Στις μέρες μας διεξάγεται συζήτηση για την αναμόρφωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας. Υποθέτει κανείς ότι υπάρχει κάτι πολύ λάθος που χρειάζεται επιδιόρθωση. Υποθέτω, επίσης, ότι το λάθος γνωρίζουν όσοι επιχειρούν την αναμόρφωση. Κανονικά, και αν έτσι είναι τα πράγματα, δεν θα έπρεπε να υπάρχουν πολλές συζητήσεις για το τι πρέπει να γίνει. Αυτό, βέβαια, αν η αναμόρφωση αφορά,αλλαγή προς όφελος των πολιτών. Δυστυχώς, ως συνήθως, η συζήτηση είναι προσχηματική.
Τα προβλήματα με την πρωτοβάθμια φροντίδα στην Ελλάδα είναι αρκετά, αλλά όχι όλα εξίσου σοβαρά. Θα ξεχωρίσω τα δύο κυριότερα. Πρώτον, η έλλειψη επαφής του γιατρού – θεράποντος με το νοσοκομείο. Δεύτερον, η ασκούμενη ιατρική επικεντρώνεται κυρίως στη συνταγογράφηση φαρμάκων και εξετάσεων και λιγότερο στη σωστή διάγνωση, ίσως και για αποφυγή του νοσοκομείου. Το αποτέλεσμα είναι ακριβή και συχνά κακή ιατρική.
Σήμερα έχουμε τρεις προτάσεις αναμόρφωσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας. Η πρόταση «Σουλιώτη» αγνοεί το πρώτο πρόβλημα και απευθύνεται έμμεσα αλλά ικανοποιητικά στο δεύτερο. Η δεύτερη, η λεγόμενη «της τρόικας», μεταφέρει το ξεπερασμένο μοντέλο του γιατρού «τροχονόμου» με άσκοπη χρήση ιατρικών υπηρεσιών και αγνοώντας τους ειδικούς γιατρούς. Η τρίτη πρόταση της ΕΣΔΥ, ως συνήθως, προτείνει να μην αλλάξει τίποτα.
Ας επιχειρήσουμε, λοιπόν, μία τέταρτη πρόταση. Πρώτον, αναθέτουμε στον ΕΟΠΥΥ την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας σε όλους όσοι επιλέγουν το δημόσιο σύστημα. Δεύτερον, δίνουμε στον ΕΟΠΥΥ το δικαίωμα, αλλά όχι την υποχρέωση, να χρησιμοποιεί όλους τους διαθέσιμους πόρους, δημόσιους και ιδιωτικούς, με προδιαγραφές ιατρικής, επιστημονικής και τεχνικής επάρκειας, δηλαδή αξιολόγηση, πιστοποίηση και ελέγχο ποιότητας, που θα θέσει ο ΕΟΠΥΥ. Και τρίτον, ας θεσμοθετήσουμε, προς το παρόν, την υποχρεωτική κάλυψη των ανέργων από το κράτος, αλλά και το δικαίωμα επιλογής στην ασφάλιση υγείας. Αυτό σημαίνει δικαίωμα εξαίρεσης από τη δημόσια ασφάλιση και απαλλαγή από εισφορές, με την προϋπόθεση αποδεδειγμένης σύναψης ιδιωτικής ασφάλισης υγείας.
Αυτό, μέχρι την καθιέρωση Εθνικής Ασφάλισης Υγείας με κατάργηση των εισφορών. Με άλλα λόγια, ο ΕΟΠΥΥ σήμερα, επιλέγει τους διαθέσιμους αλλά και κατάλληλους πόρους και προσφέρει υπηρεσίες σε όσους τις επιθυμούν. Ακόμη και σε όσους τώρα επιλέγουν ιδιωτική ασφάλιση και παροχή, αλλά αργότερα, ίσως υποχρεωθούν να πράξουν αλλιώς. Αυτό σημαίνει Εθνική Ασφάλιση και Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας.