Η αφίσα ως πολιτισμός

Νότης Μαυρουδής 18 Μαϊ 2019

Ξανά – μανά φορτωμένη η πόλη. Η προεκλογική περίοδος μάς φέρνει και πάλι μπροστά στο πρόβλημα του… καραγκιόζ μπερντέ με αφισοκολλήσεις όπου να ‘ναι· δίπλα στις παντός είδους καλλιτεχνικές, που δεν μας έλειψαν ποτέ, να ‘σου και εκείνες του κάθε υποψήφιου, του κάθε προεκλογικού συνδυασμού, ο οποίος ευελπιστεί να προβάλει το σήμα… εγκυρότητας και τα πρόσωπα του συνδυασμού της παράταξης.
Χαρτομάνι παντού· κολλημένο σε κάθε κολώνα, τοίχο, επιφάνεια. Αεροπανό, μικρά ή μεγάλα αφισάκια, χαρτί – χαρτί, ατελείωτο χαρτί πεταμένο και πάλι παντού, όπου υπάρχει κενό… Η Φύση απεχθάνεται το κενό, αλλά, στην περίπτωσή μας, η φύση της πόλης (το τσιμέντο, η άσφαλτος, τα σκουπίδια και η σχετική ρύπανση παντού) σκεπάζονται, θαρρείς με σχέδιο, από την αφισομανία και αυτής της προεκλογικής εμπειρίας…
Υποτίθεται πως υπάρχουν νόμοι οι οποίοι ψηφίστηκαν ως εμπόδιο στη ρύπανση. Και… σιγά τα αυγά, όπως θα έλεγαν και εκείνοι οι πάρα πολλοί μάγκες που δεν διστάζουν να περνούν με κόκκινο σηματοδότη, που φτιάχνουν το δικό τους πολεμικό μπαϊράκι στην θανατηφόρα σύρραξη της Ανάστασης του Πάσχα, που παρκάρουν τα αυτοκίνητα στα πεζοδρόμια και στις ράμπες των ΑΜΕΑ. Ποιος θα σεβαστεί τους κανόνες της ελεγχόμενης αφισοκόλλησης, αφού ούτε που λαμβάνουν υπόψη τέτοιες… λεπτομέρειες.

Όλος αυτός ο κόσμος που κόπτεται για την καθαριότητα της πόλης, την μείωση του παραγόμενου χαρτιού, ώστε να προστατευθούν τα δάση, όλοι αυτοί που δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για την καλή εικόνα της πρωτεύουσας κλπ, «ξέχασαν» τέτοιες «λεπτομέρειες» τάξης και καθαριότητας. Εδώ, τώρα, η άποψή τους είναι να αρπάξουν την ευκαιρία τής όλο και μεγαλύτερης διαφήμισης και προώθησης των συνθημάτων τους και η αφισοκόλληση είναι το πιο εύκολο και σχεδόν ανέξοδο μέσον. Τυπώνεις – κολλάς· έπεται το δωρεάν… θέαμα και αν κάποιος πονηρούλης κολλήσει επάνω σου, τον εκδικείσαι με το ίδιο νόμισμα. Επιστρέφεις και ξανακολλάς επάνω στο… διπλοκολλημένο. Στο τέλος, όποιος επικρατήσει στην άγρια αυτή ανταγωνιστικότητα της τζάμπα θέασης, επικράτησε…
Σε μια μακρά χρονική περίοδο όπου όλα είναι εικόνα, δεν μπορείς παρά να παλέψεις κι εσύ με τα ίδια αυτά μέσα. «Σε μια ζούγκλα δεν μπορείς να πας με τον σταυρό στο χέρι. Θα σε φάνε τα τσακάλια» έλεγαν οι έμπειροι πρόσφυγες πόντιοι παππούδες. Το αυτό συμβαίνει και στον πόλεμο της αφίσας και ήδη η πόλη Αθήνα, είναι πηγμένη από το τόσο διαφημιστικό χαρτί… Σε μια πόλη όπως η Αθήνα, που δεν φημίζεται για την καθαριότητά της, το να προστεθεί και ο τεράστιος χάρτινος συσσωρευμένος όγκος των ευρωπαϊκών και αυτοδιοικητικών  εκλογών, δεν είναι κάτι ασήμαντο. Είναι μια επιβάρυνση όχι βεβαίως μόνο αισθητική, αλλά κατά κύριο λόγο πρακτικής αντιμετώπισης των ρυπογόνων συνεπειών… Έχει δηλαδή να κάνει, αυτό το σκουπιδαριό, με την υγεία των πολιτών, αλλά και με τον Πολιτισμό τής καθημερινότητάς μας.

Από την άλλη μεριά, πιστεύω βαθύτατα πως η αφισομανία της περιόδου, ουσιαστικά, δεν εξυπηρετεί αυτούς που κινούν τα νήματα ενός τέτοιου τύπου προπαγάνδας και προώθησης υποψηφίων. Αυτό το στηρίζω στην αφισορύπανση και στην υπερβολική παρουσία εικόνων και λέξεων. Αυτό το παντού κολλημένο υλικό, δεν μπορεί παρά να κουράζει το μάτι με τις χιλιάδες φωτογραφίες, τις αμέτρητες λέξεις και τα συνθήματα, τα απανωτά και μη εξαιρετέα τρικάκια διάσπαρτα, διανεμημένα παντού· μια απάνθρωπη επίθεση χάρτου με χρώματα, μεγέθη και ανταγωνισμό επιβολής, όλα ετούτα προστιθέμενα, δημιουργούν την παρακμή, αλλά και την αδυναμία μας ως πολίτες να συγκρατήσουμε στον εγκέφαλο τόσον όγκο άχρηστων πληροφοριών… Θα έλεγα με όρους κομπιούτερ πως «κρασάρει ο σκληρός μας δίσκος».

Δεν προτείνω τίποτα πάνω στο θέμα, διότι είναι από εκείνα τα ζητήματα που κινούνται και λειτουργούν ξέχωρα από περιορισμούς και απαγορεύσεις. Είναι δηλαδή η «άλλη Ελλάδα» που δεν «υποτάσσεται» σε φιρμάνια και για να είμαστε ειλικρινείς, για να κατανοήσουμε, αυτήν την κακομαθημένη κι απαίδευτη  πατρίδα και τον γιαλαντζί πολιτισμό της θα πρέπει να ξαναδιαβάσουμε από την αρχή και με προσοχή, την Ιστορία της…
Αντέχετε; Αντέχουμε; Αντέχουν;