«Θα ήταν περίεργο να ισχυριστώ ότι δεν με ενδιαφέρει η σχετική συζήτηση για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς ή όπως θα ονόμαζε κανείς το χώρο της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. Αν και η διαίσθησή μου έλεγε ότι ετούτη την περίοδο δεν ήταν στις προτεραιότητες των πολιτών η ανασυγκρότηση του. …»
Με αυτές τις φράσεις ξεκινούσα το προηγούμενο σχόλιο στην Μ για την ανασυγκρότηση . Είχα καθυστερήσει «να πάρω θέση» γιατί δεν θεωρούσα ότι έχουν «ωριμάσει οι συνθήκες» και γιατί η κατάληξη στο έστω διαδικαστικό, σε ένα βαθμό, φόρουμ μου φαινόταν τόσο εύκολη για να είναι αληθινή.
Τρις προφανείς λόγους μπορώ να εκθέσω εδώ για την δυσκολία του εγχειρήματος.
Ο πρώτος, τον οποίο έχω αναπτύξει άλλωστε, είναι οι διαφορές και τα αντιτιθέμενα συμφέροντα των δύο υπαρκτών κομμάτων. Είναι τόσο διαφορετικές οι ιδρυτικές παραδόσεις τους. Και το ΠΑΣΟΚ έχει μια πορεία αποσύνθεσης ενώ στη ΔΗΜΑΡ κυριαρχούν λογικές συντήρησης δυνάμεων εν μέσω θυέλλης.
Ο δεύτερος είναι η εκ των πραμάτων συντηρητική στάση των ηγεσιών. Παραφράζοντας τον αλήστου μνήμης Τάσ(σ)ο Παπαδόπουλο προτιμούν αντί να παραδώσουν κράτος (εδώ κόμμα) και να παραλάβουν κοινότητα (εδώ φόρουμ). Προτιμούν να τα …χάσουν δια της διολισθήσεως. Όπως έκανε άλλωστε κι ό Τάσσος για την Κύπρο. Και δεν τολμούμε και να μιλήσουμε…
Ο τρίτος και ο σημαντικότερος είναι ότι οι δυνάμεις, εκτός των δύο κομμάτων, όταν δεν προερχόμαστε από το ΠΑΣΟΚ, είναι τόσο αδύναμες, δηλαδή στελέχη και μάλιστα περιορισμένα στην Αθήνα, για να δημιουργήσουμε οσμώσεις και να επιβάλλουμε λύσεις.
Υπάρχουν όμως και ζητήματα όπως :
Η χώρα δεν είχε αυτιά να ακούσει. Ίσως αν σταθεροποιηθεί κάπως η κατάσταση. Βέβαια θα αντείπει ο καθένας ότι δεν υπάρχει χρόνος. Ε λοιπόν δεν υπάρχει. Το καλλίτερο σενάριο, για τη χώρα και για τις δικές μας δυνάμεις, είναι η παρούσα κυβέρνηση να εξαντλήσει την τετραετία ή τουλάχιστον να αντέξει ως τις ευρωεκλογές. Μόνο τότε υπάρχει ελπίδα εμπρόθεσμης ανασυγκρότησης του χώρου.
Αλλά το ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι ο χώρος δεν έχει μιλήσει επί της ουσίας. Δηλαδή για την στρατηγική και την πολιτική πάνω στην οποία μπορεί να υπάρξει η ανασύνταξη του. Οι απόψεις που εκτίθενται κινούνται τις περισσότερες φορές στην διαδικαστική-οργανωτική πλευρά ή είναι παράλληλες. Ακούω την απάντηση-ερώτηση. Οι άλλοι (οι Καμένοι και όχι μόνο) είχαν; Ευτυχώς οι απαιτήσεις του δικού μας χώρου, που πολλοί ισχυρίζονται ότι είναι ο κομβικός, είναι μεγάλες. Και μάλιστα οι απαιτήσεις προσκρούουν σε δυσκολίες πρωτόφαντες.
Υπάρχει το αίτημα για το «εθνικό» σκέλος μιας βιώσιμης πολιτικής η οποία προσκρούει σε συγχύσεις και σε συμπλεύσεις των τελευταίων χρόνων στο εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, κι όχι μόνο τη διετία της κρίσης, που από την μια μας ρίχνουν στην συντηρητική ατζέντα κι από την άλλη στον «αριστερό» και δεξιό λαϊκισμό.
Ας αφήσουμε τις μεταξύ μας γενικότερες συγχύσεις όταν μια χώρα του υπαρκτού κρατισμού μερικοί από μας την κατηγορούν για νεοφιλελευθερισμό , ο οποίος αφορά , αν αφορά, το ευρωπαϊκό πεδίο. Σκεφτείτε ότι ο Κ. Καραμανλής χαρακτηρίζεται νεοφιλελεύθερος με τον οποίο η Αλέκα, και όχι μόνο, συνέπλεε όλη την πενταετία.
Είναι προβλήματα αυτά εντός του χώρου που δυσκολεύουν τις συνθέσεις και την επικοινωνία με τους πολίτες. Αν και διαφαίνεται τώρα ευκαιρία να επεξεργαστούμε πολιτικές που θα επανασυνδέσουν την κεντροαριστερά με τις ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις της χώρας. Από το φορολογικό που συγκεκριμενοποιεί το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αποκατάστασης κράτους δικαίου ως το αναπτυξιακό που διαμορφώνει τους όρους επιστροφής στο μέλλον.
Θα μου πείτε εμείς, δηλαδή οι δυνάμεις της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, έχουμε να αντιτείνουμε ότι είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να συνθέσουμε μια εθνική με μια μετα-εθνική (δηλαδή ευρωπαϊκή) στρατηγική ενώ, όλοι ανεξαίρετα, οι άλλοι μας επιστρέφουν στον εθνικό απομονωτισμό της δεκαετίας του 50. Οι ηγετικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και οι προοδευτικές δεν βοηθούν την κατάσταση. Η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία αντιμετωπίζει προβλήματα σύνθεσης εθνικής και ευρωπαϊκής στρατηγικής αλλά τελευταία προχωράει και ξανακερδίζει θέσεις.
Διαφαίνονται επομένως κάποιες καλές προοπτικές αλλά τα (εθνικά) πράγματα είναι δύσκολα. Τις ευκολίες προηγούμενων καιρών (όπως της ανόδου του ΠΑΣΟΚ) τις πληρώνουμε τώρα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα παρατάμε ή ότι τα δύο κόμματα έχουν πει τον οριστικό τους λόγο. Παρά το ότι αισθανόμαστε εξουθενωμένοι είμαστε ακόμα στην αρχή. Ενώ ο χρόνος επείγει. Όσο μπορούμε συνεχίζουμε …
Υ.Γ. Αυτή η ιστορία με το Πολυτεχνείο παραπάει. Το έσχατο είναι αυτό με την καθηγήτρια Δανάη Διακουλάκη. Τελικά το Πολυτεχνείο συμβολίζει την εξέγερση του Νοέμβρη ή τη (τζάμπα) βία των επιγόνων;