ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ
Έχουν και αρκετοί γάλλοι τη 17 Νοέμβρη τους. Πόσοι; Θα φανεί στις δημοτικές εκλογές του Μαϊου 2020, ίσως και πιο νωρίς όμως, ανάλογα με το χρώμα που θα κυριαρχήσει μεταξύ των διαδηλωτών στη γενική απεργία στις 5 Δεκεμβρίου. Θα είναι το κίτρινο; Η 17 Νοέμβρη 2018 είναι η ημερομηνία γέννησης του κινήματος των Kίτρινων Γιλέκων. Προφανώς, δεν μπορούν να γίνουν συγκρίσεις με την ελληνική επέτειο της 17 Νοέμβρη, ούτε να αναζητηθούν αναλογίες μεταξύ των γεγονότων που οι δύο επέτειοι θυμίζουν. Τελείως διαφορετικές οι διαστάσεις τους, το ιστορικό περιβάλλον μέσα στο οποίο διαδραματίσθηκαν, αλλά και οι γενεσιουργές αιτίες τους. Την ημερολογιακή σύμπτωση επισημαίνουμε και μόνο. Ούτε το ψωμί, ούτε η παιδεία, ούτε, πολύ περισσότερο, η ελευθερία λείπουν από τη σημερινή Γαλλία. Φαίνεται όμως ότι λείπουν άλλα πράγματα από πολλούς σημερινούς γάλλους και κυρίως από αυτούς της ξεχασμένης γαλλικής περιφέρειας. Της περιφέρειας που δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να ακολουθήσει τον βηματισμό των μητροπολιτικών κέντρων, της περιφέρειας που ωθείται στο οικονομικό περιθώριο, της περιφέρειας που διαδηλώνοντας προσπαθεί να δείξει ότι η Γαλλία δεν είναι μόνο υψηλή γαστρονομία, μόδα, χρώματα και αρώματα. Ότι Γαλλία είναι και ο μικροεπαγγελματίας ή ο χαμηλόμισθος που εγκαταλείπει τη γειτονιά του στο κέντρο της πόλης μη αντέχοντας τα αυξημένα ενοίκια που φέρνει η συγκέντρωση εκεί επιχειρήσεων υψηλών αποδόσεων και των υψηλά αμειβόμενων στελεχών τους. Που αναγκάζεται έτσι να τριπλασιάζει το κόστος μετακίνησής του, το οποίο βλέπει να επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από την αύξηση του φόρου των καυσίμων · και που αύριο θα χρειασθεί να κατοικήσει ακόμη πιο μακριά από τη δουλειά του. Ότι Γαλλία είναι και οι μικρότερες πόλεις που έχει πλήξει η ύφεση και η παγκοσμιοποίηση· ότι Γαλλία είναι και το εργοστάσιο που κλείνει στο Νανσύ για να ανοίξει στην Πολωνία. Ότι Γαλλία είναι και ο μεσήλικας που μένει άνεργος και η χαμηλή εκπαίδευσή του δεν τον βοηθά να βρει άλλη δουλειά στα πενήντα του.
Σε αυτή τη Γαλλία θέλησε να δώσει φωνή το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων, το οποίο όμως, αν και αρκετά δημοφιλές στην αρχή, βλέπει την απήχησή του να μειώνεται όσο περνά ο καιρός. Σε αυτό συνετέλεσε και η παρείσφρηση στις διαδηλώσεις βίαιων στοιχείων, που δεν είχαν σχέση με τα κίτρινα γιλέκα, αλλά τα ακολούθησαν για διευκόλυνση των δικών τους, μάλλον όχι θεμιτών, επιδιώξεων. Οι πράξεις βίας που διαπράχθηκαν συνοδεύθηκαν από ανάλογη αστυνομική βία και ποινικές συνέπειες και αυτό αποθάρρυνε την περαιτέρω μαζική συμμετοχή στις διαδηλώσεις. Το σκηνικό βίας επαναλήφθηκε στο Παρίσι και κατά το σαββατοκύριακο που πέρασε, πρώτη επέτειο της δημιουργίας του κινήματος.
Ανεξάρτητα όμως από τις συγκυριακές διακυμάνσεις της επιρροής των Κίτρινων Γιλέκων, το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των αστικών κέντρων και της «ξεχασμένης» περιμέτρου τους παραμένει ως υπαρκτό – και σοβαρό – πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που δεν περιορίζεται στη Γαλλία, αλλά εντοπίζεται σε αυξανόμενο βαθμό και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως και στη χώρα μας, έστω και σε παραλλαγμένη μορφή. Διαμορφώνονται νέες ανισότητες τις οποίες δεν έχουν ακόμη συλλάβει τα ραντάρ των εθνικών πολιτικών και ακόμη λιγότερο των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμη και στη Γαλλία, και παρά την αποδέσμευση, από την κυβέρνηση, αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ για κάλυψη ορισμένων από τα αιτήματα των κίτρινων γιλέκων, δεν φαίνεται να έχει συνειδητοποιηθεί το πρόβλημα σε όλη του την έκταση και, κυρίως, δεν έχουν προταθεί μακροπρόθεσμες λύσεις. Ίσως οι αποφάσεις παραπέμπονται για μετά τις δημοτικές εκλογές, ανάλογα με τις επιδόσεις που θα έχουν τα Κίτρινα Γιλέκα αλλά και ανάλογα με την έκταση που ενδεχομένως θα πάρει η γενικότερη αμφισβήτηση της πολιτικής του Εμμανουέλ Μακρόν.