίζει τους στρατηγούς της Αιγύπτου, πετρέλαια βέβαια, αλλά και νέες τεχνολογίες που οδηγούν τις ΗΠΑ στον δρόμο της ενεργειακής αυτάρκειας. Η μόνη λογική πρόβλεψη από όλα αυτά είναι της μακροχρόνιας αστάθειας στη νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου και πέρα από αυτήν.