Μπήκα στην πολιτική, με συμπληρωμένα ένσημα κεντροαριστεροσύνης, γιατί πιστεύω στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων. Το επιχείρημά μου το 2012 ήταν «Πριν αποφασίσουμε αν πάμε Κυκλάδες ή Σποράδες, πρέπει πρώτα να μην πάμε στον πάτο». Τελικά αποφύγαμε τον πάτο, αφού πολλοί εφήρμοσαν επιλογές που αποκήρυσσαν πριν από τις εκλογές. Το έκαναν όμως με μεμψιμοιρία, με συνεχή επίκληση έξωθεν πιέσεων. Προετοιμάζουν το αύριο με το βλέμμα σταθερά προσηλωμένο στο παρελθόν. Οσο έχουμε μεταρρυθμίσεις χωρίς μεταρρυθμιστές, ο κίνδυνος παραμένει. Για αυτό και θεωρώ, προσωπικά, ότι η προσπάθεια να μην πάμε στον πάτο οφείλει να συνεχίσει.
Για αυτόν τον λόγο δεν υπέγραψα το κείμενο των «58» για σύμπηξη «Κεντροαριστερού Μετώπου» με το σημερινό ΠΑΣΟΚ. Αν και συμφωνώ με πολλά σημεία, θεωρώ ότι μια υπογραφή μου τώρα θα ισοδυναμούσε με αναστολή της προσπάθειας για καθαρό λόγο υπέρ των μεταρρυθμίσεων και κατά του λαϊκισμού. Δεν χρειαζόμαστε θολές εκκλήσεις καλών προθέσεων. Οι περιστάσεις απαιτούν καθαρή φωνή ειλικρίνειας και τόλμης.
Το κείμενο των «58» ήταν πιο ισχυρό στις υπογραφές παρά στο περιεχόμενο. Είναι γραμμένο ώστε να συστεγάσει ανθρώπους με ριζικά αποκλίνουσες απόψεις αλλά και ευθύνες για την κατάσταση της χώρας. Τα παλιά κόμματα εξουσίας μάς είχαν συνηθίσει σε μια γενικόλογη ηθικολογία που απέκρυπτε έλλειψη αυτοκριτικής. Με τρόπο γνώριμο σε αυτά, το κείμενο των «58» προσφέρει ευκαιρία αναβάπτισης χωρίς αυτογνωσία.
Οι κεντρώοι δεν είχαν ώς τώρα αυτόνομη εκπροσώπηση. Εντάσσονταν σε έναν από τους δύο πόλους εξουσίας, εξασκώντας αυτό που στην τροτσκιστική ορολογία αποκαλείται «εισοδισμός». Εξαργύρωναν, δηλαδή, την απώλεια πολιτικής ταυτότητας με επιρροή – και τοποθέτηση σε θέσεις ευθύνης. Η δικαιολογία τους ήταν ότι, για να προωθήσεις τις απόψεις σου, πρέπει πρώτα να εκλεγείς. Και για να εκλεγείς, πρέπει να λες πράγματα που δεν πιστεύεις. Αρα φροντίζουμε να εξασφαλίσουμε «οχυρές τοποθεσίες» από τις οποίες θα εφαρμόσουμε διά της πλαγίας κάτι που δεν τολμάμε να παραδεχτούμε. Καταλαμβάνουμε θέσεις-καρέκλες για να προωθήσουμε θέσεις-προτάσεις. Αν και είχε κάποιες επιτυχίες, η στρατηγική αυτή ταυτίστηκε με τη σταδιακή απαξίωση της πολιτικής και οδήγησε στην ολοκληρωτική ήττα του 2009. Κάποιες μάχες κερδήθηκαν, ο πόλεμος όμως χάθηκε.
Στο σημερινό σταυροδρόμι πρέπει να τεθεί με ευθύτητα, σαφήνεια και αμεσότητα το σχέδιο για έναν νέο τρόπο λειτουργίας της ελληνικής κοινωνίας. Σε αντίθεση με το παρελθόν, οι θέσεις-καρέκλες είναι αδιάφορες. Τώρα χρειαζόμαστε θέσεις-προτάσεις. Τώρα έφτασε η ώρα το Κέντρο να πει ανοιχτά τι πιστεύει. Πρέπει να μιλά ως το Κέντρο της πεποίθησης και όχι ως το Κέντρο μιας επαμφοτερίζουσας ασάφειας και διπλής άρνησης.
Εκεί έγκειται και το πρόβλημά μου με την τακτική των «58». Συμφωνώντας προκαταβολικά με (ό,τι απέμεινε από) τον ένα από τους δύο παραδοσιακούς πόλους, οι «58» υποστέλλουν τη σημαία καθαρότητας των θέσεων πριν ακόμη αυτές προλάβουν να εκτεθούν.
Το ΠΑΣΟΚ του 2013 διατηρεί ακόμη ισχυρό μηχανισμό αλλά ανύπαρκτη απήχηση. Κάθε μηχανισμός είναι λογικό να θέτει την επιβίωσή του ως προτεραιότητα. Οι «58» κεντροαριστεροί συνεισφέρουν τις (ορθές κατά κανόνα) θέσεις τους για την ανανέωση της πορείας της χώρας. Ομως, φοβάμαι πολύ μήπως ο μηχανισμός του ΠΑΣΟΚ εκλάβει τη συνυπογραφή ως συγχωροχάρτι. Ελλοχεύει ο κίνδυνος η «ανανέωση» του πολιτικού σκηνικού να παρεκτραπεί σε αναπαλαίωση του ΠΑΣΟΚ. Αν οι φόβοι μου έχουν βάση, η συζήτηση μετά τους «58» θα επιστρέψει σε κατανομή ρόλων: στη γνώριμη ενασχόληση με θέσεις-καρέκλες αντί με θέσεις-προτάσεις. Σε ενδοσκόπηση αντί για άνοιγμα στην κοινωνία. Αν θέλω να είμαι συνεπής, οφείλω να μη διακόψω την προσπάθεια να εξηγήσω τι πιστεύω. Εκτίμησα ότι, αν υπέγραφα το κείμενο των «58», η προσπάθειά μου θα πήγαινε πίσω. Ισως, μάλιστα, η στάση μου να εθεωρείτο συνθηκολόγηση. Θα παρακολουθώ, βεβαίως, τα επόμενα βήματα των «58» με ενδιαφέρον, αλλά από απόσταση, ευχόμενη οι φόβοι μου να μην επαληθευτούν και να μπορέσει το εγχείρημα αυτό να καταλήξει σε μια ευρύτερη σύνθεση. Θα παραμείνω, έτσι, στο μόνο φιλελεύθερο κόμμα του Κέντρου, τη ΔΡΑΣΗ. Και θα συνεχίσω (με όσους είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν) να εργάζομαι ώστε να πειστεί η κοινωνία να «αλλάξει για να μη βουλιάξει». Αυτή τη φορά όμως στ’ αλήθεια.