Για όποιον διάβασε προσεκτικά το κείμενο των θέσεων της πρωτοβουλίας των 58 για την Ευρώπη, το σχίσμα με το ΠΑΣΟΚ που επακολούθησε θα έπρεπε να ήταν αναμενόμενο.
Διακρίνεται εκεί το αόρατο χέρι του ΠΑΣΟΚ, ή αυτών που (μάταια, όπως αποδείχθηκε) προσπαθούσαν να κρατήσουν την σχέση με το ΠΑΣΟΚ ζωντανή. Και αυτό παρ’ όλο που το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου αναλώνεται σε γενικότητες με τις οποίες θα ήταν δύσκολο να διαφωνήσει κανείς – είτε από τα δεξιά είτε από τα αριστερά.
Υπάρχουν όμως και σημεία που η εναγώνια προσπάθεια συμβιβασμού εκνευρίζει τον εχέφρονα αναγνώστη:
Πρώτον, Το κείμενο λέει ότι η Ελλάδα «βγαίνει πιο Ευρωπαϊκή» από την κρίση. Παραγνωρίζει ότι η Ελλάδα πέρασε από το να είναι πιο φιλο-Ευρωπαϊκή το 2009 σε μια από τις πιο Ευρωσκεπτικιστικές χώρες το 2014. Δεν έχει μερίδιο ευθύνης το ΠΑΣΟΚ που ήταν στην διακυβέρνηση όλο αυτό το διάστημα;
Δεύτερον, το κείμενο εμφανίζει σύγχυση ως προς την παράταξη που θα στηρίξει: Η επιβαλλόμενη (λόγω ΠΑΣΟΚ) στήριξη στους Σοσιαλιστές δεν θα μπορούσε το είναι αλλιώς, ούτε μπορεί ανοιχτά να αμφισβητηθεί. Όμως δεν μπορούσαν και οι 58 να μην κατηγορήσουν την «διστακτικότητα και ατολμία» της παράταξης αυτών που «υποτάχτηκαν σε κακές επιλογές σε πρόσωπα κλειδιά» (ΕΣΚ). Μεταξύ της παράταξης της Μέρκελ και της παράταξης αυτών που υποτάχτηκαν στις κακές επιλογές της, διαλέγουν την δεύτερη. Απορρίπτουν χωρίς καν να αναφέρουν φυσικά την ύπαρξη μιας τρίτης παράταξη που δεν βαρύνεται με αυτή την κατηγορία και που από την αρχή της κρίσης φωνάζει για περισσότερη αλληλεγγύη και για συμπαράσταση στην Ελλάδα. Αυτή (η ακατανόμαστη λόγω ΠΑΣΟΚ) παράταξη είναι αυτή του Γκυ Φερχόφστατ, η τρίτη μεγαλύτερη παράταξη
Αλλά, η επιρροή του ΠΑΣΟΚ στο κείμενο φαντάζει πιο έντονα στο «δια ταύτα». Το κείμενο, όπως και όλοι μας, αναγνωρίζει το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας που έχει η Ευρώπη. Επίσης αναγνωρίζει, όπως όλοι μας, την αξία του Ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Όταν όμως έρχεται να προτείνει τον τρόπο που θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και θα διατηρηθεί το κοινωνικό μοντέλο, ο στόχος τίθεται στο να «αξιοποιήσει [η Ευρώπη] μεταξύ άλλων, το πλεονέκτημα που δίνει η συνολική ζήτηση που δημιουργεί η τεράστια εσωτερική αγορά της». Αυτή η αξιοποίηση είναι οπωσδήποτε σημαντική, αλλά δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τι ακριβώς προτείνει εδώ αυτό το κείμενο «μεταξύ άλλων». Θυμίζει, ίσως, το «λεφτά υπάρχουν» που θα χρειαστούν για να δημιουργήσουν τη ζήτηση. Το κοινωνικό μοντέλο έτσι φαίνεται να μην κινδυνεύει αλλά θα διατηρηθεί αυτομάτως από τα λεφτά που θα βρεθούν. Όμως, στην Ελλάδα το πρόβλημα δεν είναι εσωτερικής αγοράς αλλά παραγωγής. Αν με ένα μαγικό ραβδί τονώνονταν σήμερα η εσωτερική αγορά, δεν θα υπήρχε η παραγωγή που θα την ικανοποιήσει. Αφού ακόμη υστερούν οι μεταρρυθμίσεις, θα μπαίναμε απλά στις παλιές κακές συνήθειες των περισσότερων εισαγωγών ελέω μαγικού ραβδιού. Σύντομα, λοιπόν, θα κατρακυλούσαμε σε νέες αβύσσους και νέες περιπέτειες.
Οι ευρωεκλογές αυτές είναι σίγουρα πολύ σημαντικές. Αλλά και οι 58 περιλαμβάνουν πολλούς από τους καλύτερους και πιο τίμιους διανοητές της χώρας. Τώρα που η παλαιοκομματική επιρροή απομακρύνθηκε, όλοι θα βγαίναμε ωφελημένοι αν οι 58 παρουσίαζαν ένα νέο κείμενο με το τι πραγματικά πιστεύουν – χωρίς υπεκφυγές και ισορροπισμούς. Οι καλές προτάσεις μέσα από ένα τέτοιο κείμενο θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από πολλά κόμματα. Εμείς στην Δράση σίγουρα θα ενδιαφερόμαστε να τις ακούσουμε.
Με αυτόν τον τρόπο, η Ευρώπη των 58 δεν θα μείνει για πάντα μια χαμένη ήπειρος.