Η ανάγκη αλλαγής στο εκπαιδευτικό

Κώστας Τομαράς 14 Νοε 2013

Όλοι γνωρίζουμε το μαραθώνιο, τις δυσκολίες και τον κάματο που περνούν οι τελειόφοιτοι μαθητές για περίπου ένα χρόνο, με σκοπό την εισαγωγή τους στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της επιλογής τους. Το ερώτημα όμως που τίθεται είναι, κατά πόσον αυτή η κούραση και η προσπάθεια είναι αποτελεσματική, ουσιώδης και αν αποφέρει τους καρπούς που θα πλάσουν ανθρώπους με ευρύ φάσμα γνώσεων, κριτική ικανότητα και οξύνοια.

Σίγουρα το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων είναι εν μέρει πολύτιμο και ο μαθητής έχει πολλά να αποκομίσει από αυτό, αλλά τελικά είναι φανερό ότι τα αρνητικά υπερέχουν. Επί ένα χρόνο, το παιδί βομβαρδίζεται καθημερινά από πληθώρα γνώσεων, με μοναδική λαχτάρα την εισαγωγή στην επιθυμητή σχολή. Εδώ είναι όμως το πραγματικό νόημα και η ουσία του θέματος. Τις γνώσεις και τις πληροφορίες, τις μαθαίνουμε για προσωπικό όφελος και όχι για την επιβράβευση. Σε τούτη τη χρησιμοθηρική αντίληψη έχει οδηγήσει το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων τους νέους. Το συγκεκριμένο σύστημα απεδείχθη ότι έχει αποτύχει. Εμφυτεύονται λοιπόν εξειδικευμένες γνώσεις με την στείρα αποστήθιση (κοινώς παπαγαλία), ώστε να είναι αδύνατον να συγκρατηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάτι εντελώς ειρωνικό, καθώς το υλικό που μαθαίνουμε προορίζεται να αποτελεί ??κτήμα ες αεί??.

Επομένως, είναι υποχρέωση της πολιτείας να τροποποιήσει το εκπαιδευτικό σύστημα έτσι, ώστε να καταστήσει το σχολείο μέντορα των νέων, που θα τους προσφέρει την αρμόζουσα παιδευτική βάση και ένα πλαίσιο γενικών γνώσεων, χρήσιμων και απαραίτητων για το μέλλον. Γι? αυτόν ακριβώς τον λόγο υπάρχουν τα πανεπιστήμια, άλλωστε, για να γινόμαστε παν-επιστήμονες με ειδικές γνώσεις που αφορούν συγκεκριμένο κλάδο. Τα σχολεία πρέπει να εστιάσουν στην ηθική διαπαιδαγώγηση και στο διαφωτιστικό πρότυπο του ??homo universalis??, στοιχεία που απουσιάζουν σήμερα. Όχι μόνο δεν πραγματοποιείται κάτι τέτοιο, αλλά οι μαθητές έχουν εξοικειωθεί με την αποστήθιση (κυρίως της θεωρητικής κατεύθυνσης), κάτι που τους μειώνει την κριτική ικανότητα και τροφοδοτεί μωρόπιστα, πειθήνια άτομα, που καθίστανται ευάλωτα σε κάθε μορφή φανατισμού, προπαγανδιστικής επιρροής και κρατικής εξουσίας.

Η αλλαγή λοιπόν κρίνεται επιτακτική και απαιτείται να επιτευχθεί άμεσα από το κράτος, καθώς είναι γνωστό ότι η οικονομική κρίση συμβαδίζει και επιτείνει την πολιτισμική κρίση, η οποία με τη σειρά της οφείλεται στο υποβαθμισμένο εκπαιδευτικό σύστημα και χαμηλό επίπεδο παιδείας των νεοελλήνων. Επομένως, είναι ανάγκη να υιοθετηθεί το σύστημα με βάση το οποίο ο καθένας δηλώνει τη σχολή που επιθυμεί και ύστερα από ένα χρόνο στη σχολή του δίνει κατατακτήριες εξετάσεις με μαθήματα που αφορούν αποκλειστικό το αντικείμενο του ιδρύματος και που φυσικά τον ενδιαφέρουν. Η επιτυχία στις συγκεκριμένες εξετάσεις συνεπάγεται και την εισαγωγή στην αντίστοιχη σχολή.

Από προσωπική εμπειρία, είμαι σε θέση να ομολογήσω ότι η διαφορά από το Πανελλαδικό μοντέλο σκέψης, σε αυτό της νομικής σχολής, ήταν ξεκάθαρη. Από τη μια, οι απαντήσεις δίνονται με βάση τη διαβασμένη θεωρία, ενώ από την άλλη, οι απαντήσεις πηγάζουν από την οξυδέρκεια και την φαντασία. Η αλλαγή, επομένως, σε αυτό το σύστημα εισαγωγής των υποψηφίων και η μεταστροφή σε μια ανοιχτόμυαλη, προοδευτική νοοτροπία, αποτελεί ??causa sine qua non?? (αναγκαία προϋπόθεση) για την ανάπτυξη της χώρας και τη δημιουργία ευσυνείδητων πολιτών. Όπως αναφέρει και ο Πυθαγόρας: ??Αρχή πολιτείας απάσης νέων τροφά??(Θεμέλιο κάθε πολιτείας είναι η ανατροφή των νέων).