Η επιλογή του επόμενου Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η πρώτη μεγάλη δοκιμασία της μετά-τις-εκλογές Ένωσης. Δείγμα και σήμα για πολλά που θα ακολουθήσουν. Ιδού οι λόγοι για τους οποίους, κατά τη γνώμη μου, το Συμβούλιο δεν έχει άλλη επιλογή από το να προτείνει καταρχάς τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
– Αν προταθεί άλλο πρόσωπο, θα οπισθοχωρήσει η Ευρώπη σε δύο βασικά θέματα αρχής: την αίσθηση ότι η ψήφος στις τελευταίες ευρωεκλογές μετράει και τη διαδικασία πολιτικοποίησης όλων των οργάνων, ξεκινώντας από την Επιτροπή. Δεν ισχύει, όπως ισχυρίζεται σε σχεδόν προκλητικό άρθρο του στους χτεσινούς Financial Times ένας δήθεν ειδικός, ότι οι λαοί δεν γνώριζαν καν ότι οι παρατάξεις για τις οποίες ψήφιζαν είχαν «υπερεθνικούς» υποψήφιους και ποιοι ήταν αυτοί: όπως και η αποχή, έτσι και η ενδεχόμενη μη γνώση, δεν μπορεί να αποτελέσει επιχείρημα για την αποδυνάμωση της Δημοκρατίας. Και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, περί αυτού πρόκειται: για μια δημόσια απόδειξη ότι η ψήφος των πολιτών μετράει, ότι οι επιλογές δεν πρέπει να γίνονται στο παρασκήνιο και με βάση εθνικά κριτήρια
– Μπορεί το πρόσωπο να έρχεται σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τους θεσμούς και τους πολιτικούς συμβολισμούς τους, αλλά και το ίδιο το συγκεκριμένο πρόσωπο συγκεντρώνει περισσότερα πλεονεκτήματα παρά μειονεκτήματα: ο Γιούνκερ είναι έμπειρος, φιλευρωπαϊστής, καλός διπλωμάτης, οπαδός της σύγκλισης αλλά μέσω της ουσίας, κεντρώος περισσότερο παρά Δεξιός και σίγουρα όχι συντηρητικός στην σκέψη και στην πράξη. Μέσα στην κρίση ήταν πάντα υπέρμαχος της κοινοτικής αλληλεγγύης, της πολιτικής ερμηνείας των περιοριστικών όρων που επιβάλλονται, των ισχυρών μέσων (όπως τα ευρω-ομόλογα) για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης. Μπορεί να υποστηρίζεται από τη Γερμανίδα Καγκελάριο, αλλά τίποτα δεν δείχνει ότι μπορεί να εξελιχθεί σε φερέφωνο της Μέρκελ. Μπορεί, επίσης, όσοι γράφουμε και διαβάζουμε αυτή την ιστοσελίδα να προτιμούσαμε το Σουλτς- που κι αυτός δεν είναι δα κανένας Ρέντσι των ευρωπαϊκών πολιτικών πραγμάτων-, όμως το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών είναι αυτό που πρέπει να δώσει τον τόνο, όπως εξάλλου είχαν συμφωνήσει και οι ίδιοι οι υποψήφιοι μεταξύ τους
– Είναι αλήθεια ότι ο Γιούνκερ εκφράζει περισσότερο το κοινοτικό κατεστημένο, την ευρωπαϊκή «γενιά που φεύγει», παρά την ανανέωση και τη φρεσκάδα. Όμως η στιγμή της επιλογής της φρεσκάδας και του ενδεχόμενου συνυπολογισμού της εικόνας ήταν η στιγμή επιλογής των υποψηφίων των μεγάλων παρατάξεων, πριν από τις ευρωεκλογές. Μετά τις ευρωεκλογές, τα πρόσωπα που ενσαρκώνουν τη νέα πολιτική φάση της Ευρώπης είναι πια δεδομένα και αυτό που διακυβεύεται είναι η συνέχιση της διαδικασίας πολιτικοποίησης, ισχυροποίησης των θεσμών και των ευρωπαϊκών κομμάτων
– Η ίδια η λυσσαλέα αντίσταση της Μεγάλης Βρετανίας και του Πρωθυπουργού της αποτελεί λόγο για επιμονή των υπόλοιπων μελών του Συμβουλίου στην πρόταση Γιούνκερ. Το γεγονός ότι η απόφαση λαμβάνεται με πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία δίνει ευκαιρία να μετρηθούν αυτοί που νοιάζονται για την Ευρώπη και για τους θεσμούς της και αυτοί που εκπροσωπούν μόνο τις χώρες τους ή τους εαυτούς τους. Είναι καιρός να δοθεί στη Βρετανία να καταλάβει ότι δεν μπορεί να εκβιάζει τις ευρωπαϊκές εξελίξεις χρησιμοποιώντας ως επιχείρημα ότι, αν δε γίνει το δικό της, κινδυνεύει η θέση της στην Ένωση. Η θέση αυτή ούτως ή άλλως κρέμεται, από δικές της επιλογές, σε μια κλωστή και θα κριθεί σύντομα
– Η αρχική πρόταση Γιούνκερ προς το Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο είναι μόνο αρμόδιο για την «υπερψήφιση» του προσώπου που θα καταλάβει το αξίωμα, θα δώσει τη δυνατότητα στο τελευταίο να μετρήσει τις δικές του δυνάμεις και, κυρίως, τις εντελώς νέες ισορροπίες που δημιουργήθηκαν μετά τις πρόσφατες ευρωεκλογές. Είναι μια καλή βάση για συζήτηση γύρω από το είδος της σχέσης με το Συμβούλιο, το είδος των προσώπων που μπορούν να σηκώσουν στους ώμους τους το αίτημα για έξοδο από την κρίση, αλλά και το είδος της «νέας Ευρώπης» που χρειάζεται. Τόσο η ευρύτερη συναίνεση, αν βρεθεί, γύρω από τον πρώτο προτεινόμενο, όσο και ενδεχόμενη απόρριψη του θα δώσουν ισχυρό σήμα για μελλοντικές επιλογές και αποφάσεις
– Τέλος, ακόμα και το γεγονός ότι με την επιλογή Γιούνκερ συμφώνησε ο κύριος Τσίπρας δεν αποδυναμώνει την επιλογή. Δείχνει απλώς πόσο καλό έκανε στον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης η έστω προσωρινή ενασχόληση του με τα ευρωπαϊκά.