Γιατί «σοσιαλδημοκρατία»;

Γιώργος Προκοπάκης 23 Μαϊ 2013

Σε άρθρο του με τίτλο «Ζει η σοσιαλδημοκρατία;», ο Γιώργος Σιακαντάρης, με αφορμή τις εκδηλώσεις στη Λειψία για τα 150 χρόνια από την ίδρυση του (SPD), αναφέρεται στα ερωτήματα που τίθενται για τον ρόλο -εάν υπάρχει αυτός- της Σοσιαλδημοκρατίας σήμερα. Καταλήγει, μάλιστα, πως, «Αν σοσιαλδημοκρατία σημαίνει πολιτική και πολιτική κατά Γκράμσι είναι ο πόλεμος θέσεων στο δημοκρατικό πλαίσιο και όχι η μετωπική σύγκρουση (πόλεμος ελιγμών), τότε τίποτα δεν αποκλείει τα κεντρικά προτάγματα της σοσιαλδημοκρατίας να έρθουν πάλι στο προσκήνιο, μέσα όμως από διαφορετικά οχήματα (παγκόσμιο κράτος-πρόνοιας), στηριζόμενα σε διαφορετικά πολιτικά υποκείμενα (στην κοινωνία των ατόμων και όχι, γενικά, στην εργατική τάξη).»

.

Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω, είναι γιατί πρέπει να διατηρείται το όνομα «σοσιαλδημοκρατία», σε κάτι που δεν είναι. Αν αποκωδικοποιηθεί όλη η πρόσφατη αρθρογραφία Σιακαντάρη (αλλά και άλλων – συμπτωματικά υποθέτω όλοι προερχόμενοι από την ελληνική έκφραση της σοσιαλδημοκρατίας, το ΠΑΣΟΚ δηλαδή), βρισκόμαστε ενώπιον μιας ελαφράς παραλλαγής φιλελευθερισμού. Ο προσδιορισμός γίνεται αρνητικά (δεν είμαστε δεξιά, δεν είμαστε κρατικιστική αριστερά), όχι όμως θετικά (αυτοί είμαστε).

Έχει σημασία; Βέβαια! Η μετάβαση της (ανήμπορης;) σοσιαλδημοκρατίας σε «κάτι άλλο», ή θα γίνει με επεξεργασίες και πολιτικές ωσμώσεις, ονοματίζοντας τα σημεία τομής, ή θα είναι επιχείρηση διατήρησης στην κεντρική πολιτική σκηνή, με παρελθοντικές αναφορές.

Ωραία η πλανητική λύση για το κοινωνικό κράτος που «δίνει όραμα», αλλά σ’ αυτόν τον έρμο τον πλανήτη, το 50% του συνόλου των δαπανών κοινωνικού κράτους πηγαίνουν στο 5% του πληθυσμού του – στην Ευρώπη. Ως κουβέντα, το πλανητικό κοινωνικό κράτος, είναι ευχάριστη. Πλην όμως σημαίνει, ή ραγδαία αύξηση του παγκόσμιου πλούτου, ή ισορροπία κάπου ανάμεσα στο κοινωνικό κράτος της Σκανδιναβίας και την παιδική εργασία της Ταϋλάνδης.

Σε ένα μεταβατικό στάδιο (50 ή 100 ετών!) κάτι πρέπει να πει αυτή η υπό εκκόλαψη νέα σοσιαλδημοκρατία. Διαφορετικά, κινδυνεύει να μην κληθεί να πει ποτέ τίποτε. Δηλαδή, θα πορεύεται με παρελθοντικές αναφορές μέχρι την πλήρη απαξίωση.

Αν ονοματισθούν τα πράγματα και δεν πρόκειται για προσπάθεια παραμονής στην κεντρική σκηνή, υπάρχει περίπτωση να υπάρξει εναλλακτική πρόταση στο τρέχον μοντέλο.

Ένα τελευταίο: Ακριβώς λόγω του χάσματος στο κοινωνικό κράτος ανάμεσα στα κράτη/υπερεθνικούς σχηματισμούς/αναπτυσσόμενα κράτη, κ.λπ., αυτή η νέα σοσιαλδημοκρατία, παρά τις αναφορές σε πλανητικό κοινωνικό κράτος, πυροδοτεί ακριβώς το αντίθετο. Την «αυτόματη» συσπείρωση στα όρια που μπορεί να προστατεύσουν ένα κάποιο κοινωνικό κράτος. Γινόμαστε μάρτυρες αυτής της διαδικασίας, αυτήν την εποχή. Οι αντιφεντεραλιστικές πρακτικές έρχονται (και) από τη σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη. Σε δεύτερο χρόνο βέβαια. Σε πρώτο χρόνο έρχεται η ανακατανομή πλεονασμάτων με όρους σχεδόν μεταφυσικούς.

Η φυγή προς τα μπρος πρέπει να κοιτάει μπροστά, τελικά.

.


.

Το κείμενο αυτό είχε αρχικά αναρτηθεί ως σχόλιο. Αποφασίστηκε, όμως από τη σύνταξη της «Μ» με σύμφωνη γνωμη του Γ. Π, να αναρτηθεί ως αυτόνομο άρθρο, συμβάλλοντας στον διάλογο για την Σοσιαλδημοκρατία σήμερα.