Προχθές οι Ε. Βενιζέλος και Α. Λοβέρδος, χθες ο Κ. Μητσοτάκης εξήγησαν τους λόγους για τους οποίους δεν είναι δυνατή, με τους παρόντες συσχετισμούς στη Βουλή, μία ευρεία συμφωνία στην αναθεώρηση του Συντάγματος.
Θα προσπαθήσω να επικεντρωθώ σε ένα και μόνον μείζονος σημασίας άρθρο, το οποίο χρήζει άμεσης αναθεώρησης. Αυτό είναι το άρθρο 16, βάσει του οποίου (α) τα ΑΕΙ (Πανεπιστήμια και ΤΕΙ) είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (νπδδ) και (β) η ανώτατη εκπαίδευση προσφέρεται μόνον από το Κράτος και είναι δωρεάν.
Το (α) επεβλήθη με το «Σύνταγμα της Χούντας» το 1968, προκειμένου το δικτατορικό καθεστώς να ελέγξει την Ανώτατη Εκπαίδευση, και έκτοτε ακολούθησε όλες τις επόμενες αναθεωρήσεις. Το 2006 η ΝΔ ήταν διατιθεμένη να το αναθεωρήσει, πλην όμως το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και ο ΣΥΝ αρνήθηκαν. Είναι προφανές και υπερώριμο να αλλάξει και τα ΑΕΙ να επανέλθουν σε καθεστώς νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου (νπιδ). Αυτό θα δώσει κίνητρα στις διοικήσεις τους να επιδιώξουν την αξιολόγηση, να αναπροσαρμόσουν τα προγράμματα σπουδών τους, να προσελκύσουν καλούς ερευνητές με ανάλογες αμοιβές, να δεχθούν αλλοδαπούς φοιτητές με πληρωμή διδάκτρων και να επιδιώξουν επενδύσεις για έρευνα.
Το (β), επίσης, είναι υπερώριμο να αναθεωρηθεί και να επιτραπεί η λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ, όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Ειρήσθω εν παρόδω, η Κυπριακή Δημοκρατία, εκτός από τα τρία δημόσια Πανεπιστήμια, έχει και έξι ιδιωτικά, τα οποία φέρνουν εισροή συναλλάγματος στην χώρα. Επίσης, αξίζει μνείας το γεγονός ότι το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου είχε ετήσιο ΑΕΠ 1,9 δις δολάρια το 2014, εκ των οποίων το 1 δις προέρχεται από τα επτά αγγλόφωνα ιδιωτικά πανεπιστήμια, που φιλοξενεί.
Είναι γνωστό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ δεν συμφωνούν σε αναθεώρηση του άρθρου 16 και, επομένως, αυτό δεν θα συμπεριληφθεί ούτως ή άλλως στα προς αναθεώρηση άρθρα από την επόμενη Βουλή. Με αυτό ως δεδομένο, είναι σαφές ότι, εάν η Βουλή με την σημερινή σύνθεση αρχίσει την αναθεώρηση και αποκαλέσει την επόμενη Βουλή (2019-2023) αναθεωρητική, μόνον η μεθεπόμενη Βουλή (2023-2027) θα έχει τη δυνατότητα να αρχίσει μία νέα αναθεώρηση, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 16, και να ονομάσει την επόμενη Βουλή (2027-2031) αναθεωρητική, ώστε αμέσως μετά να αρχίσει η ισχύς του αναθεωρημένου άρθρου 16.
Κατά συνέπεια, και επειδή η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα πρέπει να αποτελέσει μία εκ των σοβαροτέρων προτεραιοτήτων της επόμενης κυβέρνησης, προσωπικά θεωρώ προτιμότερο να αρχίσει η αναθεώρηση του Συντάγματος αμέσως μετά τις προσεχείς εκλογές, δηλαδή στην Βουλή 2019-2023, ώστε η αναθεώρηση να λάβει χώρα στην αναθεωρητική Βουλή 2023-2027.
Τέλος, πώς είναι δυνατόν, επιπλέον αυτών, να εμπιστευθείς μία κυβέρνηση, η οποία πράττει το παν, προκειμένου να παραβιάσει το υπάρχον Σύνταγμα; Αρκεί να θυμηθούμε τη ρήση της συντρόφου του Α. Τσίπρα, τις διακηρύξεις του ιδίου για δημοψήφισμα, ώστε να εγκριθεί το «νέο Σύνταγμα», αλλά και την πρόσφατη συνέντευξη του πρώτου τη τάξει υπουργού Π. Σκουρλέτη ««πολλές φορές η κυβέρνηση πήγαινε να νομοθετήσει και σκόνταφτε πάνω στο Σύνταγμα». Ρήση, που αποδεικνύει την ασέβεια των κυβερνώντων προς τον Καταστατικό Χάρτη της χώρας, αλλά και την εχθρότητα, που έχουν προς τα Ανώτατα Δικαστήρια, τις Ανεξάρτητες Αρχές και την κατοχύρωση της αξιοκρατίας και της ευγενούς άμιλλας στο Εκπαιδευτικό Σύστημα.