«51.6% πιστεύουν ότι δεν έχει περάσει ο κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ»
Στην προεκλογική παράσταση του ελληνικού πολιτικού δράματος ό λόγος περί πολιτικού κινδύνου της χώρας (country risk) έδωσε και πήρε και θα συνεχίσει να μονοπωλεί πιθανώς το ενδιαφέρον μας και μετά τις εκλογές με το ενδεχόμενο να γίνει και κυρίαρχος και υπερπροσδιορίζων των εξελίξεων λόγος. Εν τούτοις η «συχνή έως συχνότατη αναφορά ενδεχομένων κινδύνων κυρίως για εκφοβισμό» (ορισμός της κινδυνολογίας) ή εφησυχασμό παγίδευσε την αντιπαράθεση στις αρνητικές πλευρές μιας επικοινωνιακής δράσης –αντίδρασης που την μεταμόρφωνε από προειδοποίηση –ενημέρωση σε προπαγανδιστικό λόγο όχι δηλ. σε μια νηφάλια παρουσίαση διαφόρων αντιλήψεων και των εξ αυτών εκτιμήσεων των κινδύνων. Δυστυχώς, ούτε η «κινδυνική» ούτε η «ρισκολογία» έχουν ριζώσει ως επιστήμες ή κλάδοι επιστημών στην χώρα μας ,παρά το γεγονός ότι σε ορισμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα θεραπεύεται η διαχείριση των κινδύνων(φυσικών,περιβαλλοντικών,αστικών,επεγγελματικών,τεχνολογικών κ.α) και η διαχείριση του χρηματοπιστωτικού κινδύνου αποτελεί τμήμα στα περισσότερα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και σε μερικές μεγάλες επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια σπανίζουν στην Ελλάδα «κινδυνολόγοι» που να εμφανίζονται ως υπηρετούντες τους παραπάνω επιστημονικούς κλάδους πόσο μάλλον επιστήμονες που ενστερνίζονται κοινωνικές θεωρίες του ρίσκου. Φανταστείτε κάποιον να εμφανισθεί στα ΜΜΕ και να ανακοινώσει την ιδιότητα του ως κινδυνολόγος όπως σεισμολόγος, καρδιολόγος κλπ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Βουλή που διαλύθηκε μόνο ο Μίμης Ανδρουλάκης (που έχει αποκαλέσει τον εαυτό του διαχειριστή κινδύνων ) άρθρωσε ένα εξαιρετικό λόγο κατά την συζήτηση του προϋπολογισμού με τους όρους τις έννοιες και τη λογική της προβληματικής της Διαχείρισης του κινδύνου. Οποία απογοήτευση όταν ο ίδιος άνθρωπος πέταξε στα σκουπίδια όλον αυτόν το νοητικό εξοπλισμό αποφασίζοντας να βροντοφωνάξει τα τρία όχι για να περάσουμε με την συμβολή της χρυσής αυγής από μία κατάσταση διαχειρίσιμη εντός του Ευρωπαϊκου πλαισίου σε μια κατάσταση πλέον αυξημένης αβεβαιότητας και ασάφειας, που θα προκύψει με τις εκλογές ή και με άλλες εκλογές.
Είναι επιπλέον αξιοσημείωτο ότι μόλις μετά τον Ιούνιο του 2014 (Τάσος Γιαννίτσης-Hilton-ποιος άλλος;) πήρε δημοσιότητα(ευτυχώς και στην Μ) η παρουσίασή του με αντικείμενο «την ανάλυση των προβλημάτων στην ‘επικοινώνηση κινδύνου’ στην περίπτωση της καταστροφικής εξέλιξης του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος, αλλά και της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Όπου και οι δύο αυτές περιπτώσεις παρουσιάζουν σημαντικές αναλογίες, αν και έχουν πολύ διαφορετικές επιπτώσεις για την ελληνική κοινωνία.»
Ως γνωστόν ο κίνδυνος ελλοχεύει και στις λέξεις και στα πράγματα. Κάθε ορισμός είναι επικίνδυνος έλεγε ο Έρασμος. Ενώ, τίποτε στη ζωή δεν στερείται κινδύνων. Το ζην επικινδύνως ( έκδοσηΜΙΕΤ.1998)σε μια μεταβιομηχανική «κοινωνία κινδύνων-Ulrich Beck» έχει γίνει δυστυχώς τρόπος του ζην και του ύφους του .
Ριζωμένος ως απειλή και αιτία επικείμενου κακού και στις τέσσερες μορφές της κίνησης κατά Αριστοτέλη παράγει την οδύνη(κινέω +οδύνη) αν δεν εφαρμόζονται ή υποτιμώνται οι αρχές της πρό-νοιας, πρόληψης, της προστασίας και της προφύλαξης από αυτόν και αντίθετα εξυψώνεται ή προάγεται η διακινδύνευση (risk), όταν την εχέφρονα Δελφική προσταγή:κινδύνευε φρονίμως αντικαθιστά το «ποτέ τίποτε μεγάλο δεν επιτεύχθηκε χωρίς κίνδυνο που τόνιζε ο Νικολό Μακιαβέλι αντιγράφοντας το «Πονούντων και κινδυνευόντων τα καλά και μεγάλα έργα» του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή σε πιο σύγχρονη εκδοχή «το ποτέ μη μου λες τις πιθανότητες» που φώναζε ο Χάρισον Φορντ στο πόλεμο των άστρων.(No risk no reward είναι ο μοντέρνος αφορισμός.)
Έγραφε την Κυριακή 4 Ιουλίου του 1996 στις Νέες Εποχές ο Κ.Τσουκαλάς: Εκσυγχρονιστικές κυβείες. «Η συνοχή του κοινωνικού ιστού προυποθέτει τη συνεχή ενεργοποίηση του Όλου προς την κατεύθυνση της ελαχιστοποίησης των κινδύνων για τα μέλη της .»Η ατομική καταστροφή εγκαλεί την συμπάθεια και την αρωγή κοινωνία του πολιτισμού ωθείται στο να συνεπικουρεί έστω συμβολικά , τα θύματα της αδικίας ή της ατυχίας. Η αρωγή όμως επιβάλλει την πρό-νοια και την προφύλαξη ακόμη και για τους μανιακούς του ιλίγγου.»
Όταν λαμβάνονται αποφάσεις και μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων , είτε σε ατομικό επίπεδο είτε σε συλλογικό ,ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν –«αντιλαμβάνονται» αυτούς τους κινδύνους παρότι εξετάζουν τα ίδια δεδομένα καθορίζει τις αποφάσεις και τα μέτρα που θα ληφθούν για την διασφάλιση της ασφάλειά τους. Και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται αντιληπτός και αποδεκτός ο κίνδυνος διαφέρει κατά πολύ από ομάδα (π.χ.ειδικών) σε ομάδα (π.χ, πολιτικών, απλών ανθρώπων). Οι άνθρωποι προκειμένου να συλλάβουν θέματα όπως η αξιολόγηση του κινδύνου, χρησιμοποιούν ένα σύνολο μεθόδων , αλλά η διαμόρφωση της αντίληψης τους επηρεάζεται από πλήθος χαρακτηριστικών όχι μόνο κοινωνικών,πολιτισμικών ή ψυχολογικών(ηθικές αξίες, ευθύνη,τζόγος, φόβος, εμπιστοσύνη, εξοικίωση,συχνότητα προβολής, αξιοπιστία φορέα, διαθεσιμότητα πληροφοριών,πολυπλοκότητα,μνήμη,υποκειμενική ανοσία. κλπ) που αντανακλούν διάφορα είδη λογικής ή τα θέτουν υπό αμφισβήτηση π.χ.:τυπικής, συμβολικής, διαλεκτικής ,ασαφούς .Μία λογική που συνήθως παραμερίζεται είναι η ιστορική-μυθική λογική όπως την παρουσιάζει ο παρακάτω προβολέας:
Σκηνή Α. Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας ,πρόβλεψη κινδύνου…Μια τελευταία προσπάθεια να προειδοποιήσει τους Τρώες κάνει ο θείος του Αινεία και ιερέας του Απόλλωνα στη Θύμβρα, ο Λαοκόοντας, που χτυπά τον Δούρειο Ίππο με το κοντάρι του στην κοιλιά ξεσηκώνοντας νέους δισταγμούς. Οι περισσότεροι Τρώες όμως έχουν πια πειστεί για την ορθότητα της απόφασής τους και οι επιφυλάξεις του Λαοκόοντα πέφτουν στο κενό. Τότε ο ιερέας πηγαίνει με τους δυο γιους του στην παραλία για να θυσιάσει έναν ταύρο στον Ποσειδώνα. Εκεί βρίσκει όμως φριχτό θάνατο μαζί με τον ένα γιο του από δυο πελώρια φίδια, που βγαίνουν από τη θάλασσα και τους κατασπαράζουν. Ο θάνατος του Λαοκόοντα παραμερίζει και τους τελευταίους δισταγμούς, καθώς οι Τρώες τον ερμηνεύουν ως τιμωρία για την ασέβειά του να χτυπήσει με το κοντάρι το αφιέρωμα στην Αθηνά. Έτσι ρίχνονται όλοι στα γλέντια για τη λήξη του πολέμου…
Σκηνή Β.Κασσάνδρα: Όπως το άλογο πλησίαζε την πόλη, η Κασσάνδρα άρχισε να ουρλιάζει, προειδοποιώντας τους Τρώες συμπατριώτες της για την πραγματική φύση του δώρου. Ωστόσο, την είδαν ως τρελή και την αγνόησαν. Την επόμενη νύχτα οι Αχαιοί στρατιώτες βγήκαν έξω από το άλογο και άνοιξαν τις πύλες στον υπόλοιπο ελληνικό στρατό στην Τροία. Έτσι προχώρησαν στη λεηλασία της πόλης, σκοτώνοντας