Σε αυτό το πλαίσιο, δύναται να αναφέρουμε πως θεωρούμε εκ των προτέρων δύσκολο να προέκυψε κάποιος άλλος λόγος που να συνέβαλλε στον ‘αποκλεισμό’ της Άννας-Μισέλ Ασημακοπούλου από το ευρωψηφοδέλτιο[2] του κυβερνώντος κόμματος. Και γιατί λέμε κάτι τέτοιο;
Διότι η ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας επιτελούσε με επάρκεια τα καθήκοντα της καθ’ όλη την διάρκεια της πενταετίας 2019-2024, όταν και πρωτοεκλέχθηκε ευρωβουλευτής, φροντίζοντας να ισορροπεί μεταξύ εθνικού και ευρωπαϊκού πλαισίου. Άρα, δεν τίθεται θέμα δυσαρέσκειας του πρωθυπουργού για τον τρόπο με τον οποίο ασκούσε τα καθήκοντα της η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου.
Εμβαθύνοντας περισσότερο, θα επισημάνουμε πως η συγκεκριμένη ευρωβουλευτής που πλέον διανύει τους τελευταίους μήνες της θητείας της, ήσαν εκ των ευρωβουλευτών που στήριξαν ανοιχτά τις προσπάθειες του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης να προωθήσουν πολιτικές που αποσκοπούν στον ‘εξευρωπαϊσμό’ της χώρας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο να κινητοποιήσει, για αυτόν τον σκοπό, και βουλευτές που ανήκουν στην κοινοβουλευτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.[3]
Πέραν αυτού, η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου είχε την ψυχραιμία να αντιταχθεί στα πρόσφατα καταδικαστικά για την Ελλάδα και το κράτος δικαίου ψηφίσματα, κάνοντας χρήση συγκεκριμένων δεδομένων που αποδείκνυαν πως η κυβέρνηση δεν ‘καταπατά συστηματικά τους θεσμούς’[4] και δεν ‘έχει σκοπό να εγκαθιδρύσει ένα ημι-αυταρχικό καθεστώς’.
Ως προς αυτό, θα πούμε πως η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου ανέλαβε με προθυμία την υπεράσπιση της Ελληνικής Δημοκρατίας, ακριβώς διότι μπορεί, την κρίσιμη στιγμή, να ‘χτυπά το χέρι στο τραπέζι,’ εξωθώντας όλους τους συναδέλφους να την ακούσουν.[5] Και τι συνιστά ‘απόδειξη’ γόνιμης και δημιουργικής θητείας; Το να επιθυμούν να σε ακούσουν να μιλάς ευρωβουλευτές που ανήκουν σε άλλες κοινοβουλευτικές ομάδες.
Συνδυάζοντας ρητορική πειθώ και γνώσεις, η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου που δεν ανήκει στην κατηγορία των πολιτικών που ‘σιωπούν εύκολα’ ( βλέπε την περίπτωση του επίσης ευρωβουλευτή Θοδωρή Ζαγοράκη), πέτυχε να έχει μία καλή έως πολύ καλή θητεία, όντας όμως πλέον υποχρεωμένη να εκκινήσει ‘από την αρχή’.
Αυτό που κατά κύριο λόγο της κόστισε την συμμετοχή της στο ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας, ήσαν η έμφαση που δίνεται πλέον από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, στην διασφάλιση της ιδιωτικότητας και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων ενός εκάστου.[6]
Εκτιμούμε πως αυτή η υπόθεση θα αποτρέψει Έλληνες που διαμένουν στο εσωτερικό από το να εγγραφούν στην σχετική πλατφόρμα του υπουργείου Εσωτερικών, ώστε να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μέσω της επιστολικής ψήφου.
Και ήδη, διάφορες συνωμοσιολογικές αφηγήσεις (η ‘κυβέρνηση μας παρακολουθεί διαρκώς και θέλει να υποκλέψει την ψήφο μας’) έχουν κάνει την εμφάνιση τους. Όπως επίσης και μία διάχυτη τεχνο-φοβία, προερχόμενη και από άτομα που διαμένουν σε τεχνολογικά προηγμένες χώρες της Δύσης.
Μένει να φανεί το πόσο θα επηρεάσει την ποιότητα της προεκλογικής εκστρατείας που θα πραγματοποιήσει η Νέα Δημοκρατία, η απουσία μίας ικανής ευρωβουλευτή που μπορεί να μιλά με την ίδια άνεση και αυτοπεποίθηση και για τα ‘μικρά’ και για τα λεγόμενα ‘μεγάλα’ θέματα.
[2] Κινούμενοι σε ένα θεωρητικό επίπεδο, μπορούμε να θέσουμε το ακόλουθο ερώτημα: Κατά πόσο η επιλογή των υποψήφιων ευρωβουλευτών των κομμάτων (κυρίως των μεγαλύτερων), «διεξάγεται μέσα σε συνθήκες επαγγελματοποίησης» (professionalization), για παραπέμψουμε στην ανάλυση των Κακεπάκη & Holtz-Bacha et al; Το ερώτημα από μόνο του καθίσταται πολύ ενδιαφέρον. Και δεν θα διστάσουμε να απαντήσουμε σχετικά, λέγοντας πως την τελευταία δεκαπενταετία τουλάχιστον, η επιλογή των υποψηφίων ευρωβουλευτών «διεξάγεται μέσα σε συνθήκες επαγγελματοποίησης». Πράγμα που σημαίνει πως επιλέγονται υποψήφιοι που διαθέτουν το κατάλληλο προφίλ και τις εξειδικευμένες γνώσεις για να εκπροσωπήσουν την χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θέτοντας ζητήματα εθνικού ενδιαφέροντος και παράλληλα, έχοντας την δυνατότητα να εμπλακούν ενεργά στο εγχείρημα της περαιτέρω ευρωπαϊκής ενοποίησης. Δεύτερον, επιλέγονται υποψήφιοι που ακόμη και αν δεν διαθέτουν επαρκείς γνώσεις περί Ευρωπαϊκής Ένωσης και περί λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Εύα Καϊλή, πρώην ευρωβουλευτής του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος), διαθέτουν εκείνο το μορφωτικό-εκπαιδευτικό κεφάλαιο ή αλλιώς, υπόβαθρο, που τους επιτρέπει να αντεπεξέλθουν πολύ άμεσα στα καθήκοντα που απορρέουν από την ιδιότητα του ευρωβουλευτή, μη-διστάζοντας, πολύ γρήγορα, να πραγματοποιούν ομιλίες από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τρίτον, επιλέγονται υποψήφιοι που έχουν την βαθιά επιθυμία να αποκτήσουν προφίλ ‘επαγγελματία ευρωβουλευτή’, κάτι που σημαίνει πως επιθυμούν να παραμείνουν για αρκετά χρόνια στα έδρανα του ευρωκοινοβουλίου. Και χρήζει επισήμανσης το γεγονός πως η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, είχε όλα τα φόντα να εξελιχθεί σε ‘επαγγελματία ευρωβουλευτή,’ όντας βουλευτής (για ‘Έλληνες βουλευτές’ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μιλούσε ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης), που αφενός μεν ξεχώριζε ανάμεσα στα άλλα μέλη της ευρωκοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, και, αφετέρου δε, ξεχώριζε ανάμεσα στους ευρωβουλευτές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Δεν ενστερνιζόμαστε εκείνη την απλοϊκή αντίληψη που θέλει τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα να επιλέγουν υποψηφίους που είναι δημοφιλείς, ή αλλιώς, ‘celebrity’. Σαφώς, όλη την προηγούμενη δεκαετία έχουν ενταχθεί αρκετοί ‘celebrities’ (βλέπε τον ηθοποιό Αλέξη Γεωργούλη), στα ευρωψηφοδέλτια των μεγάλων κομμάτων, με την διαδικασία αυτή να σχετίζεται και με την εκλογική στρατηγική που κάθε φορά χαράσσουν τα κόμματα προκειμένου να κερδίσουν την υποστήριξη όσων περισσότερων πολιτών γίνεται. Όμως, μία τάση ή επιλογή, δεν μπορεί να αναιρέσει το γεγονός πως η διαδικασία επιλογής των υποψήφιων ευρωβουλευτών έχει αρκούντως ‘επαγγελματοποιηθεί’. Βλέπε σχετικά, Holtz-Balcha Ch, et al., ‘The professionalisation of political communication,’ Intellect, Books, Changing Media, Changing Europe, 2007. Βλέπε και, Κακεπάκη, Μανίνα., ‘Εισαγωγή,’ στο: Κακεπάκη, Μανίνα., (επιμ.), ‘Η Πολιτική αντιπροσώπευση στη σύγχρονη Ελλάδα. Χαρακτηριστικά και φυσιογνωμία των μελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου 1996-2015,’ Πρόλογος: Δεμερτζής Νίκος. Εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα, 2016, Κείμενο Διαθέσιμο στο: (PDF) Η Πολιτική αντιπροσώπευση στη σύγχρονη Ελλάδα. Χαρακτηριστικά και φυσιογνωμία των μελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου 1996-2015 (researchgate.net)
[3] Εν είδει υποθέσεως εργασίας και λαμβάνοντας υπόψιν την ανάλυση της Φανής Κουντούρη, θα υποστηρίξουμε πως καθοριστικό ρόλο για την επιλογή της Άννας-Μισέλ Ασημακοπούλου ως υποψήφια ευρωβουλευτή το 2019, διαδραμάτισε η σημαντική κομματική προϋπηρεσία («κομματικό κεφάλαιο»). Από τις αρχές ουσιαστικά της προηγούμενης δεκαετίας, η πρώην βουλευτής Ιωαννίνων της Νέας Δημοκρατίας, ανήλθε τάχιστα στις υψηλότερες βαθμίδες της κομματικής ιεραρχίας, διατελώντας εκπρόσωπος τύπου, επικεφαλής της Επιτροπής Παραγωγής Πολιτικού Έργου στο ένατο συνέδριο του κόμματος, και, επί προεδρικής θητείας του Κυριάκου Μητσοτάκη που από την πρώτη στιγμή έσπευσε να την αξιοποιήσει, τομεάρχης Ανάπτυξης και μετέπειτα Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης. Άρα, το καθοριστικό για την ίδια και για το κόμμα της, έτος 2019, ήσαν απόλυτα έτοιμη να διεκδικήσει μία θέση στα έδρανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχοντας ήδη διαγράψει μία αξιόλογη και αξιοσημείωτη για στέλεχος που προέρχεται από περιφερειακό νομό, κομματική (μπορούμε να πούμε και κοινοβουλευτική) πορεία. Πως αλλιώς φαίνεται πως η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου διέθετε ισχυρό «κομματικό κεφάλαιο»; Εάν η ίδια ζητούσε να διεκδικήσει μία θέση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός θα ήσαν πολύ δύσκολο να της το αρνηθεί, διότι θα λάμβανε πολύ σοβαρά υπόψιν το ισχυρό «κομματικό της κεφάλαιο». Την συμβολή της στη χάραξη της αντιπολιτευτικής στρατηγικής του κόμματος την περίοδο 2015-2019. Δηλαδή, την περίοδο διακυβέρνησης του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς με τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου. Άλλωστε, η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου δεν αναδείχθηκε εκείνη την περίοδο, αλλά, ξεχώρισε πολιτικά κατά την διάρκεια της. Βλέπε σχετικά, Κουντούρη, Φανή., ‘Διαστάσεις του πολιτισμικού και πολιτικού κεφαλαίου των κοινοβουλευτικών ελίτ. Διερευνώντας συνέχειες και ασυνέχειες,’ στο: Κακεπάκη, Μανίνα., (επιμ.), ‘στο: Κακεπάκη, Μανίνα., (επιμ.), ‘Η Πολιτική αντιπροσώπευση στη σύγχρονη Ελλάδα. Χαρακτηριστικά και φυσιογνωμία των μελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου 1996-2015…ό.π.
[4] Παραπέμπουμε τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη σε αποσπάσματα από την τοποθέτηση της Άννας-Μισέλ Ασημακοπούλου στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κατά την διάρκεια της συζήτησης για το κράτος δικαίου και για την ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην Ελλάδα. Κάποιοι ευρωβουλευτές πάσχουν από το ‘σύνδρομο του ελληνικού εξαιρετισμού’, θεωρώντας πως η Ελλάδα είναι ένα ‘αποτυχημένο κράτος’ που μετά την οικονομική χρεοκοπία των αρχών της προηγούμενης δεκαετίας, τώρα βιώνει και την ‘χρεοκοπία’ των θεσμών και της Δημοκρατίας της. Επρόκειτο περί απλοϊκών, αντι-επιστημονικών, ιδεολογικοποιημένων και προδήλως εσφαλμένων προσεγγίσεων που παραβλέπουν πως η Ελληνική Δημοκρατία είναι μία κλασική Φιλελεύθερη Δημοκρατία Δυτικού Τύπου. Πως ισχύουν στο ακέραιο η διάκριση των εξουσιών, ο δημοσιογραφικός πλουραλισμός και η ελευθερία του τύπου και του λόγου. Πως οι δημοκρατικοί θεσμοί είναι ισχυροί και ανθεκτικοί, πράγμα που έχει συντελέσει τα τελευταία χρόνια, στην επίτευξη της οικονομικής ανάπτυξης. Αυτοί οι ευρωβουλευτές, προφανώς επηρεασμένοι από τα γεγονότα του τελευταίου χρονικού διαστήματος και από την συναισθηματική φόρτιση που έχουν προκαλέσει (ναυάγιο στην Πύλο, πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ), παραβλέπουν το προφανές που βρίσκεται μπροστά τους και «αστράφτει σαν τ’ ασημικά στο ενεχυροδανειστήριο», σύμφωνα με τον Σουηδό νομπελίστα ποιητή, Τούμας Τράντστρεμερ. Παθογένειες και προβλήματα σαφώς και υπάρχουν. Δεν μπορούν όμως να αναιρέσουν το γεγονός πως η Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία έχει εξελιχθεί σε μία εκ των πιο ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών δημοκρατιών με την πάροδο των ετών. Βλέπε σχετικά, Τράντστρεμερ, Τούμας., ‘Η Πένθιμη Γόνδολα,’ Μετάφραση: Παπαγεωργίου, Βασίλης. Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα, 2000. Και, ‘Στην εμμονική δυσφήμηση της Ελλάδας με πολιτική σκοπιμότητα θα απαντήσει και πάλι ο ελληνικός λαός,’ You Tube, 18/01/2024, (76) Στην εμμονική δυσφήμηση της Ελλάδας με πολιτική σκοπιμότητα θα απαντήσει και πάλι ο ελληνικός λαός - YouTube Αξίζει να σημειώσουμε πως σε τέτοιες ιδεολογικοποιημένες και αντι-επιστημονικές προσεγγίσεις (δεν διακρίνουμε κάποια ‘συνωμοσία’ κατά της Ελλάδας, όπως διατείνονταν στελέχη της Νέας Δημοκρατίας), δεν θα απαντήσει ο ‘ελληνικός λαός’ (εδώ η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου ‘φλερτάρει’ με τον λαϊκισμό, προχωρώντας σε μία «κλήση στο λαό», κατά τον Pierre-Andre Taguieff: ‘Από την στιγμή όπου ο ελληνικός λαός θα μιλήσει εκλογικά, όλοι οι άλλοι οφείλουν να σιωπήσουν οριστικά και να πάψουν να συκοφαντούν’), αλλά η ίδια η ποιότητα και η σταθερότητα των δημοκρατικών θεσμών της χώρας. Επίσης, Taguieff, Andre-Pierre., ‘O λαϊκισμός και η πολιτική επιστήμη. Από την εννοιολογική πλάνη στα πραγματικά προβλήματα,’ Μετάφραση: Μπαλαμπανίδης Γιάννης. Περιοδικό Νέα Εστία, Τεύχος 1816, Νοέμβριος 2008, σελ. 818. Σε έναν ανοιχτό, δημοκρατικό διάλογο που διεξάγεται με κανόνες και με όρους ευπρέπειας, η έννοια του ‘λαού’ δεν πρέπει να ‘κραδαίνεται ως απειλή,’ ειδικά από πολιτικά πρόσωπα όπως η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου που ομνύουν στον φιλελευθερισμό. Την ‘απάντηση’ σε τέτοιου τύπου ψηφίσματα, δεν μπορεί να την δώσει ο όποιος ‘λαός’, αλλά η τεκμηριωμένη και ψύχραιμη επιστημονική ανάλυση την οποία θα κάνουν πολιτικοί επιστήμονες.
[5] Θεωρούμε πως ο κατά τα φαινόμενα υποψήφιος ευρωβουλευτής με την Νέα Δημοκρατία, καθηγητής Σωτήρης Σέρμπος, δεν εμπίπτει στην κατηγορία των «αλεξιπτωτιστών», κατά τον Κωστή Πιερίδη, που ‘προσγειώνονται τυχαία’ στην ‘αυλή’ ενός πολιτικού κόμματος. Η ρητορική του όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα, οι θέσεις που διατύπωνε ως προς την εξέλιξη των ελληνο-τουρκικών σχέσεων, η άποψη του για την Ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, συνέκλιναν με τις θέσεις και τις απόψεις βουλευτών και υπουργών της Νέας Δημοκρατίας, διαμορφώνοντας τις προϋποθέσεις και για την ένταξη του Σωτήρη Σέρμπου στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και για την επιλογή του ως υποψήφιου ευρωβουλευτή. Είναι λάθος να συγχέεται ακόμη με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα του Νίκου Ανδρουλάκη. Βλέπε σχετικά, Πιερίδης, Κωστής., ‘ Η γεωγραφική διάσταση της αντιπροσώπευσης: Ντόπιοι ή αλεξιπτωτιστές;’, στο: Κακεπάκη, Μανίνα., (επιμ.), ‘στο: Κακεπάκη, Μανίνα., (επιμ.), ‘Η Πολιτική αντιπροσώπευση στη σύγχρονη Ελλάδα. Χαρακτηριστικά και φυσιογνωμία των μελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου 1996-2015…ό.π.
[6] Επειδή όμως επρόκειτο περί ‘σφάλματος’ οι συνέπειες του οποίου υποχωρούν σχετικά γρήγορα, το πιθανότερο είναι πως μετά την παρέλευση κάποιου συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος θα επανέλθει στο προσκήνιο.