* Είναι άλλο πράγμα να προσπαθείς να συνθέσεις απόψεις, να επιδιώκεις τη σύγκλιση ή να αναζητάς την αλήθεια “κάπου στη μέση”, εκεί όπου συνήθως (αν και καθόλου απαραίτητα) βρίσκεται. Και είναι άλλο πράγμα να διεξάγεις μονίμως το δημόσιο διάλογο, με συμψηφισμούς.
Επειδή λοιπόν κακώς ένας εισαγγελέας (κατά τη γνώμη πολλών, αλλά η ανεξαρτησία του δεν πρέπει να αμφισβητείται) ή ένας υπουργός μιας προηγούμενης κυβέρνησης ζήτησε τη δημοσιοποίηση ονομάτων και προσώπων οροθετικών γυναικών που εκδίδονταν χωρίς προφυλακτικό, αυτό δεν σημαίνει οτι η διαπόμπευση είναι ανεκτή ή επιθυμητή και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις. Το ίδιο ισχύει και για μια λίστα με τα εισοδήματα καλλιτεχνών, που διέρρευσε και δημοσιεύτηκε.
Επειδή μια ολόκληρη ομάδα αξιωματούχων της εκτελεστικής εξουσίας (εκλεγμένων και μη) παίζει μια απαράδεκτη “κολοκυθιά”, αρνούμενη να αποδώσει λογαριασμό στους πολίτες αυτής της χώρας για το πού βρίσκεται η λίστα Λαγκάρντ ή γιατί δεν έπραξε αυτά που έπρεπε από πλευράς ελέγχου, αυτό δεν σημαίνει οτι η δημοσίευση της λίστας (έτσι χωρίς έρευνα και προστασία από διαπόμπευση) εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, πάνω από αρχές και δικαιώματα.
Επειδή η λεγόμενη κοινή γνώμη είναι επιθετική προς τους πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας και αναζητά δικαίως ευθύνες, αυτό δε σημαίνει οτι Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (που παριστάνουν τα “σοβαρά”) δικαιούνται να γράφουν στον τίτλο του ρεπορτάζ τους για την κατάθεση Παπακωνσταντίνου τη φράση “έχασα το cd”, ενώ ουδέποτε έχει ειπωθεί.
Επειδή προφανώς διαφόρων τύπων συμφέροντα επιχειρούν να συγκαλύψουν τις υποθέσεις φοροδιαφυγής που περιλαμβάνονται (αλλά δεν αποτελούν μετά βεβαιότητας) τη εμφανιζόμενη ως “λίστα Λαγκάρντ”, αυτό δεν σημαίνει ένας δημοσιογράφος (ή καλύτερα εκδότης) μπορεί θεμιτά να επιδιώκει τη σύγκριση με τα Wikileaks (στα οποία δεν υπάρχει αντίτιμο αγοράς και κέρδος από την αποκάλυψη) ή να “πασπαλίζει την αντίσταση” του με στερεοτυπικά και δημαγωγικά συνθήματα του τύπου “για τους Έλληνες που τρώνε από τα σκουπίδια” ή “έρχονται να με συλλάβουν οι γερμανοτσολιάδες”.
Επειδή οι αρχές χειρίζονται ιδιαιτέρως άγαρμπα τέτοιου είδους υποθέσεις και κάνουν τα στραβά μάτια, επιχειρούν να συγκαλύψουν ή καθυστερούν επιδεικτικά, αυτό δεν σημαίνει οτι μπορεί να επικρίνονται όταν επιδιώκουν να εφαρμόσουν γρήγορα το νόμο – εκτός αν τον εφαρμόζουν λάθος. Δεν υπάρχει το “μα γιατί με γράφετε, αφού κι άλλοι πέρασαν με κόκκινο”. Για τους άλλους που περνούν συστηματικά με κόκκινο, πρέπει να φωνάζουμε κι όχι να το περνάμε κι εμεις, σε ανταπόδοση. Δεν μπορεί να συζητάμε μονίμως σε αυτή τη χώρα με επιχειρήματα του τύπου “μα κι εσείς σκοτώνατε τους μαύρους”.
Επειδή η προσπάθεια φίμωσης οποιασδήποτε ανεξάρτητης φωνής είναι απαράδεκτη σε μια δημοκρατία, αυτό δε σημαίνει οτι οποιοσδήποτε δημοσιογράφος αν “ξύνεται στη γκλίτσα του τσοπάνη”, για να κάνει καριέρα με σύγκρουση και συλλήψεις, πρέπει αυτομάτως να ηρωοποιείται. Η δημοσίευση της “λίστας Λαγκάρντ” (αν είναι αυτή η ίδια η αρχική και αναλοίωτη) ενδεχομένως να χρειάζεται κι ένα ξεκαθάρισμα λεπτών νομικών αποχρώσεων, ως προς τον σκοπό που εκπληρώνει – και θα κριθεί στο δικαστήριο. Είναι πολύ πιθανό μάλιστα να μην επιφέρει κανενός είδους καλύτερη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών, καθώς δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο με ποιόν τρόπο θα κάνει το ΣΔΟΕ πιο αποτελεσματικό.
Ας θυμηθούμε: Το ζητούμενο είναι όχι απλώς “να μάθουμε”, αλλά να ελεγχθούν και τιμωρηθούν όσοι παρανόμησαν. Η διαφάνεια είναι απαραίτητη, ακριβώς για να εκθέτει όλα τα αδικήματα στο φως, να προκαλεί τη δίωξη τους και να λειτουργεί αποτρεπτικά για την επανάληψη τους. Όχι για να έχει ως πιθανή παρενέργεια την αθώωση, όσων θα απαλλαγούν από το μικροσκόπιο της έρευνας, επειδή βρέθηκαν μέσα στο σωρό “δικαίων και αδίκων”…
.
* Δημοσιεύετηκε στην Athens Voice 30/10/2012