Πρωθυπουργοί και πρώην πρωθυπουργοί, υπουργοί, βασίλισσες και πριγκιποπούλες μοστράρονται καθημερινά σε σκάνδαλα που συγκλονίζουν τις κοινωνίες τους. Όλες οι κατηγορίες που τους απευθύνονται έχουν να κάνουν με χρηματισμό ή φοροδιαφυγή, όλες αφορούν πρόσωπα «υπεράνω πάσης υποψίας» και όλες αποδεικνύονται βάσιμες. Η εικόνα είναι προκλητική σε μιαν εποχή που οι κοινωνίες ταλαιπωρούνται, τα αλλεπάλληλα κρούσματα διαφθοράς βαθαίνουν την κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών προς τις πολιτικές ηγεσίες και τελικά ενισχύουν τις αντι-συστημικές δυνάμεις των άκρων στο πολιτικό φάσμα. Ωστόσο, μια έρευνα της σχολής Διακυβέρνησης Χέρτι, που εδρεύει στο Βερολίνο, υποστηρίζει ότι τα προγράμματα λιτότητας είχαν μια σημαντική συνεισφορά στην καταπολέμηση της διαφθοράς.
Ας δούμε τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια στο επίπεδο -μόνο- της ευρωπαϊκής ηγεσίας: Στη Γαλλία ο Σιράκ κατηγορήθηκε πριν από δυο χρόνια, αφού ως δήμαρχος Παρισιού (1977-1995) χρησιμοποιούσε δημοτικά έσοδα για να πληρώνει μισθούς σε κομματικά στελέχη και συνεργάτες του. Ο Σαρκοζί κατηγορείται (ακόμη) αφενός, επειδή φέρεται να δέχθηκε πλούσια χρηματοδότηση στην προεκλογική του καμπάνια το 2007 από την κληρονόμο του όμιλου L?Oreal Λιλιάν Μπετανκούρ και αφετέρου, ως «υπαίτιος εκμετάλλευσης» της αδυναμίας της Μπετανκούρ, δεδομένου ότι αυτή έπασχε από άνοια, ήδη από το 2006…
Η περίπτωση του Ζερόμ Καϊζάκ είναι πιο θεαματική και πιο ταπεινωτική, διότι πέραν της παρανομίας είναι η υποκρισία αυτή που εξαγρίωσε τον κόσμο και στιγμάτισε τον Καϊζάκ ανεξίτηλα. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Προεδρίας Ολάντ (αρμόδιος για την πάταξη της φοροδιαφυγής) απεκαλύφθη ότι διατηρούσε 600.000 ευρώ σε κρυφό λογαριασμό στην Ελβετία κι έφτασε στο σημείο να το ομολογήσει, αφού επί μήνες διερρήγνυε τα ιμάτιά του καταγγέλλοντας τους συκοφάντες…
Στη Γερμανία, η υστεροφημία του Χέλμουτ Κολ αμαυρώθηκε και ο πατέρας της ενωμένης Γερμανίας έχασε τον τίτλο του «επίτιμου προέδρου» του CDU, όταν απεκαλύφθη ότι επί της ηγεσίας του, στη δεκαετία του ΄90, Γερμανοί επιχειρηματίες επιδότησαν τους χριστιανοδημοκράτες με κάπου δυο εκ. μάρκα.
Στην Ισπανία, ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι καταγγέλθηκε ότι έκρυψε από την Εφορία κάπου 250.000 ευρώ που λάμβανε από το κόμμα του επί μία δεκαετία και παρά την επίδειξη των «πόθεν έσχες» του, οι καταγγελίες επανέρχονται αμφισβητώντας τα στοιχεία. Η πριγκιποπούλα Ινφάντα Κριστίνα επίσης, εγκαλείται ότι ήταν σε γνώση της διασπάθισης του δημοσίου χρήματος μέσω ενός οργανισμού, που είχε ιδρύσει ο άντρας της και στον οποίο η ίδια προέδρευε.
Ο Ρουμάνος πρώην πρωθυπουργός Αντριάν Ναστάζε βρίσκεται στη φυλακή, καθώς εισέπραξε παρανόμως χρήματα για την προεκλογική του εκστρατεία το 2004, ο Σλοβένος πρωθυπουργός Γ. Γιάνσα παραιτήθηκε προ διμήνου υπό την πίεση των καταγγελιών για διαπλοκή και διαφθορά, ενώ ο Ιρλανδός πρώην πρωθυπουργός Μπέρτι Άχερν κατηγορήθηκε ότι δέχθηκε κάπου 100.000 ευρώ όταν ήταν υπουργός Οικονομικών – «εν είδει δανείου» είπε αυτός, λίγο πριν παραιτηθεί από πρωθυπουργός αλλά και από την ηγεσία του κόμματος Φιάνα Φέιλ…
Η βασίλισσα Φαβιόλα του Βελγίου έγινε ρεζίλι όταν αποκαλύφθηκε ότι έφτιαξε κρυφά ένα ίδρυμα για λόγους φοροδιαφυγής, ενώ δεκάδες βουλευτές (και υπουργοί) του βρετανικού Κοινοβουλίου χρέωναν ως επαγγελματικές παραστάσεις όλες τις προσωπικές τους δαπάνες, αξίας πολλών χιλιάδων ευρω τον μήνα.
Γιατί βγαίνουν όλα τώρα; Κατά την έρευνα, η κρίση «λειτούργησε ως ένας ισχυρός μηχανισμός κατά της διαφθοράς, στεγνώνοντας πηγές χρηματοδότησης και ευκαιρίες για διαφθορά». Κατά την έρευνα επίσης, η ένταξη στην Ε.Ε. δεν βελτίωσε την κατάσταση – αντίθετα σε ορισμένες περιπτώσεις χωρών την επιδείνωσε, καθώς έρρευσαν χρήματα χωρίς να περνούν από σωστούς εποπτικούς μηχανισμούς.
Υπάρχει όμως κι ένα άλλο κρίσιμο ερώτημα: τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν, ότι όπως ακριβώς ο Μπερλουσκόνι αναρριχήθηκε στην εξουσία ως νέο πρόσωπο σε αντίδραση προς το «διεφθαρμένο κατεστημένο» (μετά την επιχείρηση Καθαρά Χέρια), έτσι και ο Γκρίλο ανεβαίνει ως μια αντισυστημική δύναμη – απέναντι στον αυστηρό ρεαλισμό της Αριστεράς και του Μόντι, και ως αντίπαλο δέος στον μπαγιάτικο τσαρλατάνο Καβαλιέρε. Στη Βρετανία είναι το ακροδεξιό και λαϊκιστικό UKIP που έρχεται να καλύψει το κενό στην κρίση εμπιστοσύνης κοινωνίας-πολιτικής ηγεσίας, ενώ στη Γαλλία, πού να στραφεί άραγε ο ψηφοφόρος μετά από τα αλλεπάλληλα πλήγματα που έχει δεχθεί; Από τον Σιράκ και τον Σαρκοζί ως τον στενό συνεργάτη του Ολάντ, οι Γάλλοι αισθάνονται ότι Δεξιοί κι Αριστεροί δημόσιοι άρχοντες τους κοροϊδεύουν κατάφατσα, τους λένε ψέματα και τους εξαπατούν. Πού θα πρέπει, λοιπόν, να αναζητηθεί στο γαλλικό πολιτικό δυναμικό, η δημόσια αρετή, η εντιμότητα και ακεραιότητα; Οι αναλυτές λένε, ότι είναι η Λεπέν αυτή που θα καβαλήσει το κλίμα της απογοήτευσης και αυτή που θα κορφολογήσει την αηδία του κόσμου προς το πολιτικό κατεστημένο.
Αυτά, όμως, συμβαίνουν εις Εσπερίαν…