Το 2010 ψηφίστηκε ο «Νόμος για την προστασία των ασθενών και το προσιτό κόστος της περίθαλψης», γνωστός ως Obamacare. Ηταν η κεντρική μεταρρύθμιση της πρώτης θητείας του Αμερικανού προέδρου για την οποία συγκρούστηκε πολύ σκληρά με τους Ρεπουμπλικανούς. Σύμφωνα με την περιγραφή της Liberation, ο νόμος αυτός εισάγει έναν αριθμό διατάξεων της αγοράς της ασφάλειας υγείας με στόχο την προστασία των ασθενών από τις καταχρήσεις των ασφαλιστικών εταιρειών. Ορίζει επίσης πως κάθε Αμερικανός που δεν καλύπτεται από τον εργοδότη του ή ένα δημόσιο οργανισμό πρέπει να αγοράζει ασφάλεια υγείας. Για να είναι αυτή η απαίτηση κοινωνικά αποδεκτή, προβλέπεται η επιδότηση από την κυβέρνηση των εισφορών σε μια ιδιωτική ασφάλεια υγείας για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα.
Οι Ρεπουμπλικανοί αντιμετώπισαν από την πρώτη στιγμή ως αιτία πολέμου αυτή τη μεταρρύθμιση, προβάλλοντας ιδεολογικά επιχειρήματα, ότι δηλαδή το κράτος εξαναγκάζει τους πολίτες στην υποχρεωτική ασφάλιση είτε το θέλουν είτε όχι (ενώ η διάζευξη κανονικά είναι, είτε έχουν είτε όχι). Υποστηρίζουν επίσης ότι έτσι επιβάλλονται υψηλότεροι φόροι σε όλους και ότι αυξάνεται το δημόσιο χρέος, επομένως κλυδωνίζεται η δημοσιονομική ισορροπία και μειώνονται εισοδήματα και κέρδη. Και βέβαια ενίστανται για την αύξηση της παρέμβασης του κράτους, που τραυματίζει -κατά τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη- την ελευθερία της αγοράς και την ελευθερία των επιλογών.
Το 2012 το Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή των Ρεπουμπλικανών και ο νόμος υιοθετήθηκε, αφού ο Ομπάμα είχε ήδη κάνει μεγάλες υποχωρήσεις με αποτέλεσμα το σχέδιό του να μην αφορά την καθολική κοινωνική ασφάλιση. Η κριτική που δέχεται από αριστερά το σχέδιο Ομπάμα είναι ότι δεν καλύπτει το σύνολο των ανασφάλιστων Αμερικανών και στηρίζεται στην επιδοτούμενη πώληση ασφαλιστικών υπηρεσιών, η οποία δεν φτάνει σε σε όσους έχουν μικρότερο εισόδημα από το όριο της φτώχειας. Με άλλα λόγια, το Obamacare αφήνει περίπου 30 εκατομμύρια ανασφάλιστους, σύμφωνα με ανάλυση του περιοδικού «Health Affairs». “Είναι εξοργιστικό το γεγονός ότι θα πρέπει να αρνηθούν την ασφάλιση υγείας σε εκατομμύρια από τους φτωχότερους ανθρώπους στις ΗΠΑ, λόγω των αποφάσεων που λαμβάνονται κυρίως από το Ρεπουμπλικανικούς”, έγραψαν σε κύριο άρθρο τους οι New York Times.
Ο προπαγανδιστικός μηχανισμός των Ρεπουμπλικανών, στο εσωτερικό των οποίων ενισχύεται όλο και περισσότερο η τάση του Tea Party, είναι σε πλήρη δράση. Κυκλοφορούν λίστες με επιχειρήσεις που αναγκάζονται να μειώσουν ώρες εργασίας -και άρα μεροκάματα- προκειμένου να είναι σε θέση να πληρώνουν τις οφειλές τους στο Obamacare. Και βέβαια δημοσιεύονται συνεχώς άρθρα που προειδοποιούν με τη συντέλεια του κόσμου εάν εφαρμοστεί ο νόμος.
Στόχος του Obamacare είναι να προστατευθεί το 20% των Αμερικανών που είναι ανασφάλιστοι είτε δεν μπορούν να πληρώσουν ιδιωτική ασφάλιση. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά το κυβερνητικό σχέδιο θα καλύψει περίπου 14 εκατ. ανθρώπους το 2014 και 25 εκατ. μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Μία από τις αλλαγές που θα φέρει το νέο νομοσχέδιο για την υγεία είναι ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν θα επιτρέπεται να ρωτούν για το παρελθόν του ασθενούς και να τον χρεώνουν περισσότερο αν έχει βεβαρημένο ιστορικό. Επίσης, σε σχέση με την κρατική επιδότηση δίνεται προτεραιότητα στους άνω των 40 ετών και στους χρονίως πάσχοντες.
Σύμφωνα με έρευνα του Census, το 26% των Αμερικανών (48 εκατομμύρια πολίτες) δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη. Τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των ανασφάλιστων, ενώ επτά στους δέκα νέους ανασφάλιστους μένουν εκτός ασφαλιστικού συστήματος επί τουλάχιστον ένα 12μηνο.
Οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία στις ΗΠΑ είναι σχεδόν 100% υψηλότερες από ό,τι είναι στον Καναδά και 150% υψηλότερες σε σχέση με τη Βρετανία. Το προσδόκιμο ζωής στην Αμερική είναι χαμηλότερο από αυτές τις χώρες και η θνησιμότητα των βρεφών υψηλότερη.
Ο συντάκτης θεμάτων υγείας στη Huffington Post Jeffrey Young προσπαθεί στο άρθρο του να πείσει ότι το Obamacare δεν σημαίνει επέλαση του κομμουνισμού, απαντώντας στην υστερική κινδυνολογία ότι οι Δημοκρατικοί θέλουν να μετατρέψουν τις ΗΠΑ σε νέα Σοβιετική Ενωση.
Προκειμένου να εμποδίσουν την υλοποίηση της μεταρρύθμισης οι Ρεπουμπλικανοί δεν διστάζουν να τα παίξουν όλα για όλα. Δεν υπερψήφισαν τον προϋπολογισμό της νέας οικονομικής χρονιάς, με αποτέλεσμα τη μερική διακοπή λειτουργίας του ομοσπονδιακού κράτους, με 800.000 δημοσίους υπαλλήλους να τίθενται σε υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Ο Νομπελίστας οικονομολόγος Πωλ Κρούγκμαν προειδοποίησε ότι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση μπορεί να έρθει μια καταστροφή του μεγέθους της κατάρρευσης της Lehman Brothers.
Φυσικά, στη διαμάχη Ρεπουμπλικανών-Δημοκρατικών σημασία δεν έχουν οι αριθμοί, αλλά η αντίληψη για την αξία της ανθρώπινης ζωής και την ισότητα. Τα πράγματα είναι απλά για την αμερικανική Δεξιά: Αν έχει λεφτά ζεις, αν δεν έχεις πεθαίνεις. Αν είσαι άνεργος, ας πρόσεχες. Αν είσαι χαμηλόμισθος, προσπάθησε να τα καταφέρεις καλύτερα και αν δεν μπορέσεις, κρίμα. Το μωρό που γεννήθηκε σε άπορη οικογένεια δεν είναι απαραίτητο να μεγαλώσει υγιές και οι γονείς του καλό θα ήταν να μην το είχαν φέρει στον κόσμο.
Η μάχη δεν έχει να κάνει με την ιδεολογία και τις συνταγές οργάνωσης της οικονομίας, αλλά με τον ανθρωπισμό. Είναι μια μάχη ανάμεσα στις δυνάμεις του καλού και του κακού, του φωτός και του σκοταδιού, όπως έλεγε σε άλλη περίπτωση ένας από αυτούς για να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον της Αλ Κάιντα.
Πίσω από τις ιδεοληψίες και τα δόγματα των Ρεπουμπλικανών υπάρχει μια αξιακή επιλογή, ότι το ένα τρίτο των κοινωνιών αξίζει να έχει δικαιώματα και επιλογές, δηλαδή ελευθερία. Το ένα δεύτερο ας μείνει στο όριο μεταξύ αξιοπρέπειας και εξαθλίωσης και το ένα τρίτο ας βουλιάξει, γιατί επιβαρύνει τον προϋπολογισμό. Το θέμα είναι να μη βρεθείς στη θέση τους. Και ένας συνεπής Ρεπουμπλικανός θα πατήσει πτώματα για να το αποφύγει.
“Όταν κάποιος διατείνεται ότι δεν είναι ζήτημα χρημάτων αλλά θέμα αρχής, τότε είναι ζήτημα χρημάτων” (Λίνκολν).