Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος (φαίνεται ότι προσπαθεί να) είναι ειλικρινής στις δημόσιες τοποθετήσεις του. Για να είμαστε πιο ακριβείς (προσπαθεί να) λέει λιγότερα-και μικρότερης βαρύτητας- ψέματα από τους άλλους της κυβέρνησης.
Η θέση του είναι πολύ δύσκολη, αλλά αυτό ισχύει για όλους τους προκατόχους του, τουλάχιστον από το ξέσπασμα της κρίσης και μετά. Μάλιστα, αν έκανε το αυτονόητο και ζητούσε τη γνώμη τους (έστω μυστικά, για να μην τον καταχεριάσουν οι «πούροι» συνάδελφοί του) θα μπορούσε και πολλά να μάθει και περισσότερα να καταλάβει.
Ο νυν υπουργός Οικονομικών έχει μια διπλή ευθύνη:
Πρώτον, πρέπει να υπογράψει μια νέα συμφωνία με την τρόικα, ουσιαστικά ένα νέο μίνι-Μνημόνιο, το οποίο θα έχει βαριές επιπτώσεις στο 90% των πολιτών. Θα είναι ίδιο ή παρόμοιο με τα προηγούμενα, αλλά η σωρευτική επίδρασή του το καθιστά χειρότερο. Δεν μπορεί να το παραδεχθεί δημοσίως, αλλά το γνωρίζει πολύ καλά. Μπορεί και να το παραδέχεται όταν κουβεντιάζει με το μαξιλάρι του, που θα ΄λεγε και ο Χαρίλαος Φλωράκης. Η υπογραφή της συμφωνίας αυτής είναι υποχρεωτική, έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα. Ισως να ήταν-λιγότερο ή περισσότερο- διαφορετικά αν ο προκάτοχός του, σε εκείνο το καταστροφικό εξάμηνο της «δημιουργικής ασάφειας» του 2015, έκανε στοιχειωδώς λογικά πράγματα και δεν τους είχε παρασύρει όλους σε έναν άχρηστο και εντέλει επιζήμιο χορό ανοησιών, βερμπαλισμών και κακών αποφάσεων (ένα παράδειγμα). Αλλά αυτά είναι παρελθόν. Τώρα η ευθύνη είναι όλη δική του, ο Βαρουφάκης έχει απαλλαγεί και παριστάνει τον τιμητή, ου μην αλλά και τον γενναίο.
Δεύτερον, ο Τσακαλώτος πρέπει να πει με έμφαση την αλήθεια για τη συμφωνία που θα υπογράψει. Οχι μισόλογα και «ναι μεν αλλά». Είναι αλήθεια ότι ο ίδιος δεν είπε ποτέ ότι τελειώνει η λιτότητα (εδώ και εδώ). Ωστόσο, αυτό δεν αρκεί. Διότι, λόγω και της ελαφρότητας των μαζικών μέσων επικοινωνίας, στον πολύ κόσμο φτάνουν περισσότερο οι ατάκες του για την Σκάρλετ Γιόχανσον και λιγότερο η επιβεβαίωση ότι έρχεται και νέα, επιπλέον, λιτότητα. Αλλωστε, όλοι οι άλλοι στην κυβέρνηση, με προεξάρχοντα τον Πρωθυπουργό, μιλάνε για το τέλος της λιτότητας (εδώ, εδώ) και οι ξετσίπωτοι προπαγανδιστές (εδώ) έχουν μια δικαιολογία γι’ αυτό που κάνουν. Ο υπουργός Οικονομικών, που ξέρει καλύτερα παντός άλλου τι θα συμβεί, πρέπει να τους βάλει ένα φρένο.
Διότι, όταν η συμφωνία υπογραφεί και τα μέτρα μπουν σε ένα χαρτί, όλοι θα καταλάβουν περί τίνος πρόκειται. Και τότε όλοι θα συνειδητοποιήσουν τη φούσκα των «αντιμέτρων». Διότι ένας μέσος Ελληνας με εισόδημα (ακόμα) χίλια ευρώ, που θα χάσει το 10% (στην καλύτερη περίπτωση) από τη μείωση του αφορολογήτου και της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις, θα δει το εισόδημά του να συρρικνώνεται κατά 1200 ευρώ το χρόνο. Με ποιο «αντίμετρο» σαν κι αυτά μπορεί να ισοφαριστεί αυτή η απώλεια; Με κανένα.
Γι’ αυτό, λοιπόν, η ευθύνη των οικονομικών υπουργών-και προσωπικά του Τσακαλώτου- είναι μεγάλη και δεν συγκρίνεται καθόλου με την αντίστοιχη των μπουρδολόγων και αερολόγων συναδέλφων του. Απλούστατα διότι εκείνος ξέρει τι θα υπογράψει και τι θα ακολουθήσει.
Ετσι κι αλλιώς η πορεία των υπουργών Οικονομικών είναι προδιαγεγραμμένη, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Δεν φαίνεται να μπορεί να αποφύγει την κοινή μοίρα τους ο κ. Τσακαλώτος. Και αφού δεν θα μπορέσει, κατά τα φαινόμενα, να συναντήσει την Σκάρλετ Γιόχανσον, ας πράξει έτσι ώστε να έχει την ικανοποίηση ότι είπε λίγη αλήθεια παραπάνω από τους άλλους.
Ως μαρξιστής ασφαλώς γνωρίζει τη ρήση του Λένιν «αλήθεια είναι ό,τι συμφέρει το λαό». Όμως, εν προκειμένω, μάλλον είναι καλύτερα να υπερισχύσει η ρήση του Οργουελ: «Σε μια εποχή παγκόσμιου ψεύδους, το να λες την αλήθεια είναι πράξη επαναστατική». Επομένως, «θαρσείν χρη».