Το πρώτο ζήτημα που πρέπει να συζητήσουμε αν θέλουμε να αναμορφώσουμε  το λύκειο είναι να διαπιστώσουμε τι  έχει γίνει λάθος μέχρι σήμερα. Αποτελεί, νομίζω, κοινή παραδοχή ότι το Λύκειο είναι ο πιο αδύναμος κρίκος του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Ακόμα και στην αιτιολογική  έκθεση του νόμου που συζητείται αυτές τις ημέρες στη Βουλή γίνεται αποδεκτό ότι ο χώρος του λυκείου έχει χάσει την παιδευτική του αυτονομία και έχει μετατραπεί σε χώρο φροντιστηριακής προετοιμασίας για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Το ερώτημα είναι κατά πόσον μπορεί το υπάρχον σχέδιο νόμου να αλλάξει αυτή την κατάσταση. Στη Δημοκρατική Αριστερά πιστεύουμε πως γίνεται μια δειλή προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση με αντιφάσεις όμως καθώς ναι μεν σωστά  εξαγγέλλεται η αυτοτέλεια του Λυκείου από την πρόσβαση στα Πανεπιστήμια (οι εξετάσεις τοποθετούνται  μετά τις απολυτήριες εξετάσεις) προσμετράται  όμως στον βαθμό πρόσβασης στα ΑΕΙ-ΤΕΙ  ο βαθμός του συνόλου των τάξεων του Λυκείου πέραν των τεσσάρων μαθημάτων συνδέοντας το και πάλι  στο σύνολό του με την πρόσβαση στα Πανεπιστήμια. Υπαρκτός λοιπόν ο κίνδυνος να μετατραπούν και οι τρεις τάξεις του Λυκείου σε φροντιστήριο παρά τη μείωση των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων από 6 σε 4.

.

Το δεύτερο ζήτημα που πρέπει να κουβεντιάσουμε  προκειμένου να αλλάξουμε το Λύκειο είναι σε τι κατεύθυνση πρέπει να κινηθούν οι αλλαγές αυτές . Στη ΔΗΜΑΡ πιστεύουμε πως πέραν της αυτοτέλειάς του  οι αλλαγές πρέπει να παρακολουθήσουν και να προσαρμοστούν σε αυτές που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετατοπίζοντας το ενδιαφέρον από τις παραδοσιακές γνώσεις και την μηχανιστική μεταφορά τους (know what) στις  δεξιότητες (know how) απαραίτητο στοιχείο του αυριανού πολίτη-επιστήμονα.

.

Η αντιστοίχηση με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις σημαίνει  ότι δημιουργούμε 5 βασικούς κορμούς μαθημάτων: 1) μαθήματα που έχουν σχέση με τον γλωσσικό αλφαβητισμό (την δυνατότητα  δηλαδή του παιδιού να κατανοεί και να μιλάει  το κείμενο) 2) μαθήματα για τον αριθμητικό αλφαβητισμό στον οποίο εντάσσονται οι γνώσεις για τα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες 3) μαθήματα που έχουν σχέση με τον ψηφιακό αλφαβητισμό, την διδασκαλία δηλαδή των υπολογιστών όχι μόνο ως βασικές γνώσεις αλλά ως εργαλείο για  να το χρησιμοποιήσουν οριζόντια και σε άλλα   μαθήματα 4) μαθήματα κοινωνικού αλφαβητισμού όπως η ιστορία και η πολιτειακή αγωγή που θα βοηθήσουν στην μετέπειτα λειτουργία του ως πολίτη στην κοινωνία και 5) μαθήματα καλλιτεχνικός αλφαβητισμού για την ενεργοποίηση την αισθητικής αγωγής μέσω της μελέτης του ωραίου (τέχνες και πολιτισμός).

.

Αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχία μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης είναι συγχρόνως να μειωθούν τα γνωστικά αντικείμενα, να εκσυγχρονιστούν και ν’ ανανεώνονται  ώστε  τα θέματα να παραπέμπουν στο σύγχρονο κόσμο. Στο πλαίσιο ενός σύγχρονου λυκείου είναι επίσης αναγκαία η κατάργηση του ενός ανά μάθημα  εγχειριδίου, η θέσπιση διαδικασιών επιλογής  σχολικών βιβλίων αλλά και η ύπαρξη ολοκληρωμένης αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου.

.

Η δημιουργία τράπεζας θεμάτων απ’ όπου θα αντλούνται τα θέματα για τις εξετάσεις υπό την επίβλεψη ενός Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων πιστεύω πως θα προσδώσει περισσότερη αξιοπιστία στο βαθμό του απολυτηρίου που θα γίνει πλέον Εθνικό Απολυτήριο. Το Εθνικό Απολυτήριο  πιστεύουμε στη ΔΗΜΑΡ πως πρέπει να αποτελεί το διαβατήριο για την εισαγωγή των παιδιών στην Γ/θμια Εκπαίδευση, άλλου τύπου εκπαίδευση ή την αγορά εργασίας χωρίς να είναι απαραίτητη η διενέργεια επιπλέον πανελλαδικών εξετάσεων.  Στις πανεπιστημιακές σχολές και στα τμήματα όπου η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά εκτός του Εθνικού απολυτηρίου θα θεσπίζονται επιπλέον κριτήρια σε συνεργασία με τα αρμόδια πανεπιστημιακά και τεχνολογικά τμήματα, πχ συντελεστές βαρύτητας  σχετικών μαθημάτων, ή και επιπλέον διαδικασίες επιλογής που θεσπίζονται από τα αντίστοιχα πανεπιστημιακά ή/και τεχνολογικά τμήματα.

.

Πιστεύω πως  οι καιροί είναι ώριμοι για μια πραγματικά δημοκρατική μεταρρύθμιση στο χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.