Μια απάντηση θα ήταν γιατί με κάλεσαν και είμαι ευγενικός άνθρωπος. Λάθος. Ούτε όπου με καλούν για ομιλητή πάω ούτε τόσο ευγενικός είμαι. Αν η εκδήλωση ήταν επετειακού χαρακτήρα και μύριζε μούχλα θα αρνιόμουν αγενώς την πρόσκληση. Η σωστή απάντηση είναι ότι η εκδήλωση αυτή καθ’ εαυτή έχει θεματολογικό ενδιαφέρον και κυρίως ότι συνδέεται άμεσα με το επόμενο βήμα που είναι η συγκρότηση της μεγάλης μεταρρυθμιστικής κεντροαριστεράς. Δεν πρόκειται μόνο για ένα διήμερο κατά το οποίο θα γίνει προσπάθεια αξιολόγησης και επανεκτίμησης της πορείας ενός κόμματος που σφράγισε με την παρουσία του τη μεταπολιτευτική περίοδο. Το πιο σημαντικό είναι ότι αυτή η προσπάθεια δεν περιορίζεται εντός των τειχών και τα συμπεράσματα δεν αφορούν μόνο τον ιστορικό του μέλλοντος αλλά μπαίνουν κατευθείαν προς αξιοποίηση στον φάκελο κεντροαριστερά που ανοίγει αμέσως μετά. Το θέμα που μου πρότειναν οι διοργανωτές να παρουσιάσω δεν έχει σημασία μόνο για την αποτίμηση του παρελθόντος αλλά συνδέεται άμεσα με το επόμενο βήμα όπως θα καταλάβετε από τον τίτλο: «ΠΑΣΟΚ και η άλλη Αριστερά, μια δύσκολη σχέση». Δεν θα πω κάτι που δεν το ξέρουν οι αναγνώστες του Protagon, όσοι παρακολουθούν εδώ και τρία χρόνια τα κείμενά μου, ούτε θα αλλάξω ένα γιώτα από τους προβληματισμούς μου και την πρόταση με την οποία σας βομβαρδίζω όλη αυτή την περίοδο.

Θεωρώ όμως ότι έχει μεγάλη σημασία ότι αυτά θα ειπωθούν μπροστά σε ένα κοινό που μέχρι πρότινος θεωρούσε την κεντροαριστερά ταυτόσημη με τον πράσινο ήλιο και σήμερα βρίσκεται σε σταυροδρόμι κρίσιμων αποφάσεων που υπερβαίνουν τα κομματικά σύνορα. Θα έχει παρεμβατικό χαρακτήρα η τοποθέτησή μου και αυτό προφανώς το γνώριζαν οι διοργανωτές. Πιστεύω ότι για τους ίδιους πάνω κάτω λόγους συγκεντρώνονται αυτό το διήμερο δυνάμεις ενός ευρύτατου φάσματος. Άλλοι δεν είχαν ποτέ σχέση με το ΠΑΣΟΚ, ορισμένοι ήσαν και απέναντι, άλλοι διαφώνησαν στην πορεία και ακολούθησαν άλλες διαδρομές. Όλοι όμως συνειδητοποιούν ότι έφτασε η στιγμή για τη σταδιακή συνένωση σε έναν φορέα «των δυνάμεων της Σοσιαλδημοκρατίας, της δημοκρατικής Αριστεράς και του μεταρρυθμιστικού Κέντρου». Ότι ο «κατακερματισμός του χώρου και η αδυναμία των στελεχών του να συνεργαστούν για τη συσπείρωσή του αφήνουν ένα τεράστιο κενό στο πολιτικό φάσμα». Η παραπάνω δήλωση του καθηγητή Γιώργου Παγουλάτου – που επίσης θα δώσει το παρόν – στο ΒΗΜΑ της Κυριακής, συμπυκνώνει με τον καλύτερο τρόπο τη βούληση του ευρύτερου χώρου να ενεργοποιηθεί και αποτελεί και μια έμμεση απάντηση στις λίγες ενστάσεις που ακούστηκαν για την εκδήλωση του ΙΣΤΑΜΕ.

Ποιος ήταν ο πυρήνας αυτών των ενστάσεων; Ότι θα ωφεληθεί ο Βενιζέλος, ότι το ΠΑΣΟΚ θα αξιοποιήσει μονομερώς τη μεγάλη συσπείρωση προς ίδιον όφελος και μετά την 3η του Σεπτέμβρη θα «ξεχάσει» την υπόθεση της κεντροαριστεράς. Ως οπαδός της θεωρίας win win δεν έχω κανένα πρόβλημα αν ωφεληθεί ο Βενιζέλος υπό την προϋπόθεση ότι θα ωφεληθεί πρωτίστως η κοινή μας υπόθεση, της συγκρότησης της ελληνικής Ελιάς εν όψει ευρωεκλογών. Όπως θα είχε ωφεληθεί και περισσότερο μάλιστα από τον Βενιζέλο αν δεν είχε χαθεί σε ατραπούς αναζήτησης αναχρονιστικών δυνάμεων για τη δική του «κεντροαριστερά», ο Φώτης Κουβέλης. Παρεμπιπτόντως, παρά τη σκληρή και κατά τη γνώμη μου απολύτως δικαιολογημένη κριτική που ασκώ στον τελευταίο, θα ήμουν ο πρώτος που θα χαιρέτιζα μια επανασύνδεσή του με τη λογική και τις εν εξελίξει σοβαρές διεργασίες. Ο φόβος μήπως το ΠΑΣΟΚ τα «πάρει όλα και φύγει» ενώ θεωρητικά έχει βάση, πρακτικά παραβλέπει τη διαμορφωμένη πραγματικότητα. Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε πρόκειται να ξαναγίνει κόμμα του 40%. Και ολόκληρη η ΔΗΜΑΡ να αθροιστεί δεν θα δημιουργηθεί δυναμική.

Η κεντροαριστερά θα αναδειχθεί σε ισχυρό τρίτο πόλο μόνο αν συγκροτηθεί σε νέες βάσεις, αν φτιαχτεί από ένα μείγμα νέων και παλιών όπου το κέντρο βάρους θα είναι στους νέους. Νέους προγραμματικά και ηλικιακά που θα ενσωματώνουν ό,τι χρήσιμο έρχεται από το παρελθόν. Αν η εκδήλωση του ΙΣΤΑΜΕ έχει ένα επιπλέον ενδιαφέρον στοιχείο είναι η ανθρωπογεωγραφία της, που παίρνει υπόψη αυτήν την αναγκαιότητα. Αν λοιπόν το ΠΑΣΟΚ αποφασίσει να μας «κοροϊδέψει» και να γυρίσει στη λογική του «ΠΑΣΟΚ και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις» το αποτέλεσμα θα είναι η πολιτική του αυτοκτονία. Επειδή θεωρώ ότι τα σοβαρά κόμματα δεν αυτοκτονούν και επειδή μου αρέσει να βλέπω την αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων και να μη βυθίζομαι σε ωκεανούς καχυποψίας, ερμηνεύω την εκδήλωση του ΙΣΤΑΜΕ σαν ένα σκαλοπάτι για να φτάσουμε στο κεφαλόσκαλο της ενιαίας και ευρύχωρης κεντροαριστεράς.

Υ.Γ.: Εντάξει, υπάρχει και ένας άλλος λόγος για τον οποίο θα πάω. Θέλω να ακούσω τον Σημίτη.