Στη γειτονική Ιταλία, μια χώρα που θα ήταν σαν την Ελλάδα αν δεν ήταν η Ιταλία, ή έτσι τουλάχιστον νομίζουμε, το νέο νομοσχέδιο για την εκπαίδευση προβλέπει, εκτός των άλλων, την εκταμίευση 200 εκατομμυρίων ευρώ από το 2016 για το 5% των εκπαιδευτικών που θα ξεχωρίσουν. Για την ένταξη κάποιου εκπαιδευτικού στο 5% των «αρίστων» -αίσχος, αλλά πώς αλλιώς να το πω- θα λαμβάνονται υπόψη η ποιότητα της διδασκαλίας, η δυνατότητά τους να αφομοιώνουν νέες εκπαιδευτικές μεθόδους και η συμβολή τους στην καλυτέρευση του σχολείου. Το χειρότερο δε είναι ότι για την κατανομή του ποσού θα αποφασίζουν οι ίδιοι οι διευθυντές. Ιδού κύριοι το μικρόβιο του ανταγωνισμού το οποίο ευτυχώς οι διάφοροι ακρίτες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος δεν πρόκειται ποτέ να επιτρέψουν να εισβάλει ως άλλη γρίπη στο σώμα των σχολείων μας.
Για φαντασθείτε τι θα γινόταν. Τι μαλλιοτράβηγμα θα έπεφτε, τι γλειψίματα, πόσες επικύψεις, τι ωραίος χαφιεδισμός, και πόσες καταγγελίες γι’ αυτό το άδικο σύστημα που δημιουργεί «κοινωνικά αντανακλαστικά» και δεν αφήνει τους ανθρώπους να διεκπεραιώνουν το ωράριό τους χωρίς να τους ενοχλεί κανείς. Ξέχασα δε και το μείζον: το 5% και τα 200 εκατομμύρια είναι αριθμοί, ενώ το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι επικεντρωμένο στον άνθρωπο.
Θα μου πείτε ότι και η Ιταλία δεν είναι ο επί γης παράδεισος, κι ότι και εκεί πολλά θα γίνονται. Είναι όμως προφανές ότι για να σκέφτεται κάποιος ότι μπορεί να λειτουργήσει αυτή η μέθοδος επιβράβευσης των εκπαιδευτικών προϋποθέτει ότι υπάρχει και λειτουργεί μια στοιχειώδης σχέση εμπιστοσύνης. Μην ξεχνάμε ότι αυτά γίνονται στην Ιταλία, ενώ στην πιο προοδευτική χώρα του κόσμου οι εκπαιδευτικοί αρνούνται ακόμη την αξιολόγηση, και για να εξευμενίσει το προοδευτικό τους πνεύμα το καθεστώς, τη μετονόμασε στη νέα γλώσσα σε «αποτίμηση». Η αποτίμηση της υποτίμησης είναι μια δοκιμασμένη μέθοδος για να αποτιμηθούν οι υποτιμημένοι που θα αποτιμώνται. Πιο καθαρό νομίζω δεν γίνεται.
Η καταστροφή των σχέσεων εμπιστοσύνης σηματοδοτεί και την κοινωνική πανωλεθρία που έχει υποστεί η χώρα. Οπως έλεγε η Ρομιγί, χωρίς σχέσεις εμπιστοσύνης δεν μπορεί να λειτουργήσει η δημοκρατία.
Η άρνηση των εκπαιδευτικών μας να αξιολογηθούν δεν σηματοδοτεί μόνον την έλλειψη εμπιστοσύνης των ιδίων προς το έργο τους. Σηματοδοτεί και την έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους συναδέλφους τους και αντανακλάται σε έλλειψη εμπιστοσύνης προς τα παιδιά μέσα στην τάξη, προς τους γονείς οι οποίοι τους ανταποδίδουν την έλλειψη εμπιστοσύνης. Πόσο σέβεται ο μαθητής τον καθηγητή του όταν ξέρει ότι αυτός δεν δέχεται να αξιολογηθεί το έργο του; Η άνθιση του συνδικαλισμού αυτήν την έλλειψη εμπιστοσύνης προσπαθεί να υπερκεράσει, ως πρωτοβάθμια πελατειακή σχέση με δευτεροβάθμια τα κόμματα.
Ο κ. Μπαλτάς είπε πως καταργεί τα συμβούλια στα πανεπιστήμια αλλά θα τα αντικαταστήσει με νέα στα οποία θα συμμετέχουν «κοινωνικοί φορείς». Δεν προσδιόρισε ποιοι είναι οι κοινωνικοί φορείς και αν εννοεί τη νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, τη ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ ή την ΠΟΕ ΟΤΑ και τον ΣΕΒ. Το πιθανότερο είναι πως δεν εννοεί τίποτε. Το είπε φιλοσοφικώς πως. Το βέβαιο όμως είναι ότι στα μεν οικονομικά οι ιδεοληψίες τους μπορεί να μας οδηγήσουν σε πτώχευση, στη δε εκπαίδευση καταδικάζουν γενιές ολόκληρες σε υπανάπτυξη. Θα μου πείτε, δεν είναι οι πρώτοι. Οχι, δυστυχώς, δεν είναι οι πρώτοι.