Στις 18 Μαΐου του 1911 πέθανε ο Γκούσταβ Μάλερ. Με αφορμή την επέτειο του θανάτου του μεγάλου συνθέτη, αναδημοσιεύουμε ένα κείμενο του Αλέξανδρου Ίσαρη για «Το τραγούδι της Γης» από το περιοδικό Ποίηση, τ. 4 (φθινόπωρο 1994).

Το τραγούδι της Γης

—του Αλέξανδρου Ίσαρη—

Ο Gustav Mahler (7 Ιουλίου 1860 – 18 Μαΐου 1911)  άρχισε να συνθέτει «Το τραγούδι της Γης», που συνήθως αναφέρεται ως συμφωνία σε έξι μέρη, το καλοκαίρι του 1907 και το ολοκλήρωσε το φθινόπωρο του 1908. Το 1907 υπήρξε η πιο δύσκολη, η πιο μοιραία χρονιά της ζωής του. Έχασε την κόρη του Μαρία Άννα, την πολυαγαπημένη του Πούτσι, κατά τη διάρκεια των διακοπών της οικογένειας στο Μάιερνιγκ. Παραιτήθηκε από τη θέση του διευθυντή της όπερας της Βιέννης. Εντελώς τυχαία, πληροφορήθηκε από έναν επαρχιακό γιατρό που εξέτασε τη γυναίκα του πως έπασχε από μια χρόνια καρδιακή πάθηση. Μετά απ’ αυτό, ο προσωπικός του γιατρός τού απαγόρευσε να κολυμπάει, να κωπηλατεί, να κάνει ορειβασία και μακρινούς περιπάτους… Την ίδια εκείνη χρονιά κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Ίνζελ της Λειψίας μια Ανθολογία κινέζικης ποίησης με τον τίτλο Ο κινέζικος αυλός. Το βιβλίο περιείχε ογδόντα ποιήματα σε μετάφραση του Χανς Μπέτγκε.

Ο Μάλερ ενθουσιάστηκε με το βιβλίο, από το οποίο επέλεξε εφτά ποιήματα για να γράψει «Το τραγούδι της Γης» (τα δύο από αυτά συγχωνεύτηκαν στο τελευταίο του κύκλου, το οποίο φέρει τον τίτλο «Ο αποχαιρετισμός»). Τα τέσσερα από τα εφτά εκείνα ποιήματα ανήκουν στον μεγάλο κινέζο ποιητή Λι Τάι Πο (701-762 μ.Χ.), που με το όνομα Ριχάκου συναντάμε και στην «Κατάη» του Έζρα Πάουντ. Τα ποιήματα της συλλογής  περιγράφουν τη ματαιότητα των ανθρώπινων πραγμάτων και την ομορφιά της γης, που επιζεί των εκατομμυρίων ατομικών θανάτων των κατοίκων της. Κατά τη μελοποίησή τους ο Μάλερ έκανε μερικές αλλαγές στη μετάφραση του Μπέτγκε, μετατοπίζοντας ή αντικαθιστώντας κάποιες λέξεις.

Η συνέχεια εδώ