Το εξαιρετικά δημοφιλές ανέκδοτο με τον γρύλλο («Δεν πας στο διάολο εσύ κι ο γρύλλος σου;) στριφογυρνάει συνεχώς στο μυαλό μου μετά τις ιταλικές εκλογές. Η «αυτο-διασκέδαση» είναι μια κάποια διέξοδος σε στιγμές μελαγχολίας. Τυχαίνει να έχω πολλούς φίλους Ιταλούς, των οποίων την μελαγχολία προσπάθησα να διασκεδάσω με το εν λόγω ανέκδοτο, αλλά το χειλάκι τους δεν έσκασε.

.

Γιατί; Το «σχέδιο Γκρίλο» (και Μπερλουσκόνι) είναι άπαιχτο. Εν ολίγοις, λέει: «Θα πιέσουμε την Μέρκελ με ακυβερνησία, χάος στις αγορές κ.ο.κ. και είτε θα αποφασίσει να εκδώσει ευρω-ομόλογα και να σπάσει οριστικά η παράνοια της λιτότητας, είτε δεν θα λυγίσει και θα πάμε στην λιρέτα. Τότε, εμείς οι Ιταλοί, θα κάνουμε υποτίμηση, το χρέος μας θα μειωθεί θεαματικά αφού θα γίνει σε λιρέτες, θα κόβουμε χρήμα -δεν μας πειράζει ο πληθωρισμός, έχουμε ξαναζήσει επί χρόνια με αυτόν- θα χρηματοδοτούμε την οικονομία, θα πουλάμε φτηνότερα αυτοκίνητα και βιομηχανικά προϊόντα (σε λιρέτες), αυξάνοντας τις πωλήσεις, θα πουλάμε -αφού θα είναι φτηνότερα και πιο ανταγωνιστικά- και τα ποιοτικά μας τρόφιμα και τον τουρισμό μας. Κι ας πάνε να κουρεύονται οι Γερμανοί και οι συν αυτοίς».

.

Σε πρώτο άκουσμα, μοιάζει σαν οι Ιταλοί του Γκρίλο και του Μπερλουσκόνι να έχουν βρει την λύση στο δράμα της κρίσης χρέους που διαλύει τις κοινωνίες του ευρωπαϊκού νότου. Αλλά…

.

Οι σοβαροί Ιταλοί, ακόμη και αυτοί που για διαμαρτυρία και μόνο ψήφισαν Γκρίλο και Μπερλουσκόνι (μην υποτιμούμε τα ανθρώπινα όρια όσων έχουν καταστραφεί από την ανεργία, τα δάνεια και τους αλλεπάλληλους φόρους), ΞΕΡΟΥΝ ότι αν τυχόν η Ιταλία πάει στην λιρέτα, δεν υπάρχει περίπτωση επιβίωσης του Ευρώ. Η επόμενη ημέρα θα βρει «λυτρωμένες» τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και ειδικά τις υπερχρεωμένες οικονομίες, αφού πηγαίνοντας όλοι στα εθνικά τους νομίσματα, θα οφείλουν μικρότερα πλέον χρέη και θα μπορούν να χρηματοδοτούν άνετα τις εθνικές τους οικονομίες κόβοντας χρήμα. Την ίδια ώρα όμως, οι υποτιμήσεις (πόσες θα είναι, μέχρι πού θα φτάσουν;) θα εξαερώσουν την σημερινή αξία καταθέσεων και ακινήτων. Ένα τσουνάμι πληθωρισμού θα εμφανιστεί ως τέρας, μειώνοντας δραματικά την αγοραστική αξία όλων των σήμερα εχόντων καταναλωτών, ακόμη και στην Γερμανία (που για να σταθεί στα πόδια της με το νέο μάρκο θα περάσει από συμπληγάδες), καταβροχθίζοντας τις πωλήσεις των ποιοτικών (και ειλικρινά ακριβών σήμερα) ιταλικών προϊόντων. Οι Ιταλοί θα έχουν «νικήσει» την απαράδεκτη πολιτική της Γερμανίας, αλλά θα είναι πολύ φτωχοί και θα είναι αδύνατον να πουλήσουν τα προϊόντα τους στις πλούσιες ευρωπαϊκές αγορές.

.

Ακούω τον Γκρίλο να «τουιτάρει» ότι «… και τι μας νοιάζει, θα πουλάμε στην Αμερική και την Κίνα». Ωραία σκέψη, πράγματι. Αλλά…

.

Αν το Ευρώ πάψει να υπάρχει, αυτόματα το δολάριο θα γίνει «σκληρό» νόμισμα. Οι Αμερικανοί θα χάσουν εξαγωγές και τουρισμό. Σε ένα εξάμηνο, ένα τσουνάμι λουκέτων θα φέρει την ανεργία στο 20% και την ύφεση στο 5% εντός ΗΠΑ. Και έπεται συνέχεια. Με την φτώχεια να απλώνεται στην Αμερική, η Κίνα δεν θα έχει πλέον πού να πουλήσει τα προϊόντα της. Οι Ευρωπαίοι θα παλεύουν για τα στοιχειώδη, οι Αμερικανοί το ίδιο. Οι εξαγωγές της Κίνας θα μειωθούν δραματικά. Η ύφεση στην Κίνα ίσως αγγίξει το 10% ετησίως…

.

Οι Ιταλοί θα τρώνε τα απούλητα νόστιμα τρόφιμά τους χορεύοντας ταραντέλες (τουλάχιστον έχουν μεγάλη παραγωγή, δεν θα πεινάσουν) και πίνοντας τα ωραία τους κρασιά θα κάνουν προπόσεις για την «καταστροφή της Μέρκελ». Το όλο στόρι, εντέλει, θα έχει εξελιχθεί σε σπλάτερ. Με νεκρούς από πείνα στην Ελλάδα (που έχει αστεία παραγωγή και εξαρτάται από μεγάλες εισαγωγές τροφίμων) και το πιθανότερο και σε άλλες χώρες. Επειδή ο πληθωρισμός θα κάνει απλησίαστα ακόμη και τα στοιχειώδη τρόφιμα, ίσως ακόμη και στην Γερμανία.

.

Την συνέχεια της συγγραφής του εφιαλτικού σεναρίου θα την γράψει με πολύ σκληρό τρόπο η ιστορία. Που είναι άτιμο πράγμα και δεν αστειεύεται.
…

.

Το «λιώσιμο» της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, από το παρανοϊκό σχέδιο λιτότητας με διάρκεια που εφαρμόζεται κατά κύριο λόγο σε βάρος των φτωχότερων και πιο αδύναμων στον ευρωπαϊκό νότο, είναι μια απολύτως μη αποδεκτή και βαθιά απάνθρωπη κατάσταση. Αλλά η μόνη λύση που υπάρχει για να αλλάξουν τα δεδομένα της Ευρώ-παράνοιας, είναι η έκδοση ευρω-ομολόγων και η μαζική διαγραφή μεγάλου μέρους των χρεών και των καταθέσεων σε όλες τις υπερχρεωμένες οικονομίες. Θα χάσουν οι τράπεζες, πολλές θα κλείσουν. Μεγαλοκαταθέτες που έβγαλαν παράλογα κέρδη από την ιλιγγιώδη έκρηξη των αγορών μέχρι το 2009, θα χάσουν τα μισά, ίσως και περισσότερα χρήματα που «αποταμίευσαν». Θα έχουμε ελεγχόμενο πληθωρισμό. Αλλά οι κοινωνίες θα βρουν μια γέφυρα σωτηρίας και επιβίωσης να βαδίσουν. Και να κερδίσουν χρόνο για την αναδιάρθρωση των οικονομιών, προς την κατεύθυνση του αναπόφευκτου μοντέλου χαμηλότερης κατανάλωσης και υψηλότερης αυτοκατανάλωσης και κοινωνικής οικονομίας.

.

Ο Μπερλουσκόνι, όσο επιβαρυμένο βιογραφικό και να έχει, είναι βέβαιο ότι τα κατανοεί όλα αυτά. Και επειδή δεν θέλει να μείνει στην ιστορία ως ο καταστροφέας του κόσμου, θα κινηθεί σε κάποια όρια.

Ο Γκρίλο όμως, τον οποίο έσπευσε να θαυμάσει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ (!!!) ως αντιστασιακό της λιτότητας και κατά κάποιον τρόπο ως εκφραστή της αριστερής ψήφου, είναι ένας αυταρχικός ηγέτης: το κόμμα του διοικείται αποκλειστικά από τον ίδιο μέσω μηνυνάτων στο twitter. Ούτε όργανα να συνεδριάσουν, ούτε καν όργανα. Μόνο τοπικές ή θεματικές ομάδες στο Facebook και «διαδικτυακές ψηφοφορίες» των μελών και ψηφοφόρων για το τι να γίνει. Ένα καταστατικό 7 άρθρων! Η ιδιοκτησία του κόμματος ανήκει μόνο στον Γκρίλο. Το πιο εξωφρενικό: Αποφασίζει μόνος του για κάθε θέμα και εν συνεχεία ανακοινώνει τις αποφάσεις του στα social media. Κι όλα αυτά, λέγοντας απίστευτες φανφάρες, ότι το διαδίκτυο ανακαινίζει την δημοκρατία και την κάνει διαφανή και άμεση… (πολύ καλή παρουσίαση για τον Γκρίλο στο: http://www.opendemocracy.net/jamie-bartlett/beppe-grillos-five-star-revolution).

Πρόκειται για έναν εκσυγχρονισμένο και πολύ επικίνδυνο φασισμό. Που ναι μεν εξηγείται από την κρίση της πολιτικής στην Ευρώπη και την εξαθλίωση των ανθρώπων από την λιτότητα, αλλά πώς άραγε δικαιολογείται; Ιδίως όταν μεγάλοι αριθμοί ψηφοφόρων του Γκρίλο προέρχονται από την Αριστερά;
…

.

Επιστρέφω στους φίλους μου Ιταλούς. Που σκάνε με το αποτέλεσμα των εκλογών και βιώνουν μεγάλη απόγνωση, επειδή δεν ξέρουν αν όσοι ψήφισαν Γκρίλο το εννοούσαν, ή αν απλά κατέθεσαν την διαμαρτυρία τους. Αν και είναι πολύ άσχημο ένας ιστορικός λαός, με την πιο ανεπτυγμένη ευρωπαϊστική συνείδηση, να κάνει φάρσες ικανές να διαλύσουν το σύμπαν, θα ήταν τουλάχιστον μια παρηγοριά.

.

Το μεγάλο πρόβλημα όμως στην Ευρώπη, την Ιταλία και φυσικά στην Ελλάδα, είναι, όχι η κρίση της πολιτικής, αλλά η κρίση της Κεντρο-Αριστεράς. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, το μεγάλο ιστορικό ρεύμα της σοσιαλδημοκρατίας έκανε την καταστροφική επιλογή να υποταχθεί -στην πλειοψηφία του- στις απάνθρωπες απαιτήσεις των τραπεζιτών και του μεγάλου κεφαλαίου, στις σκληρές νεοφιλελεύθερες ατζέντες των αγορών και των πολυεθνικών εδώ και 15 χρόνια, αποδεχόμενο τις διαλυτικές για την κοινωνική συνοχή συμφωνίες της οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Το χειρότερο, έκανε το λάθος να μειώσει δραστικά το μεγαλύτερο επίτευγμα της ανθρωπότητας, το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος. Έτσι, ηττήθηκε κατά κράτος από την πούρα δεξιά. Το δραματικό αποτέλεσμα στην Ιταλία, δείχνει ότι η σημερινή Κεντρο-Αριστερά δεν έχει μέλλον. Ούτε στην Ελλάδα, ούτε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Με την παρούσα ιδεολογικο-πολιτική συνταγή, θα σέρνεται από ήττα σε ήττα, από την πατροπαράδοτη Δεξιά και την νεο-ανερχόμενη κρυπτο-φασιστική παράταξη. Που αν επικρατήσει κάπου -και όπως φαίνεται δεν είμαστε μακριά- πολύ γρήγορα όλα θα γίνουν λίμπα.

.

Η κεντρο-Αριστερά για να ξαναϋπάρξει, είναι απαραίτητο να συντάξει μαζί με άλλες δυνάμεις (κοινωνιστική τάση Φιλελεύθερων, Πράσινους, Δημοκράτες Αριστερούς) ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, με ζητούμενα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την δικαιοσύνη, ένα κοινωνικό συμβόλαιο όμως που να είναι σε θέση να εξασφαλίζει την λειτουργία της οικονομίας με όρους παραγωγής και όχι με όρους εξαλλαγμένου κεϋνσιανού παρασιτισμού. Ο δρόμος είναι μακρύς, θα περάσει από πολλές διεργασίες και στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη. 

Το πιθανότερο είναι ότι η νέα κεντρο-Αριστερά θα έρθει μέσα από νέες ιστορικές περιπέτειες. Και όχι από το όποιο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και τα νοητικά γυμνάσματα πολιτικών, που έχουν ακόμη να εξηγήσουν πολλά πώς και γιατί.

.

.

* Ο Γιάννης Σακιώτης είναι Πολιτικός επιστήμων – διεθνολόγος, Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου, με ειδίκευση σε θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής και αειφόρου ανάπτυξης. Έχει συμμετάσχει ενεργά ως συντάκτης σε περιοδικές εκδόσεις (Γεωτρόπιο, Νέα Πολιτική, Νέα Οικολογία, Οικοτοπία, Δαίμων της Οικολογίας, Nέα Κοινωνιολογία), σε πολιτικούς χώρους της Αριστεράς, του Κέντρου και της Οικολογίας και σε ΜΚΟ για το περιβάλλον και την κοινωνία (Οργάνωση Γη). Εργάζεται σε διεθνή οργανισμό.